Nguyễn Ngọc Phương Anh bắt đầu hành trình tự học tại nhà từ năm 13 tuổi.
Theo đuổi con đường tự học từ năm 14 tuổi
Phương Anh là cựu học sinh chuyên Anh, Trường THCS Đoàn Thị Điểm. Em từng là Á khoa ở trường 3 năm liên tiếp.
"Hồi đó, thành tích học tập trên lớp của em khá ổn, em cũng từng có nguyện vọng thi vào các trường THPT chuyên Anh có tiếng, nhưng khi đi học thêm tại các lớp ôn luyện được vài buổi, em thấy mình không phù hợp với cách học này", Phương Anh kể.
Cuối năm lớp 8, Phương Anh nhen nhóm ý định đi du học nước ngoài. "Mẹ em có tìm hiểu các chương trình giáo dục Mỹ tại nhà và tình cờ biết đến dự án trường Mỹ trực tuyến. Em đặt vấn đề với bố mẹ về việc nghỉ học trên trường, theo đuổi giáo dục tại nhà hoàn toàn thời gian với việc học trực tuyến và tự thiết kế chương trình tự học, tự khám phá cho bản thân mình".
"Về phía gia đình, em may mắn có bố mẹ luôn lắng nghe, tin tưởng và ghi nhận những quan điểm của mình, cộng với một lối suy nghĩ khá cởi mở, nên đồng ý và vẫn luôn đồng hành cùng em trong suốt những năm em theo đuổi mô hình giáo dục tại nhà", Phương Anh nói.
Năm lớp 9 và lớp 10, Phương Anh tự học tại nhà với chương trình trực tuyến của Mỹ. Vào năm lớp 11, Phương Anh sang Mỹ học theo diện trao đổi văn hóa dành cho học sinh THPT của Chính phủ Mỹ. Chương trình này bắt buộc học sinh phải trở về nước sau một năm học tập.
Chia sẻ về chi phí cho chương trình tự học tại nhà, Phương Anh cho biết: "Chi phí phụ thuộc rất nhiều vào từng người học. Bản thân em cảm thấy con đường giáo dục của mình khá tiết kiệm. Ngoài học phí trả cho trường trực tuyến, em tận dụng triệt để các nguồn học liệu miễn phí tự khai thác được trên mạng. Các khoản chi phí gia đình em bỏ ra đều mang lại lợi ích trực tiếp cho em, nên nói chung là chi tiêu hợp lý".
Chia sẻ về những khó khăn khi sang học tại một trường công lập và ở với gia đình bảo trợ là người Mỹ bản xứ, Phương Anh cho biết: "Khi sang Mỹ, em đã có vốn tiếng Anh tốt và được tiếp xúc với chương trình phổ thông Mỹ từ trước nên em không gặp bất cứ khó khăn nào về giao tiếp hay học tập", Tuy thời gian gắn bó với ngôi trường mới không nhiều nhưng Phương Anh đã đạt được những thành tích xuất sắc trong học tập.
Bên cạnh đó, nữ sinh còn hăng say tham gia các hoạt động ngoại khóa của trường như chơi Piano trong dàn hợp xướng, tham gia cuộc thi kiến thức Quiz Bowl, vẽ, dựng sân khấu cho đội biểu diễn nhạc kịch và là thành viên câu lạc bộ tiếng Pháp, cờ vua.
"Em tham gia vừa phải các hoạt động ngoại khóa để kết nối bạn bè, các mối quan hệ xã hội, làm quen được nhiều bạn tốt và để có thêm niềm vui. Em tập trung tham gia vào các hoạt động mà mình thật sự thích và sắp xếp thời gian cho các hoạt động ấy sao cho hợp lý, cân bằng với cuộc sống cá nhân", Phương Anh nói.
Năm lớp 12, Phương Anh quay về nước tiếp tục học trường Mỹ trực tuyến và tập trung vào việc tự học những môn dự bị đại học (Advanced Placement) để thi lấy tín chỉ với nguyện vọng được miễn giảm một vài môn đại cương khi nhập học năm thứ nhất. Cô bé đã tự học toán giải tích, xác suất thống kê và 2 môn vật lý song song với chương trình lớp 12 của trường theo phương thức trực tuyến.
