Caffeine là một alkaloid thực vật. Ở dạng nguyên chất, caffein là một chất bột trắng, đắng. Trong cơ thể, thời gian bán hủy của nó (thời gian cần thiết để nồng độ của một chất trong cơ thể giảm đi một nửa) thay đổi theo từng cá thể. Nói chung, thời gian bán hủy của caffeine trong huyết tương của những người khỏe mạnh là khoảng năm giờ. Thời gian bán thải của caffeine, có nghĩa là thời gian để một nửa liều thải ra khỏi cơ thể hoàn toàn, có thể dao động từ 1,5 đến 9,5 giờ. Nói một cách đơn giản, caffeine ảnh hưởng đến mọi người rất khác nhau. Một số người có thể uống cà phê (hoặc soda, trà đá, nước tăng lực, v.v.) cả ngày và ngủ như một đứa trẻ. Những người khác có thể vô tình uống một tách cà phê có chứa caffein lúc 6 giờ sáng và cảm thấy dây dưa cho đến ngày hôm sau.
Bạn đã bao giờ tự hỏi loại ma túy được tiêu thụ rộng rãi nhất trong xã hội phương Tây là gì chưa? Viện Y tế Quốc gia Mỹ có một từ để nói về điều đó: caffeine. Khoảng 85% dân số uống ít nhất một loại đồ uống có chứa caffein mỗi ngày, theo National Consumers League. Lượng caffeine trung bình từ 110 miligam mỗi ngày (mg/ngày) đối với phụ nữ từ 19-30 đến 260 mg/ngày đối với nam giới từ 51-70 tuổi. Trẻ em tiêu thụ ít hơn, trung bình 5-32 mg/ngày. Thanh thiếu niên cao hơn một chút, ở mức 63-80 mg/ngày.
(Ảnh: migrainenutritionist.com)
Bao nhiêu caffeine là quá nhiều?
Chà, bạn thực sự có thể dùng quá liều (gây tử vong) đối với caffeine. Liều caffeine uống cấp tính gây tử vong ước tính được tính là 150-200mg/kg thể trọng. Đó là 10 đến 14 gam caffeine. Sau khi ăn phải 10 gam, có thể bị co giật và nôn mửa. Chỉ cần ăn một gram thôi cũng có thể gây ra các tác dụng phụ từ lo lắng, khó chịu và bồn chồn đến mê sảng, run thần kinh cơ, co giật và nôn mửa.
Một tách cà phê 8 ounce chứa khoảng 95 mg caffeine. Một tách cà phê espresso chứa khoảng 65 mg. Một lon nước tăng lực Red Bull chứa 111 mg và một lon Diet Coke chứa 46 mg. Nước tăng lực Rock Star và Monster chứa 160 mg mỗi lon. Đồ uống cà phê đặc biệt có thể chứa nhiều caffein hơn nhiều so với một tách Joe cũ thông thường. Một cốc cà phê nhỏ giọt Starbucks 20 ounce chứa 415 mg; một tách cà phê nhãn hiệu Death Wish nặng 12 ounce chứa 651 mg đáng kinh ngạc.
Một số tác động tiêu cực của caffeine bao gồm:
Đột ngột ngừng mối quan hệ thông thường với caffeine có thể khiến cơ thể bạn ngừng hoạt động. Điều đầu tiên bạn có thể nhận thấy là một cơn đau đầu chói tai. Điều này là do caffeine làm thu hẹp hoặc co thắt các mạch máu trong não của bạn. Nếu không có caffein, các mạch mở rộng trở lại, gây ra cơn đau đầu dữ dội. Nếu bạn loại bỏ caffeine, bạn sẽ có thể đau đầu từ hai đến chín ngày, với cường độ mạnh nhất vào ngày một và ngày hai. Bạn cũng có thể nhận thấy mệt mỏi trở lại. Caffeine làm tăng mức năng lượng của bạn một cách giả tạo, vì vậy khi nó bị loại bỏ khỏi hệ thống của bạn, bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi hơn.
