Tiềm năng phát triển công nghệ số
Khái niệm công nghiệp công nghệ số ra đời và được hiểu là một ngành kinh tế - kỹ thuật công nghệ cao sản xuất sản phẩm công nghệ số, cung cấp dịch vụ công nghệ số có giá trị gia tăng cao, tác động tới nhiều ngành, lĩnh vực.
Công nghệ số đã cách mạng hóa hầu hết mọi khía cạnh trong cuộc sống, thay đổi cách chúng ta giao tiếp, làm việc, học tập, giải trí và truy cập thông tin. Công nghệ số giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đổi mới sáng tạo, đồng thời cũng phát sinh những thách thức như khoảng cách số, mối lo ngại về quyền riêng tư và các mối đe dọa an ninh mạng.
Mỹ và Trung Quốc – những cường quốc kinh tế trên thế giới đồng thời cũng là những nước có nền công nghiệp công nghệ số phát triển nhất. Theo Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), Trung Quốc là nước xuất khẩu thiết bị công nghệ hàng đầu vào năm 2023, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu thiết bị công nghệ toàn cầu. Trong khi đó, Mỹ lại sở hữu những "gã khổng lồ công nghệ" của thế giới như Apple, Google, Meta, Microsoft… với những sản phẩm công nghệ số tiên tiến bậc nhất thế giới.
Tại Việt Nam, theo Bộ Thông tin và Truyền thông, công nghiệp công nghệ thông tin (CNTT), công nghệ số đã trở thành một trong những ngành kinh tế - kỹ thuật có quy mô lớn nhất, có tốc độ tăng trưởng nhanh, giai đoạn từ năm 2015 - 2023 tăng trưởng trung bình khoảng 11%/năm, đóng góp lớn cho GDP.
Công nghệ số bao gồm các công nghệ mới mang tính đột phá, tác nhân chính tạo ra cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tạo ra chuyển đổi số và kinh tế số. Thị trường Việt Nam có khoảng 100 triệu người với dân số trẻ và khả năng thích nghi nhanh, đam mê với công nghệ mới, là thị trường lớn để nuôi dưỡng và phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam.
Hiện nay, Việt Nam đã hình thành một hệ sinh thái bán dẫn, AI có quy mô lớn trong khu vực, với sự tham gia của nhiều tập đoàn lớn như: Google, Meta, Qualcomm, Intel, NVIDIA, AMD… và rất nhiều doanh nghiệp công nghệ cao trong ngành điện tử. Việt Nam được đánh giá có hệ sinh thái bán dẫn phát triển nhanh, có tiềm năng nâng cao vị trí trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Phó Chủ tịch Apple Nick Ammann đã gọi Việt Nam là một cứ điểm sản xuất của Apple và đánh giá cao triển vọng đầu tư vào Việt Nam cũng như tiềm năng tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng các sản phẩm quan trọng của tập đoàn. Trong khi đó, Chủ tịch phụ trách Đối ngoại Toàn cầu của Tập đoàn Meta, ông Nick Clegg hy vọng sẽ có cơ hội giới thiệu "Meta AI" để người dùng Việt Nam sử dụng thử nghiệm miễn phí, giúp mỗi người Việt Nam đều có thể tiếp cận "siêu công cụ" AI trên điện thoại cá nhân.
Đại diện đến từ các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như NVIDIA, Meta, Qualcomm… đều đánh giá cao lĩnh vực đổi mới sáng tạo của Việt Nam, cam kết cùng Việt Nam xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, đưa các công nghệ mới như bán dẫn, AI… trở thành trụ cột chính của nền kinh tế số.
Ông Raymond Teh - Phó Chủ tịch cấp cao toàn cầu Tập đoàn Nvidia đánh giá Việt Nam đang sở hữu một nguồn nhân lực trẻ có kỹ năng về công nghệ phần mềm vô cùng dồi dào.
Hướng tới Việt Nam trở thành quốc gia số
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Chuyển đổi số quốc gia tầm nhìn đến năm 2030 hướng tới Việt Nam trở thành quốc gia số, phát triển thịnh vượng, tiên phong ứng dụng các công nghệ mới và mô hình mới; đổi mới căn bản, toàn diện phương thức quản lý, điều hành; chuyển đổi phương thức sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; lối sống, làm việc và học tập của người dân; phát triển môi trường số an toàn, nhân văn, bao trùm, rộng khắp, "không để ai bị bỏ lại phía sau".
Thủ tướng cho biết, Chính phủ xác định "mục tiêu kép": vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số ở trình độ cao; vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam mạnh, có năng lực cạnh tranh toàn cầu.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam cần sớm xây dựng chính sách đột phá nhằm thúc đẩy công nghiệp công nghệ số trở thành công nghiệp mũi nhọn, kịp thời nắm bắt xu thế phát triển công nghệ (trí tuệ nhân tạo, vi mạch bán dẫn…); thu hút, đón đầu làn sóng chuyển dịch đầu tư của các tập đoàn công nghệ lớn toàn cầu vào Việt Nam.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu tham dự Ngày hội Đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2024
Trong thời gian qua, hàng loạt tập đoàn công nghệ lớn đang bày tỏ mong muốn dịch chuyển đầu tư vào Việt Nam và đi kèm theo đó là sự quan tâm đến hành lang pháp lý, hỗ trợ ưu đãi đối với lĩnh vực công nghệ số như NVIDIA, Qualcomm, Apple…
Pháp luật hiện hành cũng còn thiếu những quy định tạo đột phá thúc đẩy phát triển thị trường tạo đầu ra cho doanh nghiệp công nghệ số, thúc đẩy Make in Vietnam theo chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước. Do vậy, cần có những giải pháp đột phá, cơ chế ưu đãi đủ mạnh, hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch để thúc đẩy phát triển thị trường cho doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam.
Trong đó Bộ Thông tin và Truyền thông xác định, AI là công nghệ quan trọng nhất giai đoạn hiện nay. Ngành thông tin và truyền thông đang thúc đẩy, phát triển ứng dụng AI trong từng lĩnh vực công nghiệp, cung cấp và phổ cập ứng dụng dịch vụ AI trên cả nước.
Không chỉ trong lĩnh vực AI, trong xu thế tất yếu của chuyển đổi số, việc xây dựng hành lang pháp lý để phát triển ngành công nghiệp công nghệ số, từng bước chuyển dịch từ lắp ráp, gia công sang sáng tạo, thiết kế, tích hợp, sản xuất các sản phẩm công nghệ số, nền tảng số, làm chủ công nghệ lõi là vô cùng cần thiết.
Xây dựng một đạo luật về công nghiệp công nghệ số sẽ giúp thể chế hóa quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển công nghiệp công nghệ số; khắc phục những tồn tại, hạn chế; tạo cơ chế chính sách vượt trội, đột phá; huy động mọi nguồn lực phát triển hiệu quả tiềm năng phát triển ngành công nghiệp công nghệ số Việt Nam góp phần đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, xã hội số tại Việt Nam.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!