Phía sau tấm Huy chương Vàng quốc tế
Giáp Vũ Sơn Hà là học sinh lớp 12 Chuyên Hóa học, trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang. Em là một trong ba học sinh của đội tuyển Việt Nam đoạt Huy chương Vàng trong kỳ thi Olympic Hóa học quốc tế (ICHO), được tổ chức tại Saudi Arabia từ 21/7 đến 30/7/2024
Hoàn thành xuất sắc bài thi lý thuyết và bài thi thực hành, Sơn Hà xếp thứ 18/327 thí sinh dự thi đến từ 89 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Hà Sơn và đoàn đội tuyển Hóa học Việt Nam tại Saudi Arabia (Ảnh: NVCC)
Tôi may mắn được trò chuyện với Sơn Hà ngay sau một ngày em từ Saudi Arabia trở về nước. Tôi thấy em là một cậu bé đẹp trai, dễ thương, lễ phép và rất dễ gần. Đôi mắt sáng của em đã thay em nói lên sự thông minh và kiên định. Những câu chuyện em kể cũng kéo gần khoảng cách giữa chúng tôi - hai người xa lạ.
Sơn Hà nói với tôi về thầy giáo cũ của mình: “Để cầm được tấm Huy chương Vàng quốc tế trong tay, em đã được dìu dắt bởi rất nhiều thầy cô và em luôn biết ơn điều đó. Nhưng đến tận bây giờ, em vẫn nhớ thầy Dương Quốc Trọng - giáo viên dạy Hóa học tại trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn. Thầy là người truyền cảm hứng và đỡ những bước đi đầu tiên trên hành trình học Hóa của em bằng sự tâm huyết.” Tôi đã bất ngờ khi Sơn Hà nhắc đến sự biết ơn của mình đối với các thầy cô từ những câu nói đầu tiên của cuộc trò chuyện. Em tiếp lời, giọng run run vì xúc động: “Nhớ năm học lớp 9, em đã hứa với thầy là em sẽ giành giải cao nhất trong kỳ thi Học sinh giỏi cấp Thành phố. Nhưng khoảnh khắc biết mình bị tuột mất giải Nhất, em dường như sụy sụp và sắp khóc luôn rồi. Thầy là người dỗ dành em đầu tiên và nhắc em vẫn còn một cơ hội nữa - kỳ thi Học sinh giỏi cấp Tỉnh phía trước.”
Tôi hình dung, thầy Trọng là người điềm đạm như một người bố và có thể tâm sự như một người bạn. Bởi Sơn Hà nhớ về năm xưa thế này: “Em ở nhà thầy nhiều hơn ở nhà. Sau mỗi buổi học, em đều đến nhà thầy để cùng thầy luyện tập và học thêm kiến thức. Thầy mua cho em nhiều đồ ăn, kể cho em nghe nhiều câu chuyện. Chuyện về những anh chị khóa trên, những nhà khoa học, những người bác sĩ tài ba đã tiếp thêm cho em nhiều động lực để phấn đấu”. Và động lực ấy đã đủ mạnh để Sơn Hà giành giải Nhất trong kỳ thi Học sinh giỏi cấp Tỉnh năm 2021 và được tuyển thẳng vào lớp chuyên Hóa học, trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Giang.
Như bao người, em cũng chập chững bước vào cấp ba - một trang đời mới với trường mới, thầy cô mới, bạn bè mới và tri thức mới. Sơn Hà những ngày đầu ở Chuyên Bắc Giang đã thật sự nản vì độ khó của Hóa học. Em tâm sự: “Lên lớp 10, học những vấn đề nâng cao hơn, khác hẳn những gì em từng học ở lớp 9, đã có lúc em mất động lực. Nhưng niềm yêu thích của em với môn Hóa quá lớn nên em đã nhanh chóng tìm lại sự thú vị của nó. Em thích lắp ghép lego, rubik, mô hình và các chất hóa học cũng có thể lắp ghép như thế.”
