Xây dựng 2 phương án về Quỹ Phòng thủ dân sự
Chiều ngày 14/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Phòng thủ dân sự.
Báo cáo về một số nội dung của dự thảo Luật Phòng thủ dân sự, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, một số ý kiến đề nghị cân nhắc không quy định Quỹ Phòng thủ dân sự (PTDS) hay hợp nhất các quỹ, vì dễ trùng lắp nguồn thu, chồng chéo với các quỹ đã có trong luật chuyên ngành; có ý kiến đề nghị chỉ quy định việc thành lập quỹ, còn các nội dung khác giao cấp có thẩm quyền quy định chi tiết.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới trình bày báo cáo
Về vấn đề này, có 2 loại ý kiến:
Loại ý kiến thứ nhất đề nghị cho giữ như dự thảo Luật Chính phủ trình, vì cho rằng, hoạt động PTDS có phạm vi rất rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực đời sống xã hội, xử lý những vấn đề quan trọng tầm quốc gia liên quan đến phòng, chống, khắc phục hậu quả chiến tranh; phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh; bảo vệ Nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân.
Quỹ thực hiện trên nguyên tắc tự nguyện, không bắt buộc; được sử dụng trong điều kiện nguồn ngân sách nhà nước không đáp ứng kịp thời, trong khi yêu cầu tài chính, nguồn lực khi có sự cố, thảm họa xảy ra là rất lớn, cấp thiết để góp phần hạn chế ảnh hưởng của sự cố, thảm họa; hiện nay có nhiều dạng sự cố hiện không có nguồn quỹ để sử dụng khi xảy ra.
Loại ý kiến thứ hai đề nghị bỏ quy định này với lý do: Hằng năm ngân sách thường xuyên đã bố trí gồm cả nguồn dự toán ngân sách và nguồn dự phòng để thực hiện các nhiệm vụ chi cho phòng chống thiên tai, dịch bệnh.
Cơ quan soạn thảo tán thành với loại ý kiến thứ nhất và đề nghị giữ quy định như dự thảo Chính phủ trình, có chỉnh lý một số nội dung.
Trong khi đó, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Quốc phòng, an ninh (UBQPAN) đề nghị không quy định Quỹ PTDS mà thiết kế phương án hình thành quỹ trong trường hợp thật sự cần thiết.
Trung tướng Lê Tấn Tới cho biết, Thường trực UBQPAN đã xây dựng 2 phương án xin ý kiến UBTVQH:
Phương án 1: Giữ quy định về Quỹ PTDS như dự thảo Chính phủ trình (tại điểm b khoản 2 Điều 43 và Điều 44).
Phương án 2: Bỏ Điều 44 dự thảo Luật Chính phủ trình (Quỹ PTDS) và sửa điểm b khoản 2 Điều 43 (Tài chính, lực lượng, phương tiện, dữ trữ cho PTDS) thành "b) Trong trường hợp cấp bách, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập quỹ theo quy định của pháp luật để quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ, đóng tự nguyện bằng tiền, tài sản của các tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước và các nguồn hợp pháp khác cho hoạt động phòng chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố". Việc chỉnh sửa này xuất phát từ kinh nghiệm của việc thành lập Quỹ Vaccine thời gian qua, thể hiện sự linh hoạt trong huy động kịp thời nguồn lực cho các tình huống đặc biệt cấp bách.
Liên quan khái niệm "Sự cố" và "Thảm họa", một số ý kiến đề nghị giải thích cụ thể hơn và phân biệt rõ về sự cố, thảm họa; có ý kiến đề nghị bổ sung nội dung "vượt quá khả năng ứng phó và khắc phục hậu quả của chính quyền cấp tỉnh, cấp huyện trở lên" vào cuối giải thích khái niệm "Thảm họa".
Thường trực Ủy ban Quốc phòng, an ninh cho rằng, Khái niệm "Thảm họa" tại khoản 3 dự thảo Luật đã được quy định tại khoản 13 Điều 2 Luật Quốc phòng năm 2018. Các loại "sự cố" hiện đang được quy định gắn với đặc điểm, tính chất của các sự kiện chuyên biệt do các luật chuyên ngành điều chỉnh. Do đó, việc giải thích khái niệm "sự cố" là cần thiết để bảo đảm tính thống nhất chung, đồng thời không trùng với các loại "sự cố" đã được quy định.
Trên cơ sở ý kiến ĐBQH, để bảo đảm cụ thể, rõ ràng Thường trực UBQPAN đề nghị UBTVQH cho chỉnh lý lại khái niệm "sự cố" là "tình huống bất thường do thiên nhiên, dịch bệnh, con người hoặc do hậu quả chiến tranh gây ra có nguy cơ dẫn tới thảm họa".
Chuẩn bị các phương án xin ý kiến Hội nghị ĐBQH chuyên trách
Thảo luận tại phiên họp, về Quỹ phòng thủ dân sự, một số ý kiến cho rằng, nên có Quỹ phòng thủ dân sự để có sẵn nguồn lực dự phòng cho công tác hỗ trợ khi xảy ra thiên tai, địch họa, phục hồi kinh tế sau sự cố, thảm họa.
Bên cạnh đó, cũng có nhiều ý kiến thiên về phương án 2 để có sự linh hoạt hơn. Tuy nhiên, một số điều liên quan đến các luật khác cũng đề cập đến quỹ, nên khi sửa các luật khác liên quan đến quỹ cũng cần đề cập đến hai phương án. Do đó, nên giữ hai phương án trong dự thảo luật để tiếp tục thảo luận, cho ý kiến, trong đó mỗi phương án cần có giải trình cụ thể.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đồng tình với phương án 2 của dự án Luật. Theo đó, Chính phủ thành lập quỹ khi cần thiết.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu
Về quy định về Ban chỉ đạo phòng thủ dân sự, ông Nguyễn Khắc Định cũng đề nghị cần rà soát kỹ, lưu ý việc không trùng lên các luật khác và phải chuyên sâu, nếu gộp hết lại thì cần phải cân nhắc, đảm bảo sự chỉ đạo toàn diện và có chuyên ngành, tức là vừa toàn diện vừa chuyên sâu và giao cho Thủ tướng Chính phủ thành lập.
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành nhiều nội dung dự thảo Luật sau khi chỉnh lý, các nội dung cơ bản bám sát chủ trương đường lối của Đảng, nhất là Nghị quyết của Bộ Chính trị, các quy định khác của pháp luật, bảo đảm tính khả thi trong thực tế.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh phối hợp chặt chẽ với ban soạn thảo, tiếp thu đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để chỉnh lý dự thảo Luật đảm bảo đúng mục đích, yêu cầu xây dựng luật, sớm hoàn thiện dự thảo, báo cáo giải trình tiếp thu, chuẩn bị các phương án đối với các nội dung còn ý kiến khác nhau để xin ý kiến Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách trước khi trình Quốc hội cho ý kiến.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!