Khu vực trưng bày gồm 3 phần chính: Hệ thống tranh vẽ phỏng dựng nghi lễ trong cung đình Thăng Long thời Lê; Không gian phỏng dựng nghi thức các quan dâng biểu chúc mừng nhà vua; Nghi thức ban thưởng tiền xuân thông qua bộ sưu tập tiền thưởng cổ thời Cảnh Hưng.
Trưng bày nhằm giới thiệu tới công chúng sự độc đáo đầy tôn nghiêm của Lễ Tết cung đình. Trong đó, Lễ Chính đán là một trong những nghi thức quan trọng, xuất phát từ thời Lê.
Tái hiện nghi lễ dâng biểu chúc mừng nhà vua trong lễ thiết triều đầu năm mới.
Lễ Chính đán là lễ thiết triều đầu tiên của năm mới trong cung đình thời Lê. Đây là nghi lễ đầu tiên quan trọng nhất trong Tết Nguyên đán được tổ chức trang nghiêm vào ngày mồng 1 Tết với nghi thức thiết Đại triều ở điện Kính Thiên, thể hiện mong muốn phồn thịnh của quốc gia, trường tồn của dân tộc, tạo ra một không khí đầu xuân, một sự khởi đầu mới với niềm hy vọng mang những dự báo tốt đẹp cho năm mới.
Lễ Chính đán thường diễn ra vào ngày mồng một Tết với nhiều nghi thức, thể hiện mong muốn một năm mới quốc thái, dân cường.
Bộ Lễ chuẩn bị cho Lễ Chính đán.
Quá trình chuẩn bị biểu chúc mừng của các địa phương dâng lên nhà vua.
Sáng sớm mồng 1 Tết, Quan bộ Lễ và quan Thừa ty 12 xứ xếp thành hàng hai bên cửa Đoan Môn để rước án biểu chúc mừng nhà vua từ công đường Bộ Lễ vào Cấm thành Thăng Long.
Văn võ bá quan cũng xếp hàng tại cổng Đoan Môn để chuẩn bị làm Lễ Chính đán.
Rước vua từ điện Vạn Thọ sang điện Kính Thiên, văn võ bá quan tiến vào xếp hàng ngay ngắn ở hai bên đông tây sân rồng.
Vua ngự giá tại ngai vàng, toàn thể công hầu văn võ bá quan làm lễ bái vua.
Quan bộ lễ quỳ tao dân biểu của 12 sử lễ lên nhà vua. Tiếp đó, quan đại từ đại diện cho quần thần quỳ đọc biểu chúc mừng vua. Tiếp theo là một viên quan đọc chế đáp lại của vua: “Phúc thịnh hanh thông, với các ngươi cùng hưởng”.
Mỗi dịp Tết trong cung đình thời Lê, nhà vua hạ lệnh cho bộ Lại vâng lĩnh 500 quan tiền chuyển đến bộ Lễ để làm cỗ yến và ban tiền thưởng xuân cho văn võ bá quan. Tiền ban thưởng có 2 loại: tiền tiêu dùng và tiền lớn mang tính kỷ vật.
Nhà vua bán yến cho văn võ bá quan nhân dịp Tết Nguyên đán.
Bộ Lại vâng lĩnh tiền và ban thưởng cho văn võ bá quan.
Mô phỏng đồng tiền thưởng mang tính kỷ vật. Những đồng tiền này thường được đúc với kích cỡ lớn, hoa văn trang trí tinh xảo rồng phượng vân mây,...
Nghi thức ban thưởng xuân thể hiện sự quan tâm của nhà vua đối với quần thần, góp phần củng cố tinh thần đoàn kết trong triều đình và mang tính nhân văn sâu sắc.
Một số hình ảnh khác:
Cây nêu đón Tết được dựng lên trước cổng Đoan Môn.
(1): Thước đo tiền; (3) và (5): Tiền lớn Cảnh Hưng thông bảo, Long văn.
Túi đựng tiền hình hoa sen, hình cá.
Bộ sưu tập và sách viết về tiền cổ thời Cảnh Hưng.
12 biểu mừng của công hầu bá, thần liêu văn võ công hầu bá và các xứ thời Lê: Thanh Hoá, Nghệ An, Sơn Nam, Sơn Tây, Kinh Bắc, Hải Dương, Thái Nguyên, Hưng Hoá, Tuyên Quang, Lạng Sơn, Yên Quảng.
Trưng bày mở cửa phục vụ du khách từ ngày 14/1/2023 tại Khu Di sản Hoàng thành Thăng Long (19C Hoàng Diệu, Ba Đình, Hà Nội).
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!