Tăng sản xuất nước tiểu: Vì caffeine là một chất lợi tiểu, nó làm tăng sản xuất nước tiểu của cơ thể, khiến bạn đi vệ sinh thường xuyên hơn và cũng khiến bạn có cảm giác muốn đi tiểu với tần suất lớn hơn. Caffeine cũng được cho là có thể gây kích thích các mô trong bàng quang của bạn, gây ra các cơn co thắt không tự chủ và đột ngột, ham muốn đi tiểu mạnh, khiến tiểu không tự chủ.
Rối loạn đường tiêu hóa: Tác dụng kích thích của Caffeine có thể tăng cường nhu động ruột, đó là sự co bóp của các cơ để di chuyển các chất trong đường tiêu hóa của bạn qua hệ thống của bạn. Sự kích thích quá mức này có thể gây tiêu chảy hoặc phân lỏng, do đó có thể gây mất nước.
Tim đập nhanh: Sự bùng nổ của adrenaline có thể khiến tim đập nhanh hoặc nhịp tim đập nhanh hơn. Những thứ có thể gây ra chúng bao gồm cảm xúc mạnh như sợ hãi hoặc phấn khích. Tiêu thụ chất kích thích, như caffeine, cũng có thể gây ra chúng.
Cao huyết áp/tăng nhịp tim: Caffeine, một chất kích thích, ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương và có thể làm tăng nhịp tim. Caffeine ảnh hưởng đến mọi người rất khác nhau - một số sẽ bắt đầu cảm thấy các triệu chứng, chẳng hạn như nhịp tim tăng cao, trong vòng 15 phút sau khi uống. Caffeine khiến tuyến thượng thận tiết ra nhiều adrenaline, làm tăng huyết áp.
Ảnh hưởng đến âm trạng: Một chút caffeine có thể cải thiện tâm trạng và sự tỉnh táo của bạn tạm thời nhưng quá nhiều caffeine có thể làm tăng cảm giác lo lắng. Lo lắng khiến chúng ta cảm thấy đau đớn, bồn chồn và phù nề. Có thể khó để hoàn thành một nhiệm vụ hoặc quá trình rèn luyện tư tưởng. Quá nhiều caffeine cũng có thể khiến chúng ta trở nên cáu kỉnh.
Tàn phá giấc ngủ: Giả sử bạn không ngủ ngon vào đêm thứ Ba, vì vậy sáng thứ Tư, bạn uống nhiều cà phê hơn bình thường và vì bạn cần tham gia một cuộc họp buổi chiều, bạn đã có một cốc khác khi đang chuẩn bị. Đêm thứ Tư, bạn không thể ngủ vào giờ đi ngủ bình thường, vì vậy bạn thức một chút và say sưa xem một chương trình mà bạn muốn xem. Bây giờ là sáng thứ Năm và có vẻ như không có đủ cà phê trên hành tinh để giúp bạn trải qua cả ngày. Xin chào, vòng luẩn quẩn đây rồi. Đó là một hình mẫu dễ mắc phải. Để giải quyết vấn đề này, bạn phải tránh dùng caffeine vào buổi chiều và buổi tối. Có thể tự thỏa thuận với bản thân là không tiêu thụ caffeine sau buổi trưa.
Ảnh hưởng đến thuốc chữa bệnh: Nhiều loại thuốc trở nên kém hiệu quả hơn khi lượng caffeine quá cao. Một số loại thuốc bị ảnh hưởng bởi caffeine bao gồm: thuốc chống loạn thần, thuốc kháng sinh, thuốc huyết áp, estrogen, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc an thần, thuốc chống đông máu, thuốc điều trị Parkinson và Alzheimer, thuốc điều trị tuyến giáp, thuốc điều trị ung thư, thuốc chống trầm cảm...
Tức ngực: Lượng caffeine đủ để gây ra cơn đau ngực là khá cao và nó có thể xảy ra. Đau ngực xảy ra khi dòng máu đến tim bị tắc nghẽn. Caffeine làm thu hẹp/co thắt mạch máu và khi lưu lượng máu đến tim bị hạn chế theo cách này, có thể xảy ra tình trạng đau ngực. Nói chung, cần rất nhiều caffeine để gây ra các cơn đau ngực, vì vậy nếu bạn uống 1-3 tách cà phê mỗi ngày thì nguy cơ mắc bệnh là khá thấp.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!