“Máu vàng” cực kỳ đắt giá và mang giá trị khoa học to lớn
Để hiểu về “máu vàng”, ta phải hiểu cách các nhóm máu hoạt động. Trên bề mặt của mỗi một tế bào hồng cầu có tới 34 kháng nguyên - các phân tử kích hoạt sản xuất một số protein chuyên biệt gọi là kháng thể - và sự thiếu vắng một số kháng nguyên nhất định sẽ xác định nhóm máu của một người.
Các kháng nguyên lại thuộc về 35 hệ thống nhóm máu, trong đó hệ thống Rh (Rhesus) là hệ thống lớn nhất với 61 kháng nguyên. Không có gì lạ khi con người thiếu 1 trong những kháng nguyên này. Tuy nhiên điều gì sẽ xảy ra với một người thiếu tất cả các kháng nguyên phổ biến?
Cho đến nửa thế kỷ trước, các bác sĩ tin rằng một phôi thai như vậy thậm chí không thể tồn tại trong tử cung chứ đừng nói đến phát triển thành một người khỏe mạnh bình thường. Thế nhưng vào năm 1961, một phụ nữ thổ dân Úc được xác định là có máu Rh-null, nghĩa là cô ấy thiếu tất cả các kháng nguyên trong hệ thống máu Rh. Kể từ đó đến nay mới có 43 người có máu Rh-null được xác định trên thế giới.
Máu Rh-null được gọi là “máu vàng”. Lý do là người sở hữu nhóm máu này có thể truyền máu cho bất cứ ai có nhóm máu hiếm trong hệ thống Rh. Tiềm năng cứu sống người của nhóm máu này lớn đến nỗi dù các mẫu máu được hiến tại ngân hàng máu hoàn toàn ẩn danh nhưng các nhà khoa học vẫn thường cố gắng truy tìm tung tích người sở hữu máu Rh-null để trực tiếp yêu cầu họ hiến thêm.
Cũng vì sự khan hiếm của nó, “máu vàng” thường chỉ được hiến trong những trường hợp cực đoan nhất, bởi nó không thể tiếp nhận bất cứ loại máu nào trừ chính máu Rh-null. Chuyện này đồng nghĩa với việc người sở hữu máu Rh-null có nguy cơ chết vì mất máu cao hơn hẳn người bình thường.
Trong trường hợp bị truyền các loại máu Rh mà không phải Rh-null, kháng thể trong máu của họ có thể phản ứng với các tế bào máu của người hiến không tương thích, gây ra phản ứng miễn dịch có khả năng gây tử vong ngay lập tức.
Vào năm 2014, báo The Atlantic đã viết bài về Thomas, một trong số 43 người duy nhất trên thế giới có dòng máu Rh-null và các biện pháp phòng ngừa nguy hiểm anh ta đã thực hiện trong suốt cuộc đời mình để tránh tình huống phải truyền máu.
Khi còn nhỏ, cha mẹ Thomas không cho phép anh đi trại hè vì sợ rằng con có thể gặp tai nạn. Đến khi trưởng thành, Thomas luôn lái xe hết sức thận trọng và không bao giờ đi đến các quốc gia thiếu bệnh viện hiện đại. Anh cũng luôn mang theo một thẻ đặc biệt xác nhận nhóm máu cực hiếm của mình, phòng trừ trường hợp phải nhập viện.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!