Viêm khớp là tình trạng sưng một hoặc nhiều khớp. Viêm khớp bao gồm hơn 100 tình trạng ảnh hưởng đến khớp, các mô xung quanh khớp và các mô liên kết khác.
Dưới đây là các loại viêm khớp phổ biến nhất và các tình trạng liên quan.
1. Viêm xương khớp
Viêm xương khớp là dạng viêm khớp phổ biến nhất. Hơn 32,5 triệu người Mỹ bị viêm xương khớp.
Triệu chứng của bệnh viêm xương khớp: Khi sụn ở khớp bị phá vỡ, phần xương bên dưới bắt đầu thay đổi. Những thay đổi này có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian, gây đau, cứng và sưng. Một số người cũng có thể nhận thấy phạm vi chuyển động hoặc tính linh hoạt giảm.
Nguyên nhân viêm xương khớp và yếu tố nguy cơ: Viêm xương khớp là do hao mòn hoặc tổn thương sụn khớp giữa các xương. Nó thường xuất hiện ở tay, hông và đầu gối.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) của Mỹ, một số yếu tố nguy cơ gây viêm xương khớp bao gồm:
- Chấn thương khớp quá mức, căng thẳng lặp đi lặp lại trên khớp
- Tuổi cao
- Phụ nữ, đặc biệt trên 50 tuổi
- Thừa cân, gây thêm căng thẳng cho các khớp (đặc biệt là hông và đầu gối)
- Di truyền học
2. Viêm khớp dạng thấp (còn gọi là RA)
Viêm khớp dạng thấp có thể là một trong những dạng viêm khớp gây tàn tật nhất. Đây là dạng viêm khớp tự miễn phổ biến nhất, ảnh hưởng đến hơn 1,3 triệu người Mỹ. Theo Đại học Thấp khớp Hoa Kỳ, khoảng 75% trong số đó là phụ nữ. RA thường bắt đầu ở độ tuổi từ 30 đến 50 nhưng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi.
Triệu chứng của bệnh viêm khớp dạng thấp: Viêm khớp dạng thấp gây đau khớp, cứng khớp, sưng tấy và giảm khả năng cử động của khớp. RA thường ảnh hưởng đến các khớp nhỏ ở bàn tay và bàn chân nhưng có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác như mắt và da. Nó thường gây ra tình trạng cứng khớp nhất vào buổi sáng, đây có thể là dấu hiệu của bệnh viêm khớp dạng thấp so với các tình trạng khác.
Các dấu hiệu khác của RA có thể bao gồm mất năng lượng, sốt nhẹ, chán ăn và nổi cục cứng dưới da ở những vùng như khuỷu tay và bàn tay.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của bệnh viêm khớp dạng thấp: Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn. Thông thường, hệ thống miễn dịch của bạn tấn công vi khuẩn và vi rút bằng cách tạo ra tình trạng viêm. Với bệnh tự miễn, hệ thống miễn dịch của bạn gửi nhầm tình trạng viêm đến mô khỏe mạnh.
3. Đau cơ xơ hóa
Đau cơ xơ hóa là một rối loạn kéo dài gây đau và nhức lan rộng. Nó phổ biến nhất ở phụ nữ nhưng đàn ông cũng có thể mắc phải. Đau cơ xơ hóa không làm tổn thương khớp hoặc cơ. Có thể khó chẩn đoán chứng đau cơ xơ hóa. Nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ của bạn để tìm hiểu về việc chẩn đoán.
Các triệu chứng của đau cơ xơ hóa: Các triệu chứng chính của đau cơ xơ hóa bao gồm đau mãn tính khắp cơ thể hoặc ở nhiều nơi. Mọi người thường mô tả nó là đau nhức, rát hoặc đau nhói.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của chứng đau cơ xơ hóa: Nguyên nhân gây đau cơ xơ hóa vẫn chưa được biết. Tuy nhiên, nó có thể liên quan đến di truyền và lịch sử gia đình, nhưng vẫn chưa có nhiều thông tin về các gen cụ thể liên quan. Các nhà nghiên cứu biết rằng chứng đau cơ xơ hóa không phải do bệnh tự miễn, viêm khớp hoặc rối loạn cơ.
Đau cơ xơ hóa có thể được kích hoạt bởi một số yếu tố nhất định, chẳng hạn như các vấn đề về cột sống, chấn thương viêm khớp hoặc các loại căng thẳng về thể chất khác. Theo Đại học Thấp khớp Hoa Kỳ, căng thẳng về cảm xúc cũng có thể gây ra chứng đau cơ xơ hóa.
Phụ nữ có nguy cơ bị đau cơ xơ hóa cao gấp đôi so với nam giới. Những người trung niên và những người mắc một số bệnh nhất định, chẳng hạn như bệnh lupus và viêm khớp dạng thấp, có nhiều khả năng được chẩn đoán mắc chứng đau cơ xơ hóa hơn. Những người có thành viên trong gia đình mắc bệnh có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
4. Bệnh gút
Bệnh gút là một loại viêm khớp phổ biến gây sưng và đau khớp. Nó có thể bùng phát trong một hoặc hai tuần rồi biến mất. Các cơn bùng phát thường xảy ra ở một trong các ngón chân cái hoặc chi dưới.
