Khi đặt câu hỏi cho Giáo sư Kerryn Phelps, tác giả cuốn sách Làm thế nào để giữ cho bộ não của bạn luôn tươi trẻ, tại sao chúng ta nên nghĩ về sức khỏe não bộ của mình và bà ấy nói rằng câu trả lời rất đơn giản: bởi vì chúng ta sẽ không nghĩ cho đến khi chúng ta bị tác động tiêu cực theo cách này hay cách khác.
Tiến sĩ Phelps giải thích: "Thông thường, mọi người chỉ bắt đầu nghĩ đến sức khỏe não bộ sau khi họ lo lắng về sự suy giảm nhận thức của chính mình hoặc vì người thân của họ có vấn đề về sức khỏe não bộ".
Theo Brain Foundation, bộ não bắt đầu lão hóa sau khi chúng ta bước sang tuổi 40, khi các khả năng nhận thức như tốc độ xử lý và trí nhớ bắt đầu suy giảm. Trong quá trình lão hóa bình thường (trừ chứng mất trí nhớ), khả năng nhận thức suy giảm do mất cấu trúc liên kết gọi là khớp thần kinh.
Tin tốt là bạn có thể làm chậm quá trình thoái hóa và giữ cho bộ não của mình hoạt động tốt trong nhiều năm. Giám đốc Chương trình Lão hóa Khỏe mạnh của Đại học Melbourne, Giáo sư Cassandra Szoeke cho biết nghiên cứu của họ đã phát hiện ra chứng mất trí mất 30 năm để phát triển.
Giáo sư Szoeke nói: "Bạn không thể bắt đầu sớm. Hãy nghĩ về cơ thể của bạn giống như một chiếc ô tô phải tồn tại 100 năm. Bạn chỉ nên sử dụng nhiên liệu tối ưu để tận dụng tốt nhất".
Dưới đây là năm cách tuyệt vời để "tập thể dục" cho bộ não của bạn và làm chậm quá trình lão hóa.
Tập thể dục thường xuyên
Giáo sư Szoeke cho biết yếu tố lớn nhất giúp kéo dài sức khỏe nhận thức và thể chất là tập thể dục đều đặn hàng ngày. Tập thể dục thường xuyên thúc đẩy sự phát triển của các tế bào thần kinh mới và tăng cường kết nối giữa các tế bào não, cung cấp một cách hiệu quả để trì hoãn sự khởi phát của chứng suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ.
Một nghiên cứu của Đại học Columbia cho thấy những người di chuyển nhiều hơn đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra trí nhớ và tư duy trong khoảng thời gian 20 năm.
Hoạt động thường xuyên như đi bộ, làm việc nhà và các bài tập thể dục khác giúp tim bạn khỏe mạnh và bơm máu lên não.
Những cách thú vị để giữ cho tâm trí của bạn hoạt động
Giáo sư Kaarin Anstey, nhà khoa học nghiên cứu chính cấp cao của Viện Nghiên cứu Khoa học Thần kinh Úc, cho biết việc giữ cho tâm trí của chúng ta hoạt động có thể làm giảm nguy cơ suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ.
Giáo sư Anstey nói: "Nó cũng giúp chúng ta giữ cho tinh thần minh mẫn trong cuộc sống hàng ngày. Chúng ta nên cố gắng duy trì tinh thần tích cực trong suốt cuộc đời mình".
Một nghiên cứu từ Đại học Ulm của Đức đã phát hiện ra rằng chơi trò chơi ghép hình giúp bảo vệ chống lại sự lão hóa về nhận thức. Giáo sư Phelps gợi ý hãy thử rèn luyện trí não của bạn với các loại câu đố khác như trò chơi ô chữ khó hiểu hoặc sudoku hoặc bằng cách học một kỹ năng mới như ngôn ngữ hoặc nhạc cụ.
"Những gì bạn đang tìm kiếm khi học một điều gì đó mới là sự mới lạ, đa dạng và thứ gì đó tiếp tục thách thức bạn để bạn luôn xây dựng các đường dẫn thần kinh mới và giữ cho những đường dẫn hiện tại hoạt động tốt".
Ăn thông minh và khỏe mạnh hơn
Thay đổi lối sống của bạn nghe có vẻ không hấp dẫn lắm, nhưng một lần nữa, suy giảm nhận thức sớm cũng không phải là vấn đề. Như hiện tại, hiện có 472.000 người mắc chứng mất trí nhớ ở Úc – một con số sẽ tăng lên hơn một triệu vào năm 2058, giám đốc điều hành của Tổ chức Nghiên cứu và Vận động Chứng mất trí nhớ Úc Kaele Stokes cho biết.
"Các yếu tố rủi ro đối với chứng sa sút trí tuệ có thể thay đổi được và không thể thay đổi được, và chúng ta càng xem xét việc chuyển đổi những yếu tố có thể thay đổi được - tuân theo chế độ ăn uống lành mạnh như Chế độ ăn Địa Trung Hải, không hút thuốc hoặc uống rượu quá mức, tránh xa ma túy và chăm sóc sức khỏe tim mạch của bạn – có khả năng giảm tới 40% nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ".
Một sự kết hợp giữa chế độ ăn kiêng Địa Trung Hải-DASH và khuyến nghị ăn nhiều rau lá xanh, quả mọng hỗn hợp, các loại hạt, dầu ô liu nguyên chất, ít thịt, nhiều đậu, cá mỗi tuần một lần và uống rượu điều độ có liên quan đến việc giảm tỷ lệ suy giảm nhận thức .
Giao lưu với mọi người
Giáo sư Phelps khuyên, cho dù bạn tham gia các câu lạc bộ sách hay đi uống cà phê với bạn bè, bạn nên giữ cho lịch hoạt động xã hội của mình luôn đầy đủ. Cô ấy nói: "Kết nối xã hội cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe não bộ của bạn, vì chúng ta biết rằng sự cô lập với xã hội là một yếu tố quan trọng dẫn đến suy giảm nhận thức".
Một nghiên cứu của Đại học Pittsburgh cho thấy những người lớn tuổi thường xuyên gặp gỡ bạn bè, tình nguyện hoặc tham gia các lớp học hoặc câu lạc bộ có bộ não khỏe mạnh hơn những người sống khép kín.
Sức mạnh của giấc ngủ ngắn
Nhiều nhân vật vĩ đại trên thế giới tin tưởng vào sức mạnh của một giấc ngủ ngắn và một số nghiên cứu cho thấy một giấc ngủ trưa có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe não bộ của bạn trong tương lai.
Một nghiên cứu của Trung Quốc cho thấy ngủ trưa thường xuyên có liên quan đến chức năng nhận thức tốt hơn. Không thể lẻn vào nhà kho trong giờ nghỉ trưa sao? Cố gắng ngủ thêm một giờ vào ban đêm.
Theo một thí nghiệm được thực hiện bởi Trung tâm nghiên cứu giấc ngủ của Đại học Surrey, ngủ thêm một giờ giúp cải thiện sự nhanh nhẹn về tinh thần của những người tham gia trong các bài kiểm tra.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!