Vừa qua, thẩm phán Amit P. Mehta của Tòa án Quận Columbia đã ra phán quyết rằng Google hoạt động bất hợp pháp để duy trì sự độc quyền trong lĩnh vực tìm kiếm trực tuyến.
Google bị cáo buộc chi hàng tỷ đô la để trở thành công cụ tìm kiếm tự động trên các thiết bị di động
Bộ Tư pháp và các bang đã kiện Google, cáo buộc công ty này củng cố vị trí thống trị của mình một cách bất hợp pháp bằng cách trả cho các công ty khác, như Apple và Samsung, hàng tỷ đô la mỗi năm để Google tự động xử lý các truy vấn tìm kiếm trên điện thoại thông minh và trình duyệt web của họ.
Trong phán quyết dài 277 trang, thẩm phán Amit P. Mehta kết luận: "Sau khi xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng lời khai và bằng chứng của nhân chứng, tòa án đưa ra kết luận sau: Google là một nhà độc quyền và họ đã hành động để duy trì sự độc quyền của mình".
Bộ Tư pháp cho biết, công cụ tìm kiếm của Google đã thực hiện gần 90% lượt tìm kiếm trên web, tạo ra hàng tỷ lợi nhuận mỗi năm. Công ty cũng chi hàng tỷ đô la hàng năm để trở thành công cụ tìm kiếm tự động trên các trình duyệt như Safari của Apple và Firefox của Mozilla.
Ông Kent Walker, Chủ tịch phụ trách các vấn đề toàn cầu của Google, cho biết công ty sẽ kháng cáo phán quyết này. Ông nói: "Phán quyết này công nhận rằng Google cung cấp công cụ tìm kiếm tốt nhất, nhưng kết luận rằng chúng tôi không được phép cung cấp công cụ đó một cách dễ dàng. Chúng tôi sẽ tiếp tục tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm mà mọi người thấy hữu ích và dễ sử dụng."
Giám đốc điều hành của Google, ông Sundar Pichai, phản bác trong lời khai của mình rằng Google đã tạo ra dịch vụ tốt hơn cho người tiêu dùng. Luật sư của công ty cho biết, người dùng chọn tìm kiếm trên Google vì họ thấy nó hữu ích và công ty đã tiếp tục đầu tư để cải thiện nó.
Chính phủ Mỹ lập luận rằng bằng cách trả hàng tỷ đô la để trở thành công cụ tìm kiếm tự động trên các thiết bị tiêu dùng, Google đã loại các đối thủ khỏi cơ hội xây dựng quy mô cần thiết để cạnh tranh với công cụ tìm kiếm của mình. Thay vào đó, Google thu thập nhiều dữ liệu hơn về người tiêu dùng để làm cho công cụ tìm kiếm của mình tốt hơn và chiếm ưu thế hơn.
Thẩm phán Mehta đứng về phía Chính phủ Mỹ, cho rằng Google độc quyền về các dịch vụ tìm kiếm trực tuyến nói chung. Các thỏa thuận của công ty để trở thành công cụ tìm kiếm tự động trên các thiết bị và trình duyệt web sẽ gây tổn hại đến sự cạnh tranh, khiến các đối thủ khó thách thức sự thống trị của Google hơn.
Thẩm phán Mehta phán quyết rằng, sự độc quyền của Google đã cho phép hãng này tăng giá cho một số quảng cáo tìm kiếm. Theo ông, điều đó đã mang lại cho công ty nhiều tiền hơn để trả cho công cụ tìm kiếm của mình để có được vị trí hàng đầu: "Việc tăng giá không giới hạn đã thúc đẩy doanh thu tăng trưởng đáng kể của Google và cho phép hãng duy trì lợi nhuận hoạt động cao và ổn định đáng kể".
Trong phiên tòa, giám đốc điều hành của Microsoft, Satya Nadella, đã làm chứng rằng ông lo ngại rằng sự thống trị của Google đã tạo ra một "Google web" và mối quan hệ của họ với Apple là "độc quyền tập đoàn". Ông nói, nếu Google tiếp tục cách thức hoạt động như vậy, nó có khả năng chiếm ưu thế trong cuộc đua phát triển trí tuệ nhân tạo.
Chính phủ cũng cáo buộc Google bảo vệ sự độc quyền đối với các quảng cáo chạy bên trong kết quả tìm kiếm. Các luật sư của chính phủ cho biết, Google đã tăng giá quảng cáo vượt quá mức lthông thường trên thị trường tự do. Đây là dấu hiệu cho thấy sức mạnh của công ty. Quảng cáo mang lại doanh thu hàng tỷ đô la hàng năm cho Google.
Các luật sư của bang đã lập luận trong phiên tòa rằng, Google đã loại trừ bất hợp pháp công cụ tìm kiếm của Microsoft, Bing, khỏi các khía cạnh của những công cụ đó. Nhưng Thẩm phán Mehta đã bác bỏ ý kiến của họ.
Thẩm phán Mehta trong phiên xét xử
Phán quyết lần này là một đòn giáng mạnh vào Google, vốn được xây dựng trên công cụ tìm kiếm và đã trở nên gắn liền với dịch vụ tìm kiếm trực tuyến đến mức tên của nó đã trở thành một động từ. Phán quyết này có thể có tác động lớn đến thành công của Google, đặc biệt là khi công ty chi mạnh tay để cạnh tranh trong cuộc đua về trí tuệ nhân tạo. Google hiện đang phải đối mặt với một vụ kiện chống độc quyền liên bang khác về công nghệ quảng cáo dự kiến sẽ được đưa ra xét xử vào tháng tới. Đồng thời, nó cũng đang phải đối mặt với sự giám sát chống độc quyền ở châu Âu, nơi các quan chức buộc tội công ty này vì đã phá hoại các đối thủ trong lĩnh vực quảng cáo trực tuyến.
Phán quyết vừa qua không bao gồm các biện pháp khắc phục hành vi của Google. Thẩm phán Mehta sẽ quyết định điều đó, có khả năng buộc công ty phải thay đổi cách thức hoạt động hoặc bán bớt một phần hoạt động kinh doanh của mình.
Đây là một quyết định mang tính bước ngoặt nhằm vào quyền lực của những gã khổng lồ công nghệ trong kỷ nguyên Internet hiện đại và điều đó có thể thay đổi căn bản cách họ kinh doanh.
Đây là một phán quyết khắc nghiệt đối với sự trỗi dậy của các công ty công nghệ khổng lồ đã sử dụng nguồn gốc từ Internet để tác động đến cách chúng ta mua sắm, sử dụng thông tin và tìm kiếm trực tuyến - đồng thời cho thấy giới hạn tiềm tàng về quyền lực của Big Tech. Nó có khả năng ảnh hưởng đến các vụ kiện chống độc quyền khác của chính phủ chống lại Google, Apple, Amazon và Meta - chủ sở hữu của Facebook, Instagram và WhatsApp.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!