Khi nhìn vào bản đồ bay, chúng ta sẽ thấy đường di chuyển của máy bay sẽ là hình vòng cung. Nhiều người sẽ thắc mắc, nếu bay theo đường thẳng từ A đến B sẽ tiết kiệm nhiều nhiên liệu, giảm chi phí và thời gian di chuyển. Trên thực tế, mọi chuyện xảy ra ngược lại. Vậy nguyên nhân là sao?
Nhìn trên bản đồ bay chúng ta sẽ thấy máy bay luôn bay theo đường cong hay đường zic zac chứ không phải đường thẳng
Lý do đầu tiên rất đơn giản. Trái đất của chúng ta hình cầu, trong khi đó bản đồ bay lại là mặt phẳng, không giống hình dạng thực của địa cầu. Bởi vậy, tuyến đường của máy bay sẽ là hình cong. Nếu nhìn vào tuyến đường trên quả địa cầu, nó lại là đường thẳng. Từ đường bay thẳng khi nhìn trên bản đồ thành hình cong, nên vẫn được ví là "vòng tròn lớn".
Nhìn trên bản đồ bay chúng ta sẽ thấy máy bay luôn bay theo đường cong hay đường zic zac chứ không phải đường thẳng
Khái niệm này dùng để mô tả độ cong của trái đất. Nhưng đường cong này đôi khi rất khó giải thích trong trường hợp đôi khi máy bay lại bay theo đường zic zac. Với trường hợp này, đường bay rõ ràng không liên quan tới việc trái đất hình cầu.
Trên thực tế, ngành hàng không có những quy tắc riêng biệt. Mỗi máy bay khi di chuyển đều bay thẳng theo tuyến đường nhất định và các chuyến bay cố định bay theo quỹ đạo từ nơi này đến nơi khác. Bởi vậy, phi công chỉ được phép bay theo tuyến đường định sẵn, chứ không có chuyện "đi tắt".
Và sự khác biệt còn xuất phát từ loại máy bay đang sử dụng, điều kiện thời tiết, an ninh hàng không ở từng nơi mà máy bay di chuyển theo quỹ đạo riêng định sẵn từ trước đó.
Đôi khi phi công phải bay vòng qua vùng cấm khiến đường bay trở thành đường zic zac
Ở độ cao lớn, mỗi máy bay cần giữ khoảng cách ít nhất là 600 m theo chiều dọc và 300 m ở độ cao thấp hơn. Mọi hệ thống thông tin liên lạc đều dựa trên vệ tinh cung cấp cho các hãng hàng không khả năng thay đổi đường bay khi đang bay. Hệ thống này xác định mọi thứ từ yếu tố thời tiết, gió, hay các máy bay khác. Quan trọng nhất, đường bay an toàn phải được ưu tiên so với những đường bay nhanh.
Trở lại câu chuyện của đường bay zic zac. Đôi khi đường bay còn phụ thuộc vào phạm vi quyền hạn. Nhiều nơi không cho phép máy bay đi vào không phận của họ như Nhà Trắng, cung điện Bukingham hay Taj Mahal, nên phi công buộc phải bay vòng qua khu vực cấm kể trên.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!