Mới đây, nhà sản xuất bộ phim Mưa đỏ vừa có bài đăng cảnh báo về tình trạng vi phạm bản quyền. Theo Điện ảnh Quân đội nhân dân, đơn vị này phát hiện một số trang mạng, nền tảng trực tuyến và tài khoản cá nhân tự ý đăng tải, phát sóng hoặc trình chiếu phim khi chưa được sự đồng ý bằng văn bản. Câu chuyện vi phạm bản quyền trên nền tảng số vẫn luôn là một vấn đề nóng thời gian qua. Nhưng có một vấn đề là khi các nạn nhân muốn tìm cách khởi kiện, họ gặp những vướng mắc trong quy định của pháp luật.
“Việc vi phạm này ngày càng trở nên thô bạo và trắng trợn hơn. Với những hình ảnh, những âm thanh méo mó, bị cắt ghép một cách rất thô bạo, làm sai lệch hoàn toàn và thậm chí làm cho người xem có thể hiểu nhầm về thông điệp và chiều sâu nhân văn của bộ phim” - Thượng tá, NSƯT, đạo diễn Đặng Thái Huyền - Phó Giám đốc Điện ảnh Quân đội nhân dân chia sẻ - “Chúng tôi cảm thấy đây là một mất mát không chỉ về mặt kinh tế, mà còn là mất mát rất lớn về mặt tinh thần của các anh em nghệ sĩ làm công việc sáng tạo và dành tâm huyết cho bộ phim”.
Kỷ nguyên số hóa là cơ hội để người dùng có thể tiếp cận, phân phối, quảng bá các nội dung sáng tạo trên các nền tảng số bất cứ ở đâu và bất cứ thời gian nào. Tuy nhiên, cơ hội đó cũng đồng thời là thách thức tình trạng gia tăng vi phạm bản quyền trên không gian mạng. Việc sao chép, phát tán trái phép các sản phẩm số trở nên dễ dàng hơn với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại.
Theo thống kê, có tới 80% vi phạm bản quyền đang diễn ra trên các nền tảng số, gây hậu quả nặng nề cho người sáng tạo, doanh nghiệp và cả nền kinh tế. Năm 2024, ước tính Việt Nam có 15.5 triệu người thường xuyên truy cập vào web lậu, khiến nước ta lọt vào top 3 khu vực về vi phạm bản quyền. Theo số liệu tổng hợp của Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam, các lĩnh vực bị xâm phạm bản quyền nhiều nhất bao gồm: âm nhạc, bản ghi âm, ghi hình… là 76,9%; điện ảnh có 71,6%, xuất bản là 50,7%.
Tình trạng vi phạm bản quyền trên môi trường số nghiêm trọng nhưng đáng chú ý là số vụ xử lý hình sự với hành vi vi phạm bản quyền số lại rất ít, đếm trên đầu ngón tay. Nguyên nhân là bởi các điểm nghẽn về pháp lý khiến cho hành trình bảo vệ quyền lợi chính đáng của những người sáng tạo nội dung lại gặp nhiều khó khăn.
Hệ lụy của vi phạm bản quyền không chỉ nằm ở con số thất thoát tài chính mà còn gặm nhấm vào tri thức và động lực sáng tạo của xã hội. Điều này đồng nghĩa với việc Nhà nước thất thu thuế, doanh nghiệp chân chính thì bị cạnh tranh bất bình đẳng và công nghiệp văn hóa bị bào mòn nghiêm trọng. Khi những người đầu tư nghiêm túc vào sản phẩm sáng tạo bị thua thiệt so với các đối thủ “ngồi mát ăn bát vàng” nhờ bản quyền lậu thì lòng tin, tinh thần cống hiến cũng dễ dàng bị bào mòn.
Thực tế trong những năm qua, Việt Nam đã nỗ lực hoàn thiện hệ thống pháp lý liên quan đến sở hữu trí tuệ, tạo ra khung pháp lý tương đối đầy đủ để bảo vệ quyền lợi của các nhà sáng tạo và doanh nghiệp. Thực trạng bảo vệ bản quyền và sở hữu trí tuệ tại Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ, nhưng vẫn đối mặt với nhiều thách thức đáng kể. Thay đổi toàn diện hệ thống pháp luật liên quan đến bản quyền và sở hữu trí tuệ là khuyến nghị mà các chuyên gia đưa ra. Theo luật sư Lê Quang Vinh, để giải quyết được vấn đề về pháp lý, cần sửa đổi đồng bộ 3 luật. Đó là Luật Sở hữu trí tuệ, Dự thảo Luật Thương mại điện tử với các quy định rõ ràng hơn về nghĩa vụ pháp lý của các nền tảng, tổ chức cung cấp dịch vụ trung gian và Luật tố tụng dân sự…
Vi phạm bản quyền số là cuộc chiến cần đến sự tỉnh táo, bền bỉ và phối hợp chặt chẽ của toàn xã hội. Một nền kinh tế sáng tạo không thể phát triển trên sự đánh cắp trí tuệ. Bằng cách thực hiện đồng bộ các giải pháp về giáo dục, tuyên truyền pháp lý, hỗ trợ sáng tạo, hợp tác quốc tế và khuyến khích doanh nghiệp tham gia, chúng ta có thể tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp văn hóa, góp phần nâng cao vị thế của văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế.
Bình luận (0)