Làng thanh niên lập nghiệp là một dự án được triển khai từ năm 2001 đến nay nhằm đưa lực lượng thanh niên trở thành mũi khoan phá cho các hoạt động phát triển kinh tế tại các địa bàn khó khăn, biên giới, vùng sâu, vùng xa. 32 ngôi làng thanh niên lập nghiệp đã được xây dựng trên cả nước. Nhiều khu dân cư với những mô hình mới về kinh tế, văn hóa, xã hội đã được hình thành.
Tuy nhiên, trong gần 20 năm thực hiện, những đoàn viên thanh niên luôn phải đối mặt với khó khăn, vướng mắc, nhiều hạn chế vẫn chưa thể giải quyết.
Ngọc Anh (9 tuổi) là một trong những công dân được sinh ra và lớn lên ở làng thanh niên Thụy Hùng, Lạng Sơn. Quãng đường đến trường xa xôi là điều cha mẹ em - những thanh niên dân tộc Nùng - khó có thể hình dung được khi quyết tâm lên làng thanh niên Thụy Hùng lập nghiệp từ hơn 10 năm trước.
4 đứa con phải đi học xa cũng là nguyên nhân lớn nhất khiến gia đình anh Quyến quyết tâm bỏ lại nhà cửa kiên cố tại làng thanh niên, quay về quê cũ và chấp nhận cuộc sống tạm bợ.
Theo báo cáo của UBND huyện Văn Lãng (Lạng Sơn), tính đến tháng 2/2018 mới chỉ có 3 hộ rời khỏi làng, 6 hộ vẫn ở nhưng không thường xuyên. Thế nhưng trên thực tế, 1 năm sau báo cáo trên, làng thanh niên Thụy Hùng đã hoang vắng hơn rất nhiều khi mỗi ngày lại thêm những ngôi nhà, cửa đóng then cài.
Nếu những hộ gia đình tại làng thanh niên Thụy Hùng rời làng do điều kiện sinh sống khó khăn thì tại làng thanh niên lập nghiệp Sông Chàng, Thanh Hóa, nhiều người vẫn cố gắng bám trụ, níu giữ hy vọng lập thân, lập nghiệp. Nhưng khi thiếu bàn tay giúp đỡ của địa phương, giấc mơ làm giàu ngày càng xám màu.
Ngoài 2 ngôi làng nói trên, làng thanh niên lập nghiệp A Lưới tại Thừa Thiên - Huế, làng thanh niên lập nghiệp Ba Tơ tại Quảng Ngãi hay làng thanh niên lập nghiệp Quảng Trực tại Đăk Nông… đều đã bộc lộ những hạn chế trong việc xây dựng, phát triển và ổn định đời sống.
Thậm chí, hơn 1.000 ha đất dự án làng thanh niên lập nghiệp Quảng Trực trên địa bàn huyện Tuy Đức, Đăk Nông đã được UBND tỉnh này thu hồi để giao lại cho huyện bố trí, sử dụng do không phát huy được hiệu quả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!