Béo phì ở trẻ em hiện là một bệnh đáng lo ngại ở Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến hơn 18% trẻ em, khiến nó trở thành căn bệnh mãn tính phổ biến nhất ở thời thơ ấu.
Số trẻ em bị béo phì ở tuổi thơ đã tăng hơn gấp ba lần kể từ năm 1980 và hiện nó đang trở thành mối quan tâm hàng đầu đối với các quan chức y tế ở Hoa Kỳ.
Trong năm 2016-17, Điều tra Quốc gia về Sức khỏe Trẻ em báo cáo rằng trên toàn nước Mỹ, 15,8% trẻ em từ 10 đến 17 tuổi bị béo phì. Hệ thống Giám sát Hành vi Rủi ro Thanh niên năm 2017 cho thấy 14,8% học sinh trung học (từ lớp 9 đến lớp 12) trên toàn nước Mỹ bị béo phì và 15,6% bị thừa cân. Tỷ lệ béo phì đã tăng lên đáng kể, tăng từ 10,6% năm 1999. Do tỷ lệ béo phì ở trẻ em đang tăng lên, ngày càng nhiều trẻ em được chẩn đoán mắc các tình trạng sức khỏe nguy hiểm liên quan đến béo phì và bệnh lý béo phì.
Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với sức khỏe tương lai của trẻ em và nó rất nghiêm trọng. Những căn bệnh mà trước đây chỉ dành cho người lớn và dân số già thì nay đang xuất hiện ở trẻ em - những căn bệnh như bệnh tiểu đường loại 2 và bệnh gan nhiễm mỡ.
Tin tốt là bệnh béo phì ở trẻ em có thể đảo ngược được nếu chúng ta sử dụng các phương pháp khác nhau như liệu pháp ăn kiêng, tập thể dục và thậm chí cả các thủ thuật y tế mới, bạn có thể giảm thiểu thiệt hại do béo phì ở trẻ em để đảm bảo rằng con bạn có một tương lai khỏe mạnh.
Làm cách nào để biết con tôi có bị béo phì hay không?
Nếu một đứa trẻ "bị ảnh hưởng bởi bệnh béo phì", điều đó thường có nghĩa là phần trăm chỉ số khối cơ thể (BMI) theo tuổi của chúng cao hơn 95%; một đứa trẻ "thừa cân" có phần trăm BMI theo tuổi là hơn 85% hoặc ít hơn 95%.
Nói cách khác, BMI được sử dụng để sàng lọc các vấn đề liên quan đến sức khỏe và cân nặng tiềm ẩn. Bác sĩ nhi khoa của bạn có thể sử dụng các xét nghiệm khác nhau như đo độ dày nếp gấp da, đánh giá chế độ ăn uống, hoạt động thể chất, tiền sử gia đình và các kiểm tra sức khỏe khác để xem liệu mỡ cơ thể có phải là vấn đề hay không. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị sử dụng chỉ số BMI để tầm soát thừa cân và béo phì ở trẻ em bắt đầu từ 2 tuổi.
Một đứa trẻ được định nghĩa là "bị ảnh hưởng bởi béo phì" nếu phần trăm chỉ số khối cơ thể theo tuổi (hoặc BMI theo tuổi) của chúng lớn hơn 95%. Một đứa trẻ được định nghĩa là "thừa cân" nếu phần trăm BMI theo tuổi của chúng lớn hơn 85% và dưới 95%.
Để xác định xem con bạn có thuộc đối tượng đó hay không, hãy sử dụng Biểu đồ BMI theo tuổi của Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh. Máy tính này cung cấp chỉ số BMI và phân vị BMI theo tuổi tương ứng dựa trên biểu đồ tăng trưởng CDC cho trẻ em và thanh thiếu niên (từ 2 đến 19 tuổi).
Những nguy hiểm khi trẻ bị béo phì
Tiến sĩ Maryam Shambayati, bác sĩ tiêu hóa nhi khoa của INTEGRIS Health, cho biết sự gia tăng tỷ lệ béo phì ở trẻ em ở Oklahoma là đáng lo ngại. Và đi kèm với nó là rất nhiều bệnh xuất hiện.
Tiến sĩ Shambayati nói: "Chúng tôi đang thấy nhiều bệnh nhân ở độ tuổi trẻ hơn mắc nhiều bệnh toàn thân liên quan đến béo phì, như bệnh gan nhiễm mỡ. Bệnh gan nhiễm mỡ là nguyên nhân số một trong các ca ghép gan ở Mỹ, thay thế cho bệnh viêm gan C".
"Chúng tôi đang thấy sự gia tăng bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ em, nguyên nhân chủ yếu là do chế độ ăn uống, tăng đường và chất béo trong chế độ ăn và lối sống ít vận động".
Tiến sĩ Maryam Shambayati
Căng thẳng như vậy đối với gan gây ra một cái gì đó được gọi là NASH (hoặc Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu). Đây là dạng nghiêm trọng nhất của bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu và được đặc trưng bởi sự hiện diện của sự tích tụ chất béo bất thường trong gan, theo Chương trình Giáo dục NASH. Khi NASH phát triển, theo thời gian, nó có thể dẫn đến mỡ quá mức trong gan, một tình trạng không thể phục hồi có thể dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan.
Tiến sĩ Shambayati nói: "Nếu chúng ta chỉ thấy chất béo trong gan, thì chúng ta có thể đảo ngược điều đó thông qua chế độ ăn uống tốt, tập thể dục và giảm cân. Đó là liệu pháp duy nhất cho gan nhiễm mỡ. Cho đến nay, không có loại thuốc nào được FDA công nhận để điều trị bệnh gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, mỡ hay chất béo là thứ mà chúng ta không thể đảo ngược".
Bệnh tiểu đường loại 2 là một mối đe dọa khác mà trẻ em mắc bệnh béo phì ở trẻ em phải đối mặt và các bác sĩ đang nhận thấy căn bệnh này xuất hiện ngày càng nhiều ở trẻ em và ở độ tuổi nhỏ hơn. Tiến sĩ Shambayati nói: "Chúng tôi từng gọi nó là bệnh tiểu đường khởi phát ở người lớn".
Bệnh tiểu đường loại 2 là một tình trạng mãn tính ảnh hưởng đến cách cơ thể chuyển hóa đường, còn được gọi là glucose.
Theo CDC Mỹ, từ năm 2011 đến năm 2012, bệnh tiểu đường loại 2 chiếm 23% các trường hợp chẩn đoán tiểu đường mới ở trẻ em. Các triệu chứng phổ biến của bệnh tiểu đường loại 2 ở trẻ em bao gồm mệt mỏi quá mức, các nếp gấp của da ở nách và cổ bị sẫm màu, khát nước, đi tiểu nhiều lần và vết loét chậm lành.
Tăng trào ngược là một tình trạng khác mà trẻ béo phì phải đối mặt. Mỡ thừa ở vùng bụng có thể gây áp lực lên dạ dày, khiến axit trào lên thực quản. Được gọi là Barrett thực quản, tình trạng thay đổi thực quản thành mô giống như niêm mạc ruột và làm tăng nguy cơ phát triển ung thư biểu mô tuyến thực quản, một loại ung thư thực quản nghiêm trọng, có khả năng gây tử vong.
Tiến sĩ Shambayati nói: "Bất cứ điều gì chúng ta có thể làm để ngăn ngừa các bệnh gây ra bởi béo phì và loại bỏ những nguy cơ sức khỏe trong tương lai".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!