Vào ngày đông chí của năm 2020 này, người yêu thiên văn sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng một sự kiện kỳ thú hiếm gặp. Hơn nữa, cảnh tượng này còn rất gần với thời điểm mùa nghỉ lễ cuối năm ấm cúng. Đó chính là dịp xuất hiện “Ngôi sao Giáng sinh”, sự kết hợp của Sao Thổ và Sao Mộc tại vị trí đặc biệt trên bầu trời.
Đối với người quan sát từ Trái đất, lần đầu tiên kể từ thời Trung Cổ, sao Mộc Mộc và sao Thổ sẽ “tiến gần” nhau hơn bao giờ hết vào ngày 21/12. Nếu hướng mắt lên bầu trời phía Tây Nam vào khoảng thời gian này, người nhìn sẽ thấy hình ảnh hai hành tinh lớn trong Hệ Mặt trời gần nhau đến mức như sáp nhập làm một, hiện lên như một khối ánh sáng bắt mắt hơn bình thường.
Nhà thiên văn học Patrick Hartigan của Đại học Rice cho biết, Sao Mộc và Sao Thổ lúc này trông sẽ giống như một "hành tinh kép". Hartigan giải thích: “Việc hai hành tinh này xếp thẳng hàng là khá hiếm, chỉ xảy ra một lần sau mỗi 20 năm. Thế nhưng lần trùng tụ này còn hiếm gặp hơn cả vì khoảng cách lần này là vô cùng nhỏ. Phải đi ngược về thời điểm trước bình minh của ngày 4/3/1226 mới có sự kiện xếp thẳng hàng tương tự với khoảng cách nhỏ hơn nữa mà con người có thể quan sát được”.
Các nhà thiên văn gọi hiện tượng đặc biệt sẽ diễn ra vào ngày 21/12 sắp đến này là “sự trùng tụ”. Cụm từ này mô tả trạng thái khi hai vật thể trông rất gần nhau khi quan sát từ Trái Đất. “Trùng tụ” áp dụng rộng rãi cho nhiều thiên thể, từ các tiểu hành tinh, các mặt trăng, hành tinh hay các vì sao. Tuy cảnh tượng nhìn từ Trái Đất là vậy, thực chất ở ngoài không gian, hai vật thể “trông như là một” vẫn cách xa nhau hàng trăm triệu km.
“Ngôi sao Giáng sinh” tạo nên từ Sao Thổ và và sao Mộc sẽ có thể được chiêm ngưỡng ở bất kỳ địa điểm nào trên Trái Đất trong khoảng 1 tiếng đồng hồ sau hoàng hôn ở bán cầu Bắc, duy trì trong tuần thứ 4 của tháng 12. Trong thời gian đó, hai hành tinh sẽ ở gần nhau nhất vào ngày 21/12. Nếu quan sát với kính thiên văn, người xem còn có thể chiêm ngưỡng các mặt trăng lớn nhất của hai hành tinh này xoay xung quanh chúng. Lần Đại Trùng Tụ đáng chú ý tương tự tiếp theo sẽ diễn ra vào ngày 15/03/2080.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!