Trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm gia tăng nguy cơ cháy rừng, việc phát hiện sớm các đám cháy nhỏ có thể ngăn chặn các trận hỏa hoạn khổng lồ bùng phát. Một dự án mới, với sự hậu thuẫn của Google, đang phát triển vệ tinh FireSat nhằm theo dõi cháy rừng từ không gian, với mục tiêu cứu sống hàng triệu người và tài nguyên.
FireSat là một sáng kiến hợp tác giữa Earth Fire Alliance - một tổ chức phi lợi nhuận mới thành lập, và Muon Space - công ty khởi nghiệp chuyên thiết kế và vận hành mạng lưới vệ tinh. Dự án được Google.org tài trợ và đội ngũ nghiên cứu của Google hỗ trợ phát triển công nghệ phát hiện cháy rừng và theo dõi sự phát triển của chúng từ vũ trụ.
Với sự biến đổi khí hậu dẫn đến nhiệt độ tăng và hạn hán kéo dài, việc ngăn ngừa các đám cháy rừng trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Chính vì vậy, các nhà nghiên cứu và lực lượng cứu hỏa đang nỗ lực tìm kiếm những công cụ mới để giữ an toàn cho cộng đồng khỏi các trận cháy rừng ngày càng nghiêm trọng.
Hiện nay, các vệ tinh đã được sử dụng để thu thập dữ liệu và cảnh báo về các đám cháy rừng lớn, nhưng FireSat hứa hẹn mang lại dữ liệu có độ phân giải cao hơn và phát hiện đám cháy sớm hơn so với các vệ tinh hiện có hoặc các phương pháp truyền thống.
(Vệ tinh báo cháy FireSat. Ảnh: Theo Google)
Christopher Van Arsdale, nhà nghiên cứu chính tại nhóm Năng lượng và Khí hậu của Google Research, cho biết: "Có một khoảng cách lớn giữa dữ liệu chúng ta hiện có và những gì chúng ta có thể có với sự cải thiện trong việc bao phủ vệ tinh". FireSat dự kiến sẽ khắc phục điều này bằng cách cung cấp thông tin chính xác và kịp thời hơn.
FireSat dự kiến sẽ có hơn 50 vệ tinh chuyên biệt để theo dõi cháy rừng. Vệ tinh này có khả năng kiểm tra hoạt động cháy rừng trên toàn cầu mỗi 20 phút một lần và phát hiện các đám cháy nhỏ với diện tích chỉ 5x5 mét - tương đương với một phòng học. Điều này vượt trội hơn nhiều so với các vệ tinh trước đây, vốn chỉ phát hiện được các đám cháy có diện tích từ hai đến ba mẫu Anh.
Muon Space dự kiến sẽ phóng vệ tinh đầu tiên của FireSat vào năm 2025 và thêm ba vệ tinh khác vào năm 2026. Điều này đánh dấu bước đầu trong sứ mệnh đầy tham vọng này.
Với sự hỗ trợ của cảm biến tùy chỉnh và thuật toán AI, FireSat sẽ so sánh nhanh chóng hình ảnh của các khu vực nhỏ trên toàn thế giới để nhận dạng cháy và đóng góp vào cơ sở dữ liệu toàn cầu về sự lan rộng của cháy rừng. Đây không chỉ là công cụ cứu hỏa mà còn là bước tiến trong nghiên cứu khí hậu và bảo vệ môi trường.
Cựu chỉ huy cứu hỏa bang California, Kate Dargan Marquis, nhận xét: "Công nghệ này sẽ tạo ra sự khác biệt đáng kể cho lực lượng cứu hỏa, đặc biệt trong bối cảnh cháy rừng ngày càng cực đoan và nguy hiểm hơn. Thông tin từ vệ tinh FireSat sẽ có ý nghĩa sống còn".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!