Những suy nghĩ và cảm xúc này có thể tích cực hoặc tiêu cực khi bạn nhìn thấy hình ảnh mình trong gương. Trong khi nhiều người tự hào về vẻ ngoài của họ, thì có một số người khác lại có vấn đề với phiên bản của chính họ. Những quan điểm tiêu cực này có thể có tác động đến sức khỏe thể chất và tinh thần của bạn. Chúng tôi sẽ trình bày chi tiết bốn khía cạnh của hình ảnh cơ thể, cách các chuẩn mực xã hội ảnh hưởng đến hình ảnh cơ thể và nêu bật các mẹo về cách giữ hình ảnh cơ thể tích cực trong bài viết dưới đây.
Vì từ "body" là một thuật ngữ chung, những gì bạn nhìn thấy có thể là bất cứ thứ gì từ cân nặng, khuôn mặt đến làn da của bạn. Nói cách khác, hình ảnh cơ thể không phải lúc nào cũng phụ thuộc vào cân nặng của bạn; nó cũng có thể là một vấn đề bạn nhận thấy với mũi hoặc một số bộ phận cơ thể khác.
Có bốn khía cạnh đối với hình ảnh cơ thể. Chúng bao gồm những điều sau:
Tri giác: Đây là những gì bạn nhìn thấy về hình ảnh cơ thể của bạn. Nhận thức không phải lúc nào cũng là thực tế. Những gì bạn cảm nhận và những gì người khác nhìn thấy có thể hoàn toàn khác nhau. Ví dụ: bạn có thể nghĩ rằng mình đang thừa cân trong khi thực sự gầy.
Tình cảm: Đây là cách bạn cảm nhận về hình ảnh cơ thể của mình. Bạn có thể hài lòng về một số khía cạnh của cơ thể mình, nhưng không thích những khu vực khác.
Nhận thức: Đây là cách bạn nghĩ về cơ thể của mình. Những chỉ trích liên tục và những suy nghĩ bận tâm có xu hướng nảy sinh do khía cạnh này của hình ảnh cơ thể. Ví dụ: bạn có thể nghĩ rằng mình sẽ nổi tiếng hơn hoặc có một cuộc sống hẹn hò thành công hơn nếu bạn gầy hơn hoặc có nhiều cơ bắp hơn.
Hành vi: Đây là cách bạn hành động liên quan đến hình ảnh cơ thể của bạn. Những người không hài lòng với cơ thể của họ có thể chọn tập thể dục nhiều hơn, thử một chế độ ăn kiêng hạn chế hoặc trải qua một thủ thuật thẩm mỹ.
Các vấn đề về hình ảnh cơ thể
Hình ảnh cơ thể không phải là vấn đề đen hay trắng - có một số vùng xám liên quan - nhưng mọi người có xu hướng thuộc loại chấp nhận cơ thể hoặc loại không hài lòng về cơ thể.
Sự chấp nhận cơ thể so với sự không hài lòng về cơ thể: Chấp nhận cơ thể chỉ là vậy - học cách chấp nhận cơ thể của bạn cho những gì nó là. Hành động chấp nhận có nghĩa là bạn tôn trọng và hiểu cơ thể của mình, biết rằng đôi khi bạn có thể phải vật lộn với nó và ăn mừng nó.
Có ba loại chấp nhận cơ thể:
Tính tích cực của cơ thể: Những người tập tính tích cực của cơ thể có tình yêu vô điều kiện đối với cơ thể của họ, bất kể họ trông như thế nào hoặc cảm thấy như thế nào. Thoải mái và tự tin là những trụ cột quan trọng.
Sự trung lập về cơ thể: Quan điểm trung lập này không quá đề cao tính tích cực nhưng cũng không tập trung vào việc đánh giá cơ thể của họ.
Giải phóng cơ thể: Thay vì tích cực mọi lúc, giải phóng cơ thể thúc đẩy sự tự chủ và đa dạng giữa các hình dạng và kích thước cơ thể.
