Tình trạng vi phạm trật tự xây dựng, xây nhà không phép tại TPHCM như là một căn bệnh lâu năm. Những con số thống kê của Sở Xây dựng TP.HCM cho thấy: Trong năm 2017, 2018 và 6 tháng đầu năm 2019, trên toàn TP.HCM có tới 2.590 trường hợp xây dựng không phép. Không chỉ nhà nhỏ, nhà dân sinh mà ngay cả những công trình quy mô lớn cũng ngang nhiên xây dựng không phép.
Quá trình đô thị hóa đã kéo theo những nhu cầu xây dựng ồ ạt, đặc biệt là ở các quận vùng ven. Những căn nhà "một đêm" nhanh chóng mọc lên và cũng chỉ rất nhanh sau đó, những căn nhà này đã thành các công trình kiên cố. Dường như công tác quản lý đã bị "hụt hơi" so với tốc độ đô thị hóa. Nhu cầu tăng đã hình thành những lợi ích để hợp thức hóa, làm ngơ cho việc xây dựng không phép. "Làm luật để xây dựng" đã trở thành căn bệnh phổ biến.
Trước việc xây dựng không phép diễn biến phức tạp, TP.HCM đã có chỉ thị và kế hoạch hành động nhằm lập lại trật tự đô thị trên địa bàn. Đích thân Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân đã xuống hiện trường, chỉ đạo xử lý quyết liệt những trường hợp xây dựng không phép, thậm chí áp dụng các biện pháp cứng rắn.
Hơn 300 thanh tra xây dựng đã bị kỷ luật, thậm chí một xã có 5 công chức địa chính xây dựng thì bị kỷ luật tới 4 người. Tại một số quận huyện, những tấm biển cảnh báo đã được cắm tại những khu vực nóng, những vị trí dễ nhìn. Thông tin quy hoạch chi tiết tới từng thửa đất cũng được cán bộ địa phương tới phát tận nhà và giải thích cho từng hộ dân.
Tuy nhiên, để giải quyết triệt để thì những biện pháp trên là chưa đủ. Tại các kỳ họp Hội đồng nhân dân, lãnh đạo thành phố đã chỉ ra nguyên nhân dẫn tới tình trạng xây dựng không phép tràn lan. Tổng hợp lại, có thể hiểu nguyên nhân ấy bằng công thức: Xây dựng không phép = Nhu cầu + Làm luật + Quy hoạch.
Nhu cầu xây dựng lớn, công tác quản lý lỏng lẻo, tạo điều kiện cho các các nhóm lợi ích trục lợi, trong khi quy hoạch lại không chi tiết, đầy đủ. Do đó, để ngăn chặn triệt để tình trạng xây dựng không phép này thì cần tìm lời giải cho công thức này.
Theo thông tin từ UBND TP.HCM, ngày 12/12 sẽ có Hội nghị sơ kết 3 tháng thực hiện Chỉ thị 23 của TP.HCM về quản lý trật tự đô thị, đồng thời ban hành quy chế, quy định, chế tài để xử lý với các vi phạm trật tự xây dựng, nhất là đối với các công trình có quy mô lớn. Đây sẽ là những biện pháp mạnh tay của TP.HCM để chấn chỉnh lại trật tự xây dựng trên địa bàn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!