Các miệng phun của núi lửa cho thấy đáy đại dương có thể đã cung cấp năng lượng hóa học cần thiết để “châm ngòi” cho sự sống ban đầu. (Ảnh: NOAA)
Theo Eloi Camprubi-Casas - nhà sinh vật học nghiên cứu về nguồn gốc sự sống, có một giả thuyết cho rằng bức xạ cực tím (UV) từ mặt trời đã giúp tạo ra các phân tử phức tạp trong những vùng đá nông trên đảo núi lửa và từ đó sự sống khởi nguồn.
Ông nói: “Tia cực tím rất tuyệt vì nó tràn đầy năng lượng để tạo ra các phân tử ion hóa, khiến chúng phản ứng mãnh liệt hơn và có nhiều khả năng kết hợp tạo thành các phân tử phức tạp hơn để tạo ra các “khối” xây dựng nên sự sống”. Tuy nhiên, lượng năng lượng của tia UV cũng lớn đến mức có thể phá hủy tất cả các phân tử đó.
Đó là lý do tại sao Camprubi-Casas và các đồng nghiệp của ông nghi ngờ rằng nguồn gốc của sự sống diễn ra ở một nơi nào đó khác - dưới đáy biển, nơi nước nóng, có tính kiềm trộn với nước lạnh có tính axit để tạo ra một hỗn hợp năng lượng hóa học. Năng lượng này có thể đã “châm ngòi” tia lửa cho sự tiến hóa sự sống.
Camprubi-Casas giải thích rằng, dưới bề mặt đại dương, các khu vực hoạt động địa nhiệt hình thành ở những ranh giới mảng, nước biển lạnh thấm vào các vết nứt ở vùng nóng này và hòa tan các khoáng chất từ đá. Khi nước từ các lỗ thông thủy nhiệt kết hợp với khí carbon dioxide (CO2) hòa tan sẽ tạo ra phân tử hoạt động hóa học mạnh và có thể tạo ra axit amin hoặc các khối cấu tạo của DNA.
Một giả thuyết khác nữa về nguồn gốc của sự sống trên Trái đất cho rằng các “nguyên liệu” đầu tiên của sự sống được tạo ra bởi các tác động của tiểu hành tinh. Theo giả thuyết này, khi những tiểu hành tinh va vào Trái đất, các phân tử có hoạt tính cao sẽ trộn lẫn với các phân tử đơn giản khác trong đại dương để tạo ra chất hóa học phức tạp cần thiết để bắt đầu sự sống. Trong trường hợp này, nguồn năng lượng khơi nguồn sự sống là nhiệt địa nhiệt.
Bởi rất ít các mẫu đá từ thời kỳ này trong lịch sử Trái đất có thể tồn tại cho tới tận ngày nay nên chúng ta khó có thể biết chính xác được nguồn năng lượng nào - mặt trời, hóa học địa nhiệt hay nhiệt địa nhiệt đã châm ngòi cho sự tiến hóa của sự sống. Những cuộc nghiên cứu và tranh luận trong tương lai có thể sẽ thúc đẩy quá trình tìm ra bí ẩn này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!