Khủng hoảng khí hậu khiến 250 triệu người phải di dời trong 10 năm

(Ảnh: AFP/Getty)

Con số 250 triệu người phải di dời trong 10 năm tương đương 70.000 người phải sơ tán mỗi ngày.

Lũ lụt, bão, hạn hán và nắng nóng khắc nghiệt là một trong những yếu tố thời tiết gây ra xung đột và di dời, bên cạnh các cuộc khủng hoảng khí hậu diễn biến chậm - như sa mạc hóa, mực nước biển dâng cao và sự hủy hoại hệ sinh thái đang đe dọa an ninh lương thực và nước sạch.

Vào giữa năm 2025, 117 triệu người đã phải di dời do chiến tranh, bạo lực và đàn áp - một cuộc khủng hoảng nhân quyền nghiêm trọng khiến tình trạng khẩn cấp về khí hậu đang nhanh chóng trở nên trầm trọng hơn.

UNHCR cho biết cuộc khủng hoảng khí hậu là một "hệ số nhân rủi ro", phơi bày và làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng và bất công hiện có - bao gồm tác động của xung đột, bạo lực và di dời cưỡng bức trong và ngoài biên giới.

Theo báo cáo "Không lối thoát II: Con đường phía trước" được công bố hôm 10/11, số lượng các quốc gia báo cáo cả xung đột và di dời liên quan đến khủng hoảng khí hậu đã tăng gấp 3 lần kể từ năm 2009. Đây là báo cáo lớn thứ hai của UNHCR về tác động đối với người tị nạn khí hậu. Tuy nhiên, các quốc gia dễ bị tổn thương và bị ảnh hưởng bởi xung đột đang tiếp nhận người tị nạn chỉ nhận được 1/4 nguồn tài chính khí hậu mà họ cần.

Người tị nạn và người di cư - thường sống trong điều kiện vật chất và chính trị bấp bênh - là một trong những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất mặc dù họ không đóng góp nhiều vào nguyên nhân gây ra khủng hoảng khí hậu.

Năm 2024, 1/3 số trường hợp khẩn cấp do UNHCR ban bố liên quan đến lũ lụt, hạn hán, cháy rừng và các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt khