Chỉ là một con virus nhỏ bé nhưng COVID-19 đã khiến cả thế giới đeo khẩu trang, rửa tay liên tục, khử trùng các bề mặt, và giam mình trong nhà hàng tuần liền. Các nghiên cứu đầu tiên về Sars-CoV-2 về khả năng sống của loài virus này trên các bề mặt đã chứng minh những sự cẩn thận của loài người là không hề vô ích.
Coronavirus sống được bao lâu tên các loại bề mặt?
Như bạn biết, Sars-CoV-2 không giống các loại virus đường hô hấp khác. Nó lây qua các giọt nước siêu nhỏ từ người bị bệnh khi họ ho, hắt hơi làm bắn ra hàng ngàn giọt nhỏ. Nếu không ngăn chặn, những chất dịch cơ thể bị nhiễm bệnh sẽ di chuyển đến một vật chủ khác và gây bệnh.
Trong khi các hạt nhỏ nhất của virus có thể tồn tại trong không khí, phần lớn sẽ bám vào quần áo người đối diện và các bề mặt xung quanh. Mặc dù chưa rõ khả năng nhiễm bệnh từ không khí và các bề mặt con người chạm tay vào, các tổ chức y tế lớn như CDC và WHO vẫn khuyến khích mọi người duy trì thói quen giữ vệ sinh trong thời gian này.
Một nghiên cứu gần đây của Viện Y tế Quốc gia Mỹ đã cho biết Sars-CoV-2 có thể tồn tại bên ngoài cơ thể con người, tùy vào từng bề mặt mà nó có thời gian tồn tại khác nhau.
Virus có thể tồn tại 3 giờ trong không khí. Vì thế không nên sử dụng khăn lau bông trong khi lau chùi, không nên rũ quần áo hoặc khăn vải bông vì virus có thể văng ra ngoài không khí và bạn có nguy cơ hít vào. Bạn nên lau nhà bằng miếng vải ẩm. Virus sống được 24 giờ trên bìa các tông. Virus cần 2 – 3 ngày để biến mất khỏi bề mặt nhựa và thép không gỉ. Vì vậy, bạn cần làm sạch các bề mặt này trong nhà càng nhiều càng tốt và rửa sạch tay sau khi tiếp xúc với bề mặt nhựa và kim loại ở nơi công cộng như cây ATM, nút thang máy, tay nắm cửa, điện thoại, chìa khóa, mặt bàn và nhiều thứ khác. Virus chỉ sống được 4 giờ trên bề mặt đồng và gỗ. Hiện vẫn chưa rõ virus có thể tồn tại bao lâu trên các bề mặt xốp như quần áo và đồ dệt may, nhưng có ý kiến cho rằng virus có thể bị các sợi hấp thụ và chết nhanh hơn trên các bề mặt cứng.
Tiêu diệt coronavirus như thế nào cho đúng?
Cấu trúc phân tử của coronavirus rất dễ tiêu diệt và lớp phủ lipid của chúng có thể dễ dàng bị đánh bại bằng hóa chất như:
Cồn ở nồng độ ít nhất là 62 – 71%, bao gồm Listerine hoặc các loại nước súc miệng có nồng độ cồn cao. Bạn cũng có thể sử dụng cồn để khử trùng các bề mặt như điện thoại di động, hoặc rửa tay. Hydrogen peroxide 0,5% có thể khử trùng các bề mặt cứng. Chất tẩy trắng chứa 0,1% sodium hypochlorite có thể khử sạch virus trên quần áo và nhà cửa. Xà phòng là cách tốt nhất để loại bỏ virus khỏi da, đặc biệt khi bạn rửa tay trong 20 giây dưới nước nóng. Bạn cần chà xát để tạo bọt trước khi rửa sạch lại bằng nước.
Các chất tẩy rửa không hiệu quả trong việc tiêu diệt Sars-CoV-2 gồm có: dấm, đồ uống có cồn như rượu mạnh hoặc vodka vì chúng không có khả năng thấm và hòa tan lớp vỏ béo của virus. Chất khử trùng tay ít hơn 65% nồng độ cồn cũng không có tác dụng. Thuốc kháng sinh và các sản phẩm kháng khuẩn không hữu ích vì chúng chỉ tiêu diệt vi khuẩn chứ không phải virus.
Giống các loại virus khác, Sars-CoV-2 rất nhạy cảm với nhiệt độ, ánh sáng và độ ẩm. Nó thường bị phá hủy tại những vùng khí hậu khô, nóng (trên 20 độ C). Tiếp xúc với ánh sáng UV và mặt trời cũng giúp tiêu diệt virus nhưng phơi nắng quá nhiều cũng có thể gây hại cho cơ thể, nên cách này chỉ nên dùng để khử trùng đồ vật.
Cắt ngắn móng tay và giữ ẩm cho bàn tay cũng rất quan trọng. Virus và bụi bẩn có rất nhiều trong kẽ móng tay nên với một bàn tay cắt gọn gàng, vi trùng ít có cơ hội trú ẩn. Kem dưỡng ẩm tay giúp cản trở sự xâm nhập của virus vào da.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!