Món ăn này đặc biệt không chỉ bởi hương vị thơm ngon, sự cầu kỳ trong chế biến, mà còn bởi nó thường được làm trước khi mùa lạnh về vài tháng.
Tương đậu xị còn có tên là tương ninh hay thổ nâu. Nguyên liệu chính để làm nên món này là đậu tương. Những hạt đậu tương được lựa chọn phải to đều, khô và màu vàng óng, củ không bị sầu hay mốc mới cho ra được loại tương đậu xị ngon nhất.
Để chế biến tương đậu xị, đầu tiên đổ hạt đậu lên lá Hức và lại tiếp tục đặt lá Hức lên trên đậy lại trong 3-4 ngày để cho đậu lên men, khi đậu đã lên men thì có thể nhặt lá Hức ra. Tiếp đó cho gừng, vỏ cam, muối, ớt làm sạch cùng với rượu đem hòa trộn tất cả rồi đổ vào nước ninh, sau đổ thêm lớp đậu đã lên men rồi buộc thật kín chum lại để trong hai tuần là có thể đem ra thưởng thức. Càng để lâu hơn hương vị món ăn càng thơm ngon.
Tương đậu xị được dùng làm nước chấm hoặc để nấu nhiều món ăn của người dân tộc thiểu số trên Hà Giang.
Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.