Tết Đoan Ngọ trong truyền thống người Việt Nam là ngày Tết đặc biệt, xuất hiện từ rất lâu đời. Theo dân gian, Tết Đoan ngọ còn gọi là Tết giết sâu bọ, ngày mọi người cùng nhau bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài có hại cho cây trồng và cầu mong một vụ mùa bội thu. Trong ngày này, người Việt cũng thường chuẩn bị những món ăn ngon, đặc trưng nhằm "diệt sâu bọ" trong cơ thể.
Cơm rượi nếp (rượu cái)
Theo quan niệm cũ, tháng 5 Âm lịch thường là giai đoạn chuyển mùa, chuyển tiết, nắng nóng, dễ phát sinh dịch bệnh. Vì vậy, dân gian cho rằng, ăn rượu nếp, nhất là lúc bụng còn đang đói, sẽ làm cho các loại “sâu bọ” trong người vừa ngoi lên ăn phải, sẽ “say” mà chết đi.
Cơm rượu nấu bằng men, vị nồng cay của rượu sẽ khiến các loại kí sinh trong cơ thể bị tiêu diệt.
Hoa quả
Cùng với cơm rượu nếp, hoa quả đúng mùa cũng là bài thuốc được dân gian dùng để diệt sâu bọ. Những loại hoa quả đặc trưng trong dịp Tết Đoan ngọ chủ yếu là các loại quả mùa hè tươi ngon, thường được trang trí đẹp mắt trên mâm cúng như mận, vải, đào, dưa hấu. .
Sau khi ăn cơm rượu nếp, người Việt thưởng thức các loại hoa quả tươi, đặc biệt là những loại quả có vị chua nhằm làm "sâu bọ" "say" nhanh hơn trong cơ thể.
Xôi chè
Trong ngày Tết Đoan ngọ, nhiều gia đình tại miền Bắc cũng nấu các món chè thông dụng như chè đậu đen, đậu xanh hay biến tấu một số món ngon từ nếp cẩm như xôi nếp xẩm, chè nếp cẩm, sữa chua nếp cẩm.
Chè trôi nước không chỉ là món chè truyền thống trong Tết Hàn thực 3/3 (Âm lịch) mà còn là món chè được nhiều người yêu thích trong ngày Tết Đoan ngọ.
Thịt vịt
Món thịt vịt được xem là món ăn đặc trưng trong ngày Tết Đoan Ngọ của người miền Trung nhưng ngày nay khá phổ biến tại nhiều vùng miền trên cả nước.
Thông thường, nhiều người kiêng ăn vịt vào đầu tháng Âm lịch nhưng riêng vào dịp 5/5, thịt vịt lại được ưa chuộng bởi tính hàn, chất mát, ngọt, giúp hạ nhiệt rất tốt. Trong ngày Tết Đoan Ngọ, khí trời nóng nực, nhiều người dùng thịt vịt để cân bằng nhiệt - hàn trong cơ thể.
* Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.