Mặc dù không cảm thấy, nhưng các tế bào thần kinh lại hoạt động theo cách khác khi nghĩ đến điều này. Mô hình thần kinh đầu tiên sẽ nói với các nhà khoa học rằng "Tôi đang nghĩ về tôi". Mô hình thứ hai có thể báo hiệu: "Tôi đang nghĩ về một người lạ".
Bộ não có thể nói rằng bản thân bạn trong tương lai là một người lạ, nhưng người đó có thể là một đồng minh mạnh mẽ để đưa ra quyết định thông minh hơn khi bạn già đi.
Tiến sĩ tâm lý học Hal Hershfield, và các cộng sự thuộc trường UCLA đã nhận thấy hiện tượng này vào năm 2008 khi họ đo hoạt động não của các sinh viên đại học khi nghĩ về bản thân trong hiện tại, trong 10 năm và nghĩ về những người khác (cụ thể là Matt Damon và Natalie Portman). Các sinh viên trong hai nhóm cuối biểu hiện những mô hình hoạt động não giống như những người đang xử lý "những người khác".
"Bộ não của họ coi bản thân họ trong tương lai là người lạ", TS. Hershfield nói. Các nghiên cứu khác cũng gợi ý rằng mọi người có thể cảm thấy rất không liên quan với chính bản thân mình trong tương lai.
Khi bạn nghĩ về tương lai của mình - thậm chí là một tháng sau kể từ lúc này - bạn có thể coi chính mình như một người hoàn toàn khác.
Thật vậy, một cuộc khảo sát năm 2017 được tiến hành bởi Viện nghiên cứu tương lai cho thấy 36% người Mỹ hiếm khi hoặc không bao giờ nghĩ về điều gì đó có thể xảy ra trong 10 năm tới, và 27% hiếm khi hoặc không bao giờ nghĩ đến 5 năm tới.
Trong một số trường hợp, "bạn của ngày mai" đã có vẻ hoàn toàn xa lạ. Nhưng câu nói đùa của Jerry Seinfeld về việc "anh chàng ban đêm luôn đánh lừa anh chàng buổi sáng" là có cơ sở khoa học, TS. Hershfield lưu ý. Khi gọi thêm một ly whisky vào lúc 2h sáng, bạn có thể cảm thấy mình chẳng "bà con họ hàng" gì với cái gã đáng thương mà 5 tiếng sau đó sẽ phải lê bước đi làm.
Những đặc quyền của sự kết nối bản thân
Không phải ai cũng thấy xa lạ như nhau với tương lai của chính mình.
Sự kết nối bản thân của mỗi người là khác nhau, đó là mức độ kết nối mà chúng ta cảm nhận được với con người mà chúng ta hình dung là mình sẽ trở thành, Hershfield nói.
Những người có sự kết nối bản thân thấp coi tương lai của chính mình (dù là một tháng hay nhiều năm sau) là của "người-khác". Họ không có nhiều sự đồng cảm với con người "lạ-mà-quen" này, và điều đó thường khiến họ dễ bị lôi cuốn bởi sự hào nhoáng tức thời.
Joshua Rutt, Khoa Tâm lý của trường Đại học Ottawa, giải thích: "Nó gần giống như chúng ta không nhìn thấy điểm mấu chốt quyết định những điều tốt đẹp nhất của chính mình trong tương lai bởi vì đó là một người hoàn toàn khác. Điều này đặt chúng ta vào thế bất lợi về mặt kinh tế, về chăm sóc sức khỏe, và trong việc đưa ra bất kỳ quyết định nào liên quan đến lợi ích lâu dài nhất của bản thân".
Những người có sự kết nối bản thân ở mức trung bình thường rơi vào cái bẫy này. Thật dễ dàng để lạm dụng người "lạ-mà-quen" đó khi có sự lựa chọn giữa cảm giác tốt ngay bây giờ và cho anh ta sự cân nhắc.
Ngược lại, những người có sự kết nối bản thân mạnh mẽ sẽ tận hưởng những lợi thế lớn. Họ thường có khuynh hướng ít trì hoãn hơn, tiết kiệm nhiều tiền hơn, có sức khỏe tốt hơn, và có thể tận hưởng sự hài lòng với cuộc sống lâu dài hơn những người có sự kết nối bản thân thấp.
May mắn thay, có những cách bạn có thể tăng cường sự kết nối với bản thân trong tương lai, cho phép bạn đưa ra những quyết định sáng suốt hơn, lành mạnh hơn một cách thường xuyên hơn và cung cấp cho "người đó" nguồn lực để tận hưởng cuộc sống theo những cách mà bạn thậm chí chưa hình dung ra.
Làm thế nào để tăng cường sự kết nối bản thân?
