Khái niệm vẽ tranh cát không còn xa lạ đối với nhiều người nhưng việc tạo hình cát trong những vật dụng thủy tinh như ly, bình, bóng đèn... chỉ mới nổi lên trong vài năm gần đây.
Khác với loại tranh cát treo tường nổi trên gỗ, trên giấy, trên thủy tinh khác, loại tranh cát để bàn này thường được người làm tỉ mẩn đổ vào ly, lọ, hoặc các khung thủy tinh với nhiều màu sắc bắt mắt tạo nên những bức tranh vô cùng đa dạng. Cũng chính vì thế mà thời gian gần đây, tranh cát trở thành một trong những món quà được nhiều người ưa chuộng do tính chất độc lạ và ý nghĩa của nó.
Những cô gái quan họ được nghệ nhân tạo hình sống động, đầy màu sắc.
Có thể nói, tranh cát Việt Nam đã mang tới một làn gió mới đối với nền nghệ thuật Việt Nam bởi cách làm hết sức sáng tạo và tận dụng được nguồn tài nguyên có sẳn của một đất nước với đường bờ biển dài 3.260km, trong đó rất nhiều bãi cát, sạch, đẹp và mịn.
Để có một bức tranh cát "hớp hồn", người thực hiện cần tập trung, kiên trì, sáng tạo và có tâm hồn nghệ thuật. Kiên trì múc từng thìa cát đổ vào bình, lọ thủy tinh, vừa đổ vừa tạo dáng, phối màu để thành tác phẩm. Tuy đã xuất hiện từ năm 2001 nhưng đến nay loại hình nghệ thuật này mới thực sự phát triển và được công chúng đón nhận.
Những vật dụng như ly thủy tình hay bóng đèn đều có thể tạo thành một bức tranh cát độc đáo.
Các thể loại tranh cát phổ biến trên thị trường Việt Nam hiện nay được chia làm 4 kiểu, bao gồm: tranh cát phong cảnh, hoạt cảnh con người trong lao động, chân dung và tranh cát thư pháp.
Tranh cát phong cảnh thường miêu tả các cảnh đẹp thiên nhiên trên mọi miền thế giới. Đó có thể là một vịnh Hạ Long thu nhỏ, động Phong Nha kỳ vỹ hay đưa người xem chu du đến tháp Eiffel nơi nước Pháp xa xôi. Đó cũng có thể là cảnh cánh đồng Việt Nam thẳng cánh cò bay đầy dung dị. Đối với tranh cát không có gì là không thể tái hiện được.
Những tác phẩm từ tranh cát được người mua dùng làm quà lưu niệm, quà tặng cho gia đình, bạn bè, đối tác... vô cùng ý nghĩa.
Đúng như tên gọi, tranh cát hoạt cảnh con người trong lao động là thể loại miêu tả chủ yếu đến dáng vẻ con người hăng say làm việc, cống hiến cho đời. Cảnh các bác nông dân đang cày bừa ruộng lúa, cảnh các anh chiến sỹ canh gác ngoài biển đảo hay cả cảnh công nhân làm việc trong nhà máy đều được tái hiện tài tình bằng những bức tranh cát tuyệt đỉnh.
Trong 4 loại hình, tranh cát chân dung là một trong những thể loại "khó nhằn" của bộ môn nghệ thuật này. Chỉ với những hạt cát bé xinh, người nghệ nhân bằng tài hoa của mình phải biến những đường nét mắt, mũi, môi, những nếp nhăn, nụ cười trở nên có hồn.
Người mua có thể đặt những bức tranh cát chân dung dành tặng gia đình, bạn bè, người yêu hay chính bản thân mình.
Thể loại cuối cùng trong nghệ thuật vẽ tranh cát đó chính là thư pháp. Nghệ nhân dùng cát để vẽ lại những bức thư pháp có sẵn hay tạo nên một bức mới của riêng mình. Đây là sự giao thoa giữa hai bộ môn nghệ thuật, đòi hỏi nghệ nhân phải chú ý đến từng nét bút bởi trong thư pháp nét bút cũng chính là cái hồn của người viết.
Dù là thể loại nào, tranh cát đều mang đến những điều thú vị, độc đáo mà không phải bộ môn nghệ thuật nào cũng có.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!