Đi tiêu - đó là điều mà mọi người trong chúng ta trên hành tinh này đều làm. Mặc dù không thoải mái khi thảo luận, phân có một chức năng quan trọng và tự nhiên của cơ thể nắm giữ manh mối về sức khỏe của bạn.
"Chúng ta có thể xác định rất nhiều điều từ phân của một người nào đó" - Tiến sĩ Vincent Ho nói với chương trình truyền hình The House of Wellness - "Chúng ta nên thường xuyên nhìn vào phân của mình".
"Phân không chỉ là chất thải mà bạn tống ra ngoài, nó chứa rất nhiều vi khuẩn" - Tiến sĩ Ho nói tiếp.
Khoảng 75% phân của bạn là nước, với chất rắn - chủ yếu là chất hữu cơ - chiếm 1/4 còn lại.
Tiến sĩ Ho cho biết: "Khoảng 50% chất hữu cơ đó thực sự là vi khuẩn – chúng ta đang nói về vi khuẩn và virus".
Tiến sĩ Ho giải thích, những vi khuẩn này có thể ảnh hưởng đến độ cứng hay mềm của phân và có thể cho biết đường ruột của bạn khỏe mạnh như thế nào, cũng như chỉ ra sự hiện diện của các bệnh như bệnh viêm ruột.
Phân "bình thường" trông như thế nào?
Phân khỏe mạnh thường mịn và giống như xúc xích. Theo chuyên gia dinh dưỡng - Tiến sĩ Flavia Fayet-Moore, phân không nên "quá cứng, cũng không quá lỏng và không quá khó để đi ngoài – nhưng cũng không quá gấp".
Cách tốt nhất để kiểm tra xem nhu động ruột của bạn có khỏe mạnh hay không là xem Biểu đồ phân Bristol – biểu thị trực quan của bảy loại phân:
Loại 1: Cục u nhỏ, cứng giống như quả hạch
Loại 2: Hình xúc xích nhưng sần
Loại 3: Hình xúc xích, có vết nứt trên bề mặt
Loại 4: Mềm, mịn và có dạng xúc xích
Loại 5: Các đốm màu mềm với các cạnh rõ ràng
Loại 6: Mịn màng và mềm
Loại 7: Chảy nước, không có mảnh rắn
Tiến sĩ Ho nói: "Giai đoạn ba và bốn được coi là hình thức phân lý tưởng mà mọi người phấn đấu đạt được".
Phân nên có màu gì?
Sự đồng thuận chung là phân màu nâu là lành mạnh nhất. Paige Greacon cho biết: "Phân có màu sáng hoặc màu đất sét cho chúng ta biết quá trình sản xuất mật không tối ưu hoặc có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc".
Màu vàng có thể là dấu hiệu, chẳng hạn như chế độ ăn uống dư thừa chất béo hoặc gluten chưa qua chế biến, có thể chỉ ra bệnh celiac.
Bác sĩ Ho cho biết phân giống hắc ín có thể là dấu hiệu chảy máu ở ruột trên. Điều này phổ biến ở những người bị loét dạ dày và cần được bác sĩ kiểm tra. Ngoài ra, hãy cảnh giác nếu bạn thấy máu trong phân và nếu thế, hãy tìm tư vấn y tế kịp thời.
"Điều này có thể biểu thị các tình trạng như ung thư đại trực tràng hoặc các tình trạng lành tính như bệnh trĩ".
Chế độ ăn uống của bạn cũng có thể ảnh hưởng đến màu sắc của phân – chẳng hạn như củ cải đường có thể khiến phân của bạn có màu đỏ, trong khi quả việt quất có thể khiến phân có màu đen.
Tiến sĩ Fayet-Moore nói: "Điều quan trọng là đảm bảo màu sắc phân của bạn nhất quán. Và nếu chế độ ăn uống của bạn nhất quán, bất kỳ thay đổi nào đối với bình thường đều có nghĩa là những thay đổi bên trong".
Bạn nên đi tiêu bao lâu một lần?
Tần suất thay đổi từ người này sang người khác, nhưng việc đi tiêu của bạn ở bất cứ đâu từ ba lần một ngày đến ba lần một tuần được coi là bình thường.
Cũng như màu phân, bất kỳ thay đổi nào về tần suất - đặc biệt khi đi kèm với táo bón hoặc tiêu chảy - đều có thể cho thấy có vấn đề và nếu những thay đổi này kéo dài hơn một vài ngày, bạn nên đi khám bác sĩ.
Đi cầu có đau không?
Người ta thường hơi căng khi đi vệ sinh và cảm thấy có chút áp lực ở bụng. Tiến sĩ Fayet-Moore nói: "Trong hầu hết các trường hợp, đó chỉ là khí tích tụ sau phân".
Paige cho biết thêm: "Bất kỳ cơn đau nào trước khi đi tiêu đều là dấu hiệu cho thấy hệ thống tiêu hóa đang cần được hỗ trợ thêm".
Không thể đi tiêu? Thử cái này!
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc đi đại tiện, Paige khuyên dùng mận khô và psyllium, một loại chất xơ tạo khối. Cô ấy nói: "Hãy đảm bảo rằng bạn luôn đủ nước để hỗ trợ quá trình đào thải".
Trên tất cả, hãy kiên nhẫn. Tiến sĩ Fayet-Moore nói: "Tốt nhất là không nên ép đi cầu nếu bạn không có nhu cầu. Điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ, cũng như việc đi vệ sinh quá lâu".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!