Mặc dù sự kết nối bản thân có xu hướng tăng đều đặn và vừa phải theo tuổi tác, theo TS. Joshua Rutt, điều đó không có nghĩa là bạn phải đợi đến 90 tuổi mới kết nối với tương lai của mfinh. Dưới đây là 5 cách dễ dàng để tiến gần hơn ngay từ bây giờ.
Viết một bức thư cho chính mình trong tương lai
Điều này buộc bạn phải thực sự xem xét "Tương-lai-Bạn" một cách trực tiếp trong suy nghĩ, TS. Hershfield nói. Ông là đồng tác giả của một nghiên cứu gần đây phát hiện ra rằng những sinh viên viết thư cho chính mình trong tương lai 20 năm nhiều khả năng sẽ tập thể dục trong mười ngày tới hơn những người chỉ viết thư cho chính mình trong tương lai 3 tháng.
Mặc dù nghiên cứu chỉ theo dõi việc tập thể dục, tập trung vào tương lai của bạn có thể kích hoạt một loạt những thay đổi hành vi nhỏ có thể ảnh hưởng tích cực đến bạn theo thời gian.
Và điều ấy khá đơn giản.
"Hãy suy nghĩ về việc bạn sẽ là ai sau 20 bữa, và viết về người là bạn bây giờ, những chủ đề nào là quan trọng và thân thiết với bạn, và cách bạn nhìn cuộc sống của mình", Hershfield nói.
Đừng rời mắt khỏi "Tương-lai-Bạn"
Chụp một bức ảnh của chính bạn và dùng ứng dụng chỉnh sửa ảnh để khiến khuôn mặt già đi.
In bức ảnh đó ra và hãy nhìn chằm chằm vào "Tương-lai-Bạn" mỗi khi sắp đưa ra một quyết định lớn về cuộc sống, xử lý tài chính hoặc lên ngân sách cho một cuộc nhậu.
Nghiên cứu của Hershfield cho thấy rằng mọi người sẽ chọn tiết kiệm thêm 1/3 cho việc nghỉ hưu khi nhìn thấy tấm ảnh tuổi già của mình. Nó rất ý nghĩa; hãy thử nhìn vào mắt người đó và nói rằng hắn ta sẽ phải ăn thức ăn cho mèo vì bạn luôn cần chiếc iPhone mới nhất.
Chỉ cần đừng rời mắt khỏi bức ảnh, Hershfield khuyên, bằng không nó có thể mất tác dụng.
Đặt mục tiêu phạm vi
Thay vì tự nói với "Tương-lai-Bạn" rằng, "Tao muốn mày tiết kiệm được 100.000 đô la trong mười năm", hãy sử dụng các mục tiêu có phạm vi rộng hơn như từ 80.000 đô la đến 110.000 đô la. Bằng cách đó, bạn sẽ ít từ bỏ hơn.
Hershfield giải thích: "Giới hạn sàn của mục tiêu khiến nó khả thi hơn một chút, vì vậy bạn sẽ bị lôi cuốn hơn. Nhưng khi đã đạt được mục tiêu thấp đó, thì sẽ dễ dàng hơn để duy trì động lực vì bạn có thể đạt được mục tiêu cao hơn".
Sử dụng sự tương phản tinh thần
Gabriele Oettingen, giảng viên tâm lý tại Đại học New York, đã sáng tạo nên kỹ thuật đã được nghiên cứu kỹ lưỡng này. Nó thêm một phần quan trọng (trở ngại chính của bạn) vào bài tập hình dung kiểu cũ, trong đó bạn hình dung mình đang đạt được mục tiêu. Dưới đây là cơ chế hoạt động của kỹ thuật này.
Ngồi ở một nơi yên tĩnh trong khoảng năm phút và suy nghĩ về bốn câu hỏi sau:
Điều ước quan trọng nhất của bạn là gì?
Điều gì sẽ là kết quả tốt nhất khi hoàn thành nó?
Trở ngại bên trong nào đang giữ chân bạn?
Hành động hoặc suy nghĩ nào sẽ giúp bạn vượt qua nó?
Từ đó, thực hiện kế hoạch. Bạn cũng có thể sử dụng các công cụ hướng dẫn để giúp theo dõi suy nghĩ của mình và biến chúng thành hành động.
Tìm một hình mẫu
Bạn không bị giới hạn để hình dung ra bản thân mình trong tương lai; hãy tìm một hình mẫu thực tế.
Ví dụ, nếu bạn muốn có một cái nhìn thoáng qua về các con đường nghề nghiệp, hãy tìm những người trên LinkedIn, đã làm công việc hiện tại của bạn (hoặc tương đương) 10 năm trước. Sau đó, hãy xem bây giờ họ đang ở đâu và cách họ đến được đó. Họ không phải là bạn, nhưng các yếu tố tương tự có thể cho thấy những quỹ đạo mà bạn có thể khao khát.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!