Để so sánh, sự không hài lòng về cơ thể - còn được gọi là hình ảnh cơ thể tiêu cực - liên quan đến những suy nghĩ và cảm giác tiêu cực liên quan đến hình ảnh cơ thể của bạn. Thông thường, sự không hài lòng này là một cái nhìn méo mó về cách bạn thực sự cảm thấy hoặc trông như thế nào. Nhìn chung, phụ nữ có hình ảnh cơ thể tiêu cực hơn nam giới, chủ yếu là do các chuẩn mực xã hội.
Thật không may, những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực này có xu hướng bắt đầu từ khi còn nhỏ. Theo Hiệp hội Rối loạn Ăn uống Quốc gia Mỹ, khoảng một nửa số nữ sinh tiểu học lo lắng về cân nặng hoặc lo lắng về việc béo lên. Trẻ em có nhiều khả năng gặp các vấn đề về hình ảnh cơ thể nếu chúng bị bắt nạt ở trường vì ngoại hình của chúng hoặc lớn lên trong một gia đình có vấn đề về cân nặng.
Hình ảnh cơ thể và sức khỏe tinh thần
Các vấn đề về cơ thể của bạn không bắt đầu và kết thúc bằng ngoại hình. Khía cạnh tinh thần của việc có hình ảnh cơ thể kém có thể tạo ra một môi trường độc hại. Một người nghĩ rằng họ quá thừa cân hoặc không đủ cơ bắp chỉ là một phần của vấn đề. Nhiều vấn đề nảy sinh hơn khi mọi người bắt đầu đoán giá trị của họ lần thứ hai.
(Ảnh: The Society for Mental Health Studies)
Ví dụ: bạn có thể không thích ngoại hình của mình và cho phép bản thân suy nghĩ tiêu cực về việc bạn không đủ tốt hoặc không đủ hấp dẫn.
Có những suy nghĩ tiêu cực về hình ảnh cơ thể của bạn có thể tạo ra một loạt các vấn đề, bao gồm những cảm giác và hành động sau:
- Sự lo ngại
- Rối loạn cơ thể
- Trầm cảm
- Rối loạn ăn uống (biếng ăn, ăn vô độ)
- Cảm giác xấu hổ hoặc tội lỗi
- Căng thẳng tài chính
- Tội lỗi
- Tự nói chuyện tiêu cực
- Lòng tự trọng kém
- Mối quan tâm đến trọng lượng / kiểu cơ thể
Rối loạn chuyển hóa cơ thể là gì?
Một số người có vấn đề về hình ảnh cơ thể cũng có thể mắc chứng rối loạn chuyển hóa cơ thể, một tình trạng sức khỏe tâm thần bắt nguồn từ những suy nghĩ bận tâm về ngoại hình của bạn.
Mặc dù hiếm gặp (nó ảnh hưởng đến 1,5 đến 3 phần trăm số người), rối loạn này là một mối bận tâm không chỉ đơn giản là lo lắng về cách bạn nhìn vào gương. Những người mắc chứng rối loạn chuyển hóa cơ thể có thể xấu hổ về ngoại hình của họ và kết quả là cuộc sống xã hội của họ bị ảnh hưởng.
Rối loạn chuyển hóa cơ thể cũng có thể khiến mọi người ám ảnh về vẻ ngoài của họ đến mức phải mất hàng giờ để chuẩn bị - trang phục của họ có thể không hoàn hảo hoặc trang điểm không phù hợp. Họ cũng có thể nghiện các thủ tục thẩm mỹ để nâng cao vẻ ngoài của mình.
Hình ảnh cơ thể kém làm tăng nguy cơ trầm cảm và lo lắng
Cảm giác xấu hổ hoặc không vui có thể nảy sinh từ hình ảnh cơ thể tiêu cực. Thường xuyên chỉ ra những khiếm khuyết này làm tăng suy nghĩ lo lắng hoặc cảm giác trầm cảm.
