Chủ động phòng các bệnh hô hấp trong thời tiết lạnh

Linh Chi

16/12/2025 18:46 GMT+7

VTV.vn - Thời tiết chuyển lạnh khiến cơ thể dễ bị suy giảm sức đề kháng, tạo điều kiện thuận các tác nhân gây bệnh viêm đường hô hấp cấp phát triển và lây lan trong cộng đồng.

Theo Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng, các bệnh thường gặp như cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi người, đặc biệt là trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh lý nền. Việc nhận biết sớm triệu chứng, chăm sóc đúng cách và chủ động phòng bệnh là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cộng đồng.

Ngoài yếu tố thời tiết, môi trường sống cũng có ảnh hưởng quan trọng. Một số hộ gia đình trong mùa lạnh đốt than tổ ong hoặc than củi để giữ ấm, vô tình làm gia tăng nồng độ khí độc và bụi mịn, gây kích ứng mạnh đường thở, dễ làm trầm trọng thêm các bệnh hô hấp mạn tính như: hen phế quản hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Các tác nhân gây viêm phổi cộng đồng thường gặp bao gồm cả virus và vi khuẩn. Ở trẻ em, virus là nguyên nhân chính, còn ở người lớn thì vi khuẩn chiếm tỷ lệ cao hơn. Các tác nhân này có thể gây bệnh từ nhẹ (ho, sổ mũi, đau họng) đến nặng (viêm phổi, suy hô hấp). Người cao tuổi và người có bệnh mạn tính như tim mạch, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hay đái tháo đường có nguy cơ diễn biến nặng hơn và dễ gặp biến chứng. Những người thường xuyên làm việc ngoài trời, phải tiếp xúc với lạnh đột ngột hoặc sống trong môi trường đông đúc, kín gió cũng thuộc nhóm dễ bị tổn thương. Việc nắm rõ nhóm nguy cơ giúp mỗi gia đình có phương án chủ động theo dõi sức khỏe và phòng ngừa hiệu quả.

Những dấu hiệu thường gặp khi mắc các bệnh đường hô hấp gồm: sốt, ớn lạnh, ho khan hoặc ho có đờm, chảy mũi, nghẹt mũi, đau rát họng, mệt mỏi, đau đầu. Trường hợp bệnh tiến triển nặng có thể xuất hiện khó thở, thở nhanh, tức ngực. Ở trẻ nhỏ, các biểu hiện như: bỏ bú, bú kém, quấy khóc, thở nhanh, cánh mũi phập phồng hoặc rút lõm lồng ngực là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm, cần được đưa đến cơ sở y tế ngay để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Để chủ động bảo vệ sức khỏe trong mùa lạnh, khuyến cáo người dân cần nâng cao ý thức và thực hiện các biện pháp phòng bệnh hiệu quả:

Theo đó việc giữ ấm cơ thể là yếu tố quan trọng. Người dân cần mặc đủ ấm, đặc biệt chú trọng bảo vệ cổ, chân tay và đầu khi ra ngoài trời. Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột và đảm bảo nhà ở kín gió nhưng vẫn có sự lưu thông không khí. Với trẻ nhỏ, không nên mặc quá nhiều lớp quần áo dẫn đến ra nhiều mồ hôi, vì dễ gây nhiễm lạnh ngược. Việc sử dụng bếp than sưởi cần đặc biệt cẩn trọng, tuyệt đối không đốt than trong phòng kín, vì nguy cơ nhiễm độc khí CO rất cao.

Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống cũng góp phần quan trọng trong phòng bệnh. Nhà cửa cần được vệ sinh thường xuyên, duy trì thông thoáng; các vật dụng cá nhân được làm sạch định kỳ. Tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng; che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi; Thường xuyên rửa tay bằng nước sạch và xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn; đeo khẩu trang khi đến nơi đông người và tránh tiếp xúc gần với người đang mắc bệnh.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý, uống đủ nước, bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin như cam, chanh, bưởi, rau xanh, cùng với luyện tập thể dục phù hợp điều kiện thời tiết giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

Tiêm chủng đầy đủ là biện pháp quan trọng và hiệu quả trong phòng các bệnh hô hấp. Cơ quan y tế khuyến nghị người dân, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao, tiêm vaccine cúm mùa hằng năm. Trẻ em cần được tiêm các vaccine trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng. Người cao tuổi hoặc người có bệnh nền nên tham khảo bác sĩ về việc tiêm vaccine phế cầu để giảm nguy cơ viêm phổi nặng.

Khi có triệu chứng bệnh như: ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, không nên tự ý làm xét nghiệm và mua thuốc điều trị tại nhà mà cần đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.

Mùa lạnh là thời điểm thuận lợi để các bệnh lý hô hấp phát triển. Tuy nhiên, phần lớn bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu mỗi người chủ động giữ ấm cơ thể, đảm bảo sinh hoạt lành mạnh, tuân thủ khuyến cáo phòng bệnh và đi khám sớm khi có dấu hiệu bất thường.

Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bình luận không đăng nhập

Bạn không thể gửi bình luận liên tục.
Xin hãy đợi 60 giây nữa.