Bạn có thể đã có một đêm vui vẻ với bạn bè và uống hơi quá chén. Nhưng cảm giác nôn nao vào ngày hôm sau mới thật sự là vấn đề - đặc biệt là khi cơn đau đầu dữ dội và cảm giác buồn nôn đi kèm với một loạt lo lắng tê liệt.
Hangxiety – hay lo lắng sau khi say – phổ biến hơn bạn nghĩ, theo một nghiên cứu gần đây cho thấy nó ảnh hưởng đến khoảng 12% người uống rượu. Vậy, những gì gây ra nó và những gì bạn có thể làm để xửu lý cảm giác đó?
Nôn nao là gì?
Các triệu chứng của nôn nao bao gồm tim đập nhanh, đau bụng, "cảm giác thắt trong bụng", bồn chồn, hoang tưởng và cảm giác tội lỗi hoặc sợ hãi dữ dội – ngay cả khi bạn khá chắc chắn rằng mình không làm điều gì ngu ngốc.
"Bạn có thể cảm thấy bồn chồn và kích động, có thể những suy nghĩ tiêu cực đang lặp đi lặp lại trong tâm trí bạn, hoặc bạn dường như không thể rũ bỏ cảm giác xấu hổ, hối hận sâu sắc và lo lắng rằng mình đã làm hoặc nói điều gì đó sai trái" - Patrice O’Brien, trưởng nhóm Beyond Blue nói - "Bạn cũng có thể cảm thấy rất chán nản và buồn bã".
Nhà tâm lý học và chuyên gia sức khỏe tâm thần Carly Dober của Headspace App cho biết cảm giác này có thể kéo dài vài giờ sau khi nồng độ cồn trong máu của bạn trở lại bình thường nhưng thường sẽ tự biến mất.
Cô nói: "Tuy nhiên, lo lắng mãn tính hoặc nghiêm trọng trong thời gian say rượu có thể là manh mối quan trọng cho thấy cơ thể của một người không dung nạp tốt rượu hoặc họ nên nói chuyện với chuyên gia tâm lý về sự lo lắng".
Điều gì gây ra hangxiety?
Carly cho biết cảm giác nôn nao là do tác dụng hóa học của rượu đối với cơ thể bạn. Một vài loại đồ uống sẽ nâng cao hệ thống GABA của chúng ta, đây là chất dẫn truyền thần kinh làm dịu tự nhiên của não bộ, khiến chúng ta cảm thấy hạnh phúc và thư thái. Nhưng khi nồng độ cồn của chúng ta tăng lên, não sẽ cố gắng khôi phục lại sự cân bằng với glutamate, chất có tác dụng kích thích.
Carly nói: "Khi rượu rời khỏi cơ thể, não sẽ hoạt động quá mức và điều này có thể gây ra cảm giác lo lắng cũng như các triệu chứng say rượu khác".
Carly nói rằng một số người dễ bị nôn nao hơn những người khác: "Các yếu tố rủi ro bao gồm những người gặp khó khăn nhiều hơn với các tương tác xã hội, những người có xu hướng nhút nhát, những người có tiền sử lo lắng trước đây và những người có thể gặp khó khăn trong mối quan hệ với rượu".
Bạn có thể làm gì với hangxiety?
Patrice cho biết hạn chế đồ uống, chọn đồ uống có độ cồn thấp, uống xen kẽ giữa rượu và nước, và không uống khi bụng đói sẽ giúp giảm bớt mức độ nghiêm trọng của chứng nôn nao.
"Nếu bạn cảm thấy nôn nao, hãy đối xử tốt với bản thân, hít thở sâu chậm rãi để trấn tĩnh bản thân, loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực đó càng nhiều càng tốt và cố gắng hoạt động tích cực - đi dạo hoặc bơi lội" - cô ấy nói - "Điều quan trọng nhất bạn có thể làm là nhận ra rằng cảm xúc chỉ là tạm thời".
Các mẹo khác để tránh nôn nao:
- Bù nước: uống nước có thể làm giảm nguy cơ trầm cảm và lo lắng
- Tránh chất kích thích: nghiên cứu cho thấy cà phê và các chất kích thích khác có thể làm tăng lo lắng
- Ăn nhẹ: tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, chế biến sẵn khó tiêu hóa
- Nghỉ ngơi một chút: thiếu ngủ có thể làm cho sự lo lắng trở nên tồi tệ hơn
- Thực hành chánh niệm: thiền có thể giúp vượt qua lo lắng
- Đừng suy nghĩ quá nhiều: cố gắng đừng chìm đắm vào đêm hôm trước
- Vận động: tập thể dục có thể giúp giảm các triệu chứng lo lắng.
Carly nói: "Nếu bạn thấy lo lắng xuất hiện nhiều hơn trong cuộc sống của mình và hiện không nhận được sự hỗ trợ từ chuyên gia sức khỏe tâm thần, thì hãy làm điều này càng sớm càng tốt. Bạn có thể đang mắc chứng rối loạn lo âu, và điều trị sớm luôn là tốt nhất".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!