Ví dụ: những người có vấn đề về hình ảnh cơ thể có thể mặc áo sơ mi để đi bơi vì họ sợ người khác đánh giá cơ thể của mình.
Mối quan hệ giữa hình ảnh cơ thể với lo lắng và trầm cảm có tính chất chu kỳ. Những người có hình ảnh cơ thể tiêu cực có thể bị trầm cảm, trong khi những người bị trầm cảm có thể bị các vấn đề về hình ảnh cơ thể. Thường khó phân biệt sự cố nào xảy ra trước.
Phương tiện truyền thông xã hội và hình ảnh cơ thể
Kể từ khi tiếp thị và quảng cáo trở nên phổ biến hơn, ý tưởng rằng phụ nữ phải gầy và nam giới phải cơ bắp đã ăn sâu vào tâm trí chúng ta. Những quan điểm này đã được tăng lên trong thập kỷ qua với sự gia tăng của phương tiện truyền thông xã hội.
Các nền tảng như Facebook, Instagram, Snapchat và Tiktok tập trung vào những bức ảnh và video hấp dẫn để thu hút sự chú ý của bạn. Nội dung trên mạng xã hội vẽ ra một bức tranh sai lệch và mô tả không chính xác về cách mọi người nên nhìn. Điều quan trọng cần nhớ là những bức ảnh và thông điệp này không phải là thực tế. Không cần nhìn đâu xa ngoài bộ lọc khuôn mặt có thể được sử dụng để làm đẹp làn da của bạn, xóa mờ vết thâm và làm căng mọng đôi môi của bạn như thể bạn vừa trải qua một quy trình thẩm mỹ.
Khi mọi người liên tục xem những hình ảnh này, họ càng xem đây là thực tế. Sự phơi bày đánh vào mặt dễ bị tổn thương của con người. Điều này không chỉ dẫn đến các trường hợp có hình ảnh cơ thể tiêu cực mà còn làm tăng khả năng mọi người phải trải qua các thủ thuật để thay đổi ngoại hình của họ.
Cách cải thiện hình ảnh cơ thể
Bước đầu tiên để cải thiện hình ảnh cơ thể của bạn là xác định các tác nhân gây ra những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực của bạn. Ví dụ, cảm giác tội lỗi nên được khám phá để tìm ra nguồn gốc. Sau khi được xác định, bạn có thể học hỏi từ kinh nghiệm của mình bằng cách cho phép lòng trắc ẩn và lòng biết ơn bản thân thay vì chỉ trích.
Cố gắng không so sánh mình với người khác. Có thể mất thời gian và nỗ lực, nhưng điều quan trọng là bạn phải học cách đánh giá cao cơ thể của mình vì nó thực sự là như thế nào - chứ không phải những gì nó có thể hoặc nên được. Những người có cái nhìn tích cực có xu hướng nhìn nhận bản thân theo cách tích cực hơn và không bị phán xét.
Cải thiện hình ảnh cơ thể của bạn không chỉ đơn giản là giảm hoặc tăng cân - mọi người vẫn có thể không hài lòng về ngoại hình của họ nếu họ gầy. Phần quan trọng hơn là thúc đẩy một lối sống lành mạnh thay vì ám ảnh về một con số nhất định trên thang đo.
(Ảnh: The Article Xpress)
Mặc dù có thể khó vượt qua bản chất cơ thể của bạn, nhưng hãy biết rằng một khía cạnh không xác định bạn là ai. Không có cái gọi là khuôn mặt hoàn hảo, nước da hoàn hảo hay chiều cao và cân nặng hoàn hảo.
Nó có thể giúp hạn chế việc sử dụng phương tiện truyền thông - đặc biệt là phương tiện truyền thông xã hội - vì nhiều yếu tố kích hoạt hình ảnh cơ thể xảy ra khi xem hình ảnh nam và nữ đã qua chỉnh sửa. Trong một số trường hợp, hủy theo dõi một số người nổi tiếng, cá tính và những người có ảnh hưởng nhất định trên mạng xã hội có thể giúp tránh những tác nhân này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!