Một số người mắc bệnh gút có thể mắc các bệnh khác, chẳng hạn như những bệnh liên quan đến tim hoặc thận. Chúng có thể bao gồm huyết áp cao, bệnh thận mãn tính và tiểu đường.
Bệnh gút là một trong những dạng viêm khớp có thể kiểm soát được nhất. Chẩn đoán sớm, điều trị và thay đổi lối sống là những yếu tố quan trọng để giảm triệu chứng và thậm chí loại bỏ bệnh gút.
Triệu chứng của bệnh gút: Đau khớp là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh gút. Nó thường bắt đầu ở ngón chân cái nhưng có thể xuất hiện ở các khớp khác trên khắp cơ thể. Các đợt bùng phát bệnh gút thường bắt đầu vào ban đêm và có thể gây đau đớn đến mức người bệnh phải thức giấc. Các triệu chứng khác có thể bao gồm sưng, tấy đỏ và cảm thấy nóng.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của bệnh gút: Bệnh gút là do một tình trạng gọi là tăng axit uric máu. Đây là nơi có quá nhiều axit uric trong cơ thể. Khi có quá nhiều axit uric, các tinh thể có thể tích tụ trong khớp, chất lỏng và mô. Điều này gây ra tình trạng viêm khớp.
Các đợt bùng phát bệnh gút thường được kích hoạt bởi một số loại thực phẩm hoặc thuốc, rượu, chấn thương thể chất hoặc các bệnh cụ thể. Đàn ông có nhiều khả năng mắc bệnh gút hơn, nhưng phụ nữ thường có thể mắc bệnh gút sau khi mãn kinh. Béo phì cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gút.
5. Bệnh lupus
Lupus là một bệnh tự miễn kéo dài có thể gây đau ở bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể. Nó thường ảnh hưởng nhất đến da, khớp và các cơ quan nội tạng như thận và tim. Theo Tổ chức Lupus của Mỹ, khoảng 1,5 triệu người Mỹ mắc bệnh lupus. Chín mươi phần trăm trong số đó là phụ nữ, thường mắc bệnh lupus trong độ tuổi từ 15-44.
Triệu chứng của bệnh lupus: Các triệu chứng có thể khác nhau ở mỗi người và chúng có thể xuất hiện và biến mất theo thời gian. Chúng có thể bao gồm:
- Đau cơ và khớp
- Sốt
- Phát ban
- Đau ngực
- Rụng tóc
- Nhạy cảm với ánh nắng hoặc ánh sáng
- Các vấn đề về thận
- Loét miệng
- Mệt mỏi hoặc cực kỳ mệt mỏi
- Vấn đề về trí nhớ
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của bệnh lupus: Các nhà nghiên cứu không chắc chắn chính xác nguyên nhân gây ra bệnh lupus, nhưng họ biết rằng bạn không thể mắc bệnh này từ người khác. Yếu tố di truyền đóng một vai trò trong việc mắc bệnh lupus. Theo CDC, các yếu tố khác có thể bao gồm môi trường, các hormone như estrogen và các vấn đề với hệ thống miễn dịch.
6. Viêm khớp vảy nến
Viêm khớp vẩy nến là một tình trạng tự miễn dịch viêm gây ra viêm khớp. Nó thường xuyên, nhưng không phải luôn luôn, xuất hiện ở những người mắc bệnh vẩy nến, một tình trạng da tự miễn dịch. Viêm khớp vẩy nến ảnh hưởng đến các khớp lớn như đầu gối và vai, cũng như ngón tay, ngón chân, lưng hoặc xương chậu.
Triệu chứng của bệnh viêm khớp vảy nến: Các triệu chứng của viêm khớp vẩy nến thường xuất hiện ở độ tuổi từ 30 đến 50. Các triệu chứng có thể bao gồm viêm nhẹ hoặc mãn tính hơn, có thể gây tổn thương khớp nếu không được điều trị đúng cách.
Các triệu chứng viêm khớp vẩy nến có thể bao gồm:
- Các mảng da bị viêm, có vảy thường ở da đầu, khuỷu tay hoặc đầu gối
- Cứng khớp và sưng tấy (thường nặng hơn vào buổi sáng hoặc sau khi nghỉ ngơi)
- Rỗ hoặc vết lõm nhỏ trên móng tay, hoặc móng tay tách ra khỏi nền móng
- Đau ở những vùng có dây chằng hoặc gân bám vào xương, chẳng hạn như mặt sau của vết thương hoặc lòng bàn chân
- Viêm mắt
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của bệnh viêm khớp vảy nến: Cả nam và nữ đều có nguy cơ mắc bệnh viêm khớp vảy nến như nhau. Các chuyên gia không hiểu đầy đủ lý do tại sao hệ thống miễn dịch thay đổi lại gây ra hiện tượng này. Tuy nhiên, có một số yếu tố có thể dẫn đến viêm khớp vẩy nến.
Đầu tiên, căn bệnh này có thể được truyền từ các thành viên trong gia đình. Các nhà nghiên cứu đã xác định được một số gen liên quan. Thứ hai, các yếu tố môi trường và lối sống có thể dẫn đến viêm khớp vẩy nến. Điều này có thể bao gồm béo phì, căng thẳng, nhiễm trùng và chấn thương.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!