Tháng 6/2019, Cơ quan Năng lượng quick tế (IEA) đã phát hành Báo cáo "Tương lai của khí Hydro" theo đề nghị của Chính phủ Nhật Bản, nước chủ nhà của Hội nghị thượng đỉnh các nước phát triển G20, tổ chức tại Osaka. Một trong những nội dung quan trọng của Hội nghị thượng đỉnh là: Phát triển bền vững, Biến đổi khí hậu, Môi trường và Năng lượng. Việt Nam cũng tham dự Hội nghị với tư cách khách mời.
Tại thời điểm Hội nghị, chỉ có 03 nước gồm Pháp, Nhật và Hàn Quốc công bố Chiến lược cụ thể về chương trình phát triển và sử dụng Hydro như một nguồn nhiên liệu sạch. Hiện nay, đã có thêm 17 nước công bố Chiến lược và hơn 20 nước khác tuyên bố đang làm việc nghiêm túc để đưa ra Chiến lược trong thời gian sớm nhất. Cùng thời điểm này, các công ty năng lượng lớn cũng tuyên bố quan tâm đến các cơ hội kinh doanh Hydro.
Theo IEA, tiềm năng của Hydro đóng vai trò quan trọng tương lai năng lượng sạch, an toàn và bền vững. Hiện nay, Nhu cầu Hydro rất lớn, lên đến 90 triệu tấn vào năm 2020, chủ yếu dùng cho lĩnh vực lọc dầu và sản xuất phân đạm. Tuy nhiên, phần lớn lượng Hydro trên thế giới được sản xuất từ khí tự nhiên và than đá. Và chính vì sản xuất từ hai nguồn này mà Hydro đã gây phát thải khí C02 hàng năm lến đến 900 triệu tấn.
Để cắt giảm tối đa lượng phát thải C02 gây hiệu ứng nhà kính từ sản xuất theo công nghệ nói trên cũng như từ các nguồn khác, các nước trên thế giới đang nghiên cứu các công nghệ sản xuất Hydro phát thải các bon thấp.
Một trong những công nghệ sản xuất Hydro các bon thấp được quan tâm nhất hiện nay là Điện phân, Khí hóa sinh khối và phân tách khí tự nhiên.
Vào năm 2030, khi tổng sản xuất Hydro đạt hơn 200 triệu tấn, 70% trong số này được sản xuất sử dụng các công nghệ các bon thấp (Điện phân hoặc nhiên liệu hóa thạch). Sản xuất Hydro sau đó đạt trên 500 triệu tấn vào năm 2050, toàn bộ dựa vào công nghệ các bon thấp. Đạt được mục tiêu này đòi hỏi công suất Điện phân đặt từ 0.3GW của ngày nay lên gần 850 GW vào năm 2030 và 3600 GW vào năm 2050 (Global Hydrogen Review, IEA 2021).
Hydro xanh được tạo ra thông qua quá trình Điện phân nước, ở đó điện được sử dụng để tách nước thành Hydro và Ô xy. Hydro được tạo ra từ Điện phân có nhiều ưu điểm do chúng có thể được lưu trữ dưới dạng khí lỏng, thích hợp để sử dụng trong nhiều lĩnh vực và dễ dàng vận chuyển.
Ngày 4/10 vừa qua, Tổ hợp các nhà đầu tư gồm Tập đoàn Năng lượng Enterprize Energy (Vương quốc Anh – Singapore) và các nhà đầu tư từ Châu Âu đã đề xuất với Chính phủ Việt Nam về lập Dự án đầu tư Thăng Long Wind 2 (TLW2) để sản xuất Hydro từ Điện phân nước biển phục vụ mục tiêu xuất khẩu (cho Hàn Quốc, Nhật Bản và Singapore) tại Khu vực Dự án Điện gió ngoài khơi Thăng Long (ngoài khơi vùng biển Bình Thuận).
Quy mô dự án khoảng 2.000MW, tổng mức đầu tư khoảng 5 tỷ USD, thời gian triển khai dự kiến từ 2022 đến 2030. Đây là dự án sản xuất Hydro từ Điện phân nước biển đầu tiên của Việt Nam, mang tính đột phá, khai thác tối đa tiềm năng gió ngoài khơi và có thể đặt nền móng cho phát triển nền kinh tế Hydro xanh cho Việt Nam trong tương lai gần vì vị trí địa lý lý tưởng của mình (nằm trong tuyến hàng hai giao thương quốc tế, khoảng cách ngắn đến các thị trường xuất khẩu tiềm năng như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore).
Ngoài ra, trong quá trình triển khai xây dựng dự án, TLW2 sẽ tận dụng triệt để năng lực, kinh nghiệm của các nhà thầu dầu khí trong nước như PTSC, Vietsovpetro để gia công chế tạo các công trình biển cho Dự án.
Mới đây, trong bài phát biểu trực tuyến của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Tuần lễ Năng lượng Nga lần thứ IV diễn ra tại Liên Bang Nga từ ngày 13 – 15/10/2021 với chủ đề "Năng lượng toàn cầu: Chuyển đổi để phát triển", Việt Nam nhận thức rõ tầm quan trọng của Chuyển đổi cơ cấu nguồn năng lượng theo hướng nâng cao tỷ trọng nguồn năng lượng tái tạo và đang trong quá trình xây dựng lộ trình hài hòa, hợp lý để chuyển đổi nguồn năng lượng theo hướng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm phát thải các bon, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả…
Lộ trình này hoàn toàn tuân thủ tinh thần của Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 11/2/2020 về nghiên cứu, xây dựng và khuyến khích sử dụng năng lượng Hydro phù hợp với xu hướng chung của thế giới. Và để thực hiện quyết liệt lộ trình này thì Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 tại Quyết định số 1658 ngày 01/10/2021, trong đó nêu rõ nhiệm vụ của Bộ Công thương về nghiên cứu xây dựng cơ chế khuyến khích phát triển nhiên liệu khí hydro gắn với điện gió ngoài khơi.
Trước xu thế hiện tại, đề xuất đầu tư Dự án TLW2 tại ngoài khơi vùng biển tỉnh Bình Thuận của tổ hợp nhà đầu tư Enterprize Energy và các nhà đầu tư Châu Âu do Enterpize Energy làm đại diện tại thời điểm này được giới chuyên gia đánh giá hoàn toàn phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế xanh, tăng trưởng xanh của thế giới cũng như của Việt Nam, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, khi hội nghị thượng đỉnh của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP26) được tổ chức tại Scotland vào tháng 11 tới đây.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!