Khi có thời gian rảnh, nữ sinh thường đọc sách văn học như một thú vui để giải trí.
Để đạt được thành tích tốt như IELTS 8.5 và 33/36 điểm ACT không bị áp lực, Phương Anh cho biết: "Thời điểm thi IELTS, em đã có nền tảng tiếng Anh khá tốt, khi học tại nhà, em sử dụng chủ yếu các nguồn học liệu bằng tiếng Anh để tham khảo. Bên cạnh đó, em đã sắp xếp thời gian làm đề thi IELTS của các năm trước và đề thi thử tìm được trên mạng để làm quen với các dạng bài thi. Với ACT cũng vậy".
"Việc học tập đối với em như một thú vui"
Nói về động lực giúp bản thân theo đuổi chương trình tự học tại nhà, Phương Anh tâm sự: "Động lực lớn nhất giúp em phấn đấu từng ngày chính là do em cảm thấy mô hình giáo dục tại nhà hoàn toàn phù hợp với nguyện vọng của bản thân em. Việc học tập đối với em như một thú vui. Em thích lối sống tự do và chủ động hiện tại của mình.
Con đường em lựa chọn khá khác biệt so với các bạn cùng trang lứa nên em luôn cố gắng để sự khác biệt ấy không ảnh hưởng đến tinh thần và suy nghĩ của mình".
Ngoài ra, việc bố mẹ luôn sát cánh ủng hộ mọi quyết định do Phương Anh lựa chọn đã giúp cô bé có thêm dũng khí, tin tưởng vào con đường mình đã chọn.
Mẹ Phương Anh, chị Xuân Hương cho biết: "Từ lúc con còn bé, gia đình mình lúc nào cũng muốn con được học hành vui vẻ không bị áp lực. Bởi vậy, mình luôn khích lệ con học đủ chương trình tại trường công, còn lại là học piano (piano là chương trình được ưu tiên), bơi, bóng rổ, võ Karate và đi du lịch đó đây.
Mình ủng hộ con học tại nhà vì thấy con cũng có mong muốn được học tập theo một cách riêng. Mình nhìn thấy điều này trong quá trình con học 3 năm cấp 2".
Phương Anh (bên trái) và một người bạn ngoại quốc tham dự lễ hội đường phố Mardi Gras.
Tuy tự học tại nhà trong một thời gian dài nhưng Phương Anh chưa bao giờ cảm thấy cô đơn vì cô bé có nhiều mối quan hệ bạn bè. "Bạn bè của em đến từ các câu lạc bộ âm nhạc của các trường cấp 3 hay trường đại học trên địa bàn thành phố. Ngoài ra, em vẫn giữ liên lạc với các bạn cũ ở Mỹ sau năm học trao đổi văn hóa", Phương Anh nói.
Về việc học tập, giáo dục tại nhà đã giúp Phương Anh có cơ hội học những kiến thức, kỹ năng theo nguyện vọng cá nhân. Cô bé có thể tự sắp xếp thời gian biểu, nội dung học tập và sinh hoạt để phù hợp với bản thân. Nhờ vậy, cô nữ sinh có thể làm việc hiệu quả, năng suất hơn và không bị gò bó bởi tiêu chuẩn chung như ở trường học.
Bàn về nguyên do lựa chọn Beloit College, Phương Anh cho biết: "Trong số các trường em được nhận vào, trường Beloit là ngôi trường em yêu thích và đây cũng là một trong những trường có mức đóng góp tài chính phù hợp với gia đình em.
Bên cạnh đó, em được trường cấp thêm học bổng dành cho sinh viên không chuyên Âm nhạc và được mời vào chương trình Creative Writing dành cho các bạn thích viết lách. Ngoài ra, lý do để em lựa chọn Beloit là bởi vì em thích sống ở phía Bắc".
Theo mẹ Phương Anh: "Dù là đến trường hay giáo dục tại nhà, giáo dục gia đình vẫn giữ vai trò quan trọng nhất. Nó là nền tảng, chìa khóa, là bộ lọc tin cậy cho bất cứ một hình thức, một môi trường giáo dục nào khác".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!