Với khoảng 44% người Úc bị rối loạn sức khỏe tâm thần trong suốt cuộc đời của họ, thuốc chống trầm cảm là một trong những loại thuốc được kê đơn phổ biến nhất ở quốc gia này.
Thuốc chống trầm cảm chiếm 73,1% các loại thuốc liên quan đến sức khỏe tâm thần được kê đơn ở Úc và là một thành phần quan trọng trong điều trị chứng trầm cảm vừa đến nặng và một số tình trạng lo âu.
Tại sao bạn có thể ngừng thuốc chống trầm cảm?
Không phải tất cả những người dùng thuốc chống trầm cảm đều cần phải tiếp tục uống thuốc một cách lâu dài. Phó giáo sư dược học của Đại học Bond và Đại học Queensland, Treasure McGuire, cho biết có nhiều lý do khiến mọi người có thể ngừng dùng thuốc chống trầm cảm.
PGS McGuire cho biết: "Có thể họ không còn gặp phải các triệu chứng trầm cảm và lo lắng nữa, hoặc họ đã học được những cách khác để đối phó với nó".
"Đối với một số loại thuốc dường như không bao giờ có hiệu quả và đối với những người đã sử dụng chúng lâu dài, họ có thể chỉ muốn nghỉ ngơi" - PGS McGuire nói tiếp - "Một sự kiện trong đời đối với một số bệnh nhân có thể rất đau thương - chẳng hạn như ly hôn, thay đổi công việc hoặc thậm chí là thay đổi sinh lý, như mang thai hoặc cho con bú - tất cả những điều này có thể khiến họ phải suy nghĩ lại".
"Hoặc có thể bạn đang bị áp lực vì sự kỳ thị từ gia đình và bạn bè – đây đều có thể là những lý do khiến bạn muốn nghĩ đến việc ngừng dùng thuốc chống trầm cảm".
Làm thế nào để ngừng thuốc chống trầm cảm một cách an toàn?
Nếu bạn đang cân nhắc việc ngừng dùng thuốc chống trầm cảm, PGS McGuire cho biết điều quan trọng là phải làm điều đó một cách an toàn. Cô ấy nói rằng bước đầu tiên nên là trò chuyện với người kê đơn thuốc của bạn, cho dù đó là bác sĩ đa khoa hay bác sĩ tâm thần của bạn.
"Điều này giúp bệnh nhân có cơ hội thảo luận về những rủi ro so với lợi ích khi tiếp tục dùng thuốc. Nếu tập thể đưa ra quyết định đáng để thử ngưng (người kê đơn có thể) cung cấp cho bạn một chiến lược chung để làm như vậy".
PGS McGuire cho biết điều quan trọng là ngừng thuốc chống trầm cảm dần dần: "Giống như việc chúng ta tăng dần liều lượng, chúng ta sẽ ngừng sử dụng một cách từ từ".
Điều này giúp ngăn chặn các hiệu ứng ngừng thuốc và cho phép thích ứng ở cấp độ thụ thể.
Điều gì có thể xảy ra khi bỏ thuốc chống trầm cảm?
PGS McGuire cho biết: "Nếu bạn đã sử dụng thuốc trong một thời gian dài, khoảng 20% bệnh nhân sẽ rơi vào tình trạng mà chúng tôi gọi là hội chứng ngừng sử dụng thuốc chống trầm cảm – thường là hội chứng cai nghiện".
Các triệu chứng của hội chứng ngừng thuốc chống trầm cảm bao gồm:
- Các triệu chứng giống như cúm
- Mất ngủ
- Buồn nôn
- Chóng mặt
- Hyperarousal (lo lắng, khó chịu, giật mình)
- Rối loạn cảm giác
PGS McGuire cho biết những triệu chứng này thường phát sinh trong vòng 10 ngày sau khi ngừng thuốc và sẽ giảm dần trong vài tuần. Tuy nhiên, có một nhóm nhỏ bệnh nhân có thể bị cai nghiện kéo dài, có thể kéo dài hàng tháng.
Cô nói: "Có nhiều bệnh nhân dễ bị tổn thương hơn - những người dùng liều không đều, đã chuyển thuốc chống trầm cảm nhiều lần - họ có nhiều khả năng gặp phải các triệu chứng đó hơn và mất nhiều thời gian hơn để hồi phục".
Dược sĩ cộng đồng và nhà thảo dược học được công nhận, Gerald Quigley, nói bạn nên giữ liên lạc với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trong mỗi giai đoạn ngừng thuốc chống trầm cảm là đặc biệt quan trọng trong việc ngăn ngừa và kiểm soát bất kỳ phản ứng bất lợi nào.
Làm thế nào để dừng các loại thuốc khác một cách an toàn?
Gerald nói rằng việc ngừng sử dụng tất cả các loại thuốc có khả năng gây ra tác dụng phụ và nên được quản lý với sự tư vấn của bác sĩ kê đơn của bạn.
"Tất cả các loại thuốc có thể có tác dụng phụ 'phục hồi'" - cô nói - "Mỗi cá nhân là khác nhau, vì vậy những kỳ vọng chung rất khó dự đoán. Về cơ bản, giảm thuốc dưới sự giám sát là cách an toàn và hiệu quả nhất".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!