"Lai Vung là xứ lạ lùng/ Nem chua mà ngọt, thơm nồng mà say", ngoài vẻ đẹp cảnh sắc hút hồn của hoa sen hay những cánh rừng tràm ngút ngàn xanh ngắt, những loại trái cây nổi tiếng, Đồng Tháp còn nổi tiếng với làng nghề Lai Vung với món nem ngon trứ danh.
Nghề làm nem ở huyện Lai Vung ra đời vào khoảng năm 1960. Người đầu tiên nghĩ và làm ra món Nem Lai Vung là bà Nguyễn Thị Mặn (Tư Mặn) ở ấp Tân Khánh, xã Tân Thành, quận Đức Thành, tỉnh Sa Đéc (nay thuộc ấp Tân Khánh, xã Tân Thành, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp). Ban đầu, bà Tư chỉ làm nem trong các bữa ăn gia đình và các buổi tiệc tại địa phương. Bà con thấy ngon liền học nghề rồi đem ra chợ bán. Thời điểm 1980 - 1990 có thể xem là cực thịnh của nem Lai Vung khi trên các bến phà ở Mỹ Thuận hay dọc theo QL1 địa phận của huyện Cái Bè, chỗ nào cũng bày bán nem Lai Vung. Tiếng lành đồn xa, "món ăn chơi" phát triển và nổi tiếng như ngày nay.
Cách làm nem nhìn tưởng đơn giản nhưng lại rất cầu kì, đòi hỏi sự công phu, tỉ mỉ của người thợ mới cho ra đúng vị. Nguyên liệu làm nem bao gồm: thịt lợn, phải lựa phần thịt đùi có nạc thật ngon, dai vừa đủ, phần gân và mỡ được lược sạch, rửa sạch để ráo; bì heo cũng phải được tuyển chọn từ heo mới mổ, bì heo phải sạch, cạo sạch lông xắt sợi mỏng, rửa sạch, luộc chín rồi ngâm với nước lạnh để đảm bảo độ dai, giòn; ngoài ra, các nguyên liệu khác như lá chuối, lá vông, lá chùm ruột, tỏi, tiêu, ớt,… cũng phải được lựa chọn kỹ lưỡng và lau chùi sạch sẽ. Phần thịt sẽ được đem vào cối giã nhuyễn, còn bì thì thái mỏng. Sau đó, người ta sẽ trộn cả thịt, bì, tiêu, ớt và lót lá vông bên trên và bên ngoài dùng lá chuối tươi gói khoảng 3 ngày cho lên men.
Mới đây, nghề làm Nem Lai Vung (xã Tân Thành và thị trấn Lai Vung, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp) được đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa Phi vật thể quốc gia sẽ tạo cơ hội bảo tồn, phát triển và nâng tầm thương hiệu cho nghề làm đặc sản này. Hương vị thơm ngon, hấp dẫn của nem Lai Vung khiến cho du khách không thể bỏ qua trong hành trình khám phá miền Tây.
Nem Lai Vung thỏa mãn thực khách ở cả thị giác, khứu giác và vị giác. Lớp thịt nem màu đỏ hồng tươi, điểm xuyết bằng hạt tiêu đen, lát tỏi trắng, lót lá vông xanh. Vị nem chua thanh mà ngọt, mặn nồng mà cay… tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên món ngon hấp dẫn đi vào lòng thực khách bốn phương.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!