Sơn Hà nhìn lại chặng đường đã qua, thấy vui vì mọi thứ khá suôn sẻ. Tôi thì nghĩ, với tất cả những gì em đã nỗ lực và cố gắng thì em xứng đáng nhận về “quả ngọt”. Năm học lớp 11, em giành giải Nhất quốc gia và Huy chương Bạc kỳ thi Olympic Hóa học quốc tế Abu Reikhan Beruniy, tổ chức tại Uzbekistan. Đặt mục tiêu cao nhất nhưng không đạt được, Sơn Hà hụt hẫng. Vực dậy tinh thần, em lấy sự thất bại làm bài học để thay đổi bản thân và chiến thuật học tập.
Cứ như vậy, Sơn Hà miệt mài tìm tòi, đọc sách, ôn luyện trên thư viện và phòng học đội tuyển mỗi ngày. Ở đây, em có sự giúp đỡ của thầy giáo Vương Trường Sơn - chủ nhiệm đội tuyển Hóa học trường Trung học phổ thông Chuyên Bắc Giang.
Sơn Hà và thầy giáo Vương Trường Sơn - chủ nhiệm đội tuyển Hóa học trường THPT Chuyên Bắc Giang (Ảnh: NVCC)
Em nhớ về những khoảnh khắc mệt mỏi và nản lòng có gia đình ở bên. Em cùng mẹ nấu ăn và phụ mẹ làm mấy món đơn giản. Có lẽ, đó là những giây phút mộc mạc, bình yên nhưng em lại vô cùng trân quý.
Sơn Hà bên gia đình và thầy giáo (Ảnh: NVCC)
Rồi những lúc ở trường, em có bạn bè cùng ăn, cùng chơi vui lắm. Tôi thấy ảnh bìa Facebook của em là tấm hình selfie cùng các bạn trong màu áo Chuyên Bắc Giang. Các bạn đã góp phần làm thanh xuân của em thêm ý nghĩa.
Sơn Hà trong vòng tay bạn bè (Ảnh: NVCC)
Đằng sau tấm huy chương là những câu chuyện dài mà tôi ước tôi được nghe nhiều hơn nữa. Sơn Hà nói về thầy cô, bạn bè và gia đình bằng một trái tim biết ơn, theo tôi cảm nhận là như thế. Em ít nhắc về thành tích của mình, mà nếu có nhắc thì cũng khiêm tốn kèm theo một tiếng cười duyên. Em không kể về những ngày tháng “vùi đầu” vào sách vở, em chỉ nói về những niềm vui em nhận được…
Sơn Hà ví khoảnh khắc tên mình và nước mình được xướng lên với một giấc mơ vì “em đã mơ về ngày này lâu lắm rồi”. Em kể: “Trong lúc chờ đọc giải, em rất hồi hộp. Em chỉ mong họ đọc hết danh sách thí sinh đạt Huy chương Đồng và Huy chương Bạc thôi, vì như thế là em biết em được Huy chương Vàng. Ngay khi danh sách thí sinh đạt giải Bạc được đọc xong, cảm xúc em vỡ òa, em gọi điện về cho mẹ ngay, sung sướng khoe: Con được Vàng rồi.” Và lá cờ đỏ sao vàng một lần nữa được bay ra thế giới.
Thầy Dương Quốc Trọng mong Sơn Hà có thể trở thành một bác sĩ, nhưng em theo đuổi ước mơ trở thành nhà khoa học. Em sẽ học Hóa chuyên sâu tại Trường Đại học Khoa học và Công nghệ, sau đó tìm kiếm cơ hội ra nước ngoài học hỏi và trở về Việt Nam để phát triển lĩnh vực Hóa học. Có thể mai này em sẽ cặm cụi trong phòng thí nghiệm và tìm cách truyền cảm hứng học Hóa đến các bạn trẻ Việt Nam, bởi nhân loại có nhiều vấn đề rất cần đến Hóa học.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!