Tuần qua, Chính phủ Pháp đã công bố kế hoạch chuẩn hóa bàn phím máy tính tiếng Pháp. Đây được coi là động thái nhằm bảo vệ và gìn giữ ngôn ngữ nước này. Bộ Văn hóa và Truyền thông Pháp cho biết tiếng Pháp hiện nay gần như không thể viết chính xác trên các loại bàn phím. Điều này đồng nghĩa với việc các quy tắc ngữ pháp ngày càng bị coi nhẹ. Do đó, Bộ đã hợp tác với các cơ quan chức năng để phát triển một tiêu chuẩn bàn phím mới và sẽ đưa ra trưng cầu dân ý vào mùa hè này.
Khác với bàn phím QWERTY thường thấy trên các thiết bị điện tử, bàn phím tiếng Pháp hiện nay được sắp xếp theo bố cục AZERTY. Tuy nhiên, bố cục này chưa có bất cứ một tiêu chuẩn nào quy định. Do đó, mỗi nhà sản xuất bàn phím máy tính lại có một cách bố trí khác nhau khiến việc xác định một kiểu gõ thống nhất càng trở nên khó khăn hơn.
AZERTY - Chuẩn bàn phím tiếng Pháp đang được sử dụng rộng rãi
INTERNE hay INTERNÉ?
Một báo cáo gần đây đã chỉ ra thực trạng sinh viên Pháp mắc lỗi chính tả ngày càng nhiều và sự ảnh hưởng từ ngôn ngữ mạng xã hội là không nhỏ. Hiện nay, việc đánh một số chữ cái viết hoa chỉ có trong tiếng Pháp cũng đang gặp trở ngại lớn, thậm chí chữ "Ç" không thể gõ được trên bàn phím máy tính thông thường. Không những vậy, cách gõ trên bàn phím QWERTY còn dễ gây hiểu nhầm. Bộ Văn hóa và Truyền thông Pháp đã đưa ra ví dụ về sự nhầm lẫn tai hại giữa hai từ INTERNE (bác sĩ nội trú) và INTERNÉ (bệnh nhận tâm thần).
Trước tình hình trên, Viện Hàn lâm Pháp - Cơ quan giám hộ chính thức của ngôn ngữ Pháp - đã nhấn mạnh sự cần thiết của chiến dịch: “Chúng ta cần hành động để các chữ cái đặc biệt của ngôn ngữ Pháp được ghi lại một cách nguyên thủy và chính xác nhất bởi những ký tự đó chứa giá trị chính tả rất lớn”.
Viện Hàn lâm Pháp đã có bề dày lịch sự hơn 300 năm trong việc gìn giữ sự trong sáng của tiếng Pháp, bảo vệ ngôn ngữ quốc gia khỏi sự pha trộn với đặc ngữ Anh. Mặc dù gần đây số người nói tiếng Pháp trên toàn cầu đang tăng lên, song vẫn tồn tại những mối lo về tương lai của tiếng Pháp trên chính đất nước sản sinh ra nó.
Vấn đề thay đổi chuẩn bàn phím ở Pháp đã được nhắc tới trước đây. Cụ thể, BÉPO, một chuẩn bàn phím tiếng Pháp đã trình làng cách đây vài năm đã được đánh giá là sự lựa chọn hoàn hảo dành cho ngôn ngữ Pháp. Một số ký tự đặc biệt trong tiếng Pháp có phím riêng, một số nguyên âm đôi như æ và œ có thể được chuyển đổi bằng các phím tắt đơn giản. Nhà phát triển BÉPO cho biết chuẩn bàn phím này được phát triển dựa trên sự học hỏi thói quen của người Pháp.
Chuẩn bàn phím tiếng Pháp BÉPO
Theo một người dùng mang tên Frédéric Urbain chia sẻ, ông đã sử dụng BÉPO được hơn 1 năm và mặc dù phải mất một thời gian khá lâu để thích ứng nhưng BÉPO vẫn trực quan hơn nhiều so với chuẩn AZERTY mà nhiều người Pháp đang dùng. Frédéric cho biết thêm: “Mọi người đều ủng hộ chính sách này của Chính phủ vì cuối cùng họ cũng nhận ra được sự khác biệt của tiếng Pháp. Những người Pháp giờ đây không thể nhắm mắt làm ngơ mà cho rằng việc đánh máy tiếng Pháp trên các chuẩn bàn phím quốc tế như AZERTY là chính xác hoàn toàn hoặc có thể chấp nhận được ”.
Một bàn phím dễ sử dụng và kinh tế
Trong thông cáo báo chí, AFNOR - tổ chức chịu trách nhiệm phát triển dự án cho biết chuẩn bàn phím mới sẽ không phá vỡ những quy tắc gõ cũ “luôn mở cửa tiếp nhận những sự đổi mới” và hoan nghênh các ý kiến đóng góp của người dân. AFNOR sẽ thảo luận với các nhà sản xuất bàn phím, lập trình viên và người sử dụng trước khi giới thiệu sản phẩm vào mùa hè này.
Philippe Magnabosco - người chịu trách nhiệm giám sát dự án chia sẻ: "Chúng tôi đang tìm kiếm những thứ có thể áp dụng vào thế giới thực. Do đó, chúng tôi không tìm sự cách mạng hóa trong tiêu chuẩn mà thay vào đó là một bàn phím dễ sử dụng và đạt hiệu quả kinh tế cao".
Dường như tham vọng của Chính phủ Pháp không chỉ dừng lại ở việc thay đổi thiết kế bàn phím máy tính để bảo vệ sự trong sáng của ngôn ngữ dân tộc mà họ còn muốn chuẩn bàn phím mới sẽ phù hợp với cả những ngôn ngữ bản địa như Breton, Occitan, Catalan. Không chỉ vậy, chuẩn bàn phím mới còn cho phép gõ dễ dàng các ký tự Latin trong ngôn ngữ của một số nước châu Âu khác.
Đại diện bộ Văn hóa và Truyền thông Pháp cho biết: "Chuẩn bàn phím mới không chỉ dễ gõ tiếng Pháp mà còn tiện lợi với cả những ngôn ngữ khác trên đất Pháp. Trong bối cảnh đa ngôn ngữ hiện nay, việc sử dụng nhiều loại ngôn ngữ trong các văn bản, tài liệu là cần thiết".
Chính phủ Pháp cho biết các công ty sản xuất laptop và bàn phím máy tính không bắt buộc phải áp dụng chuẩn bàn phím tiếng Pháp mới. Tuy nhiên, trong khi đó, các cơ quan hành chính Nhà nước thì ngược lại, khuyến khích mọi người làm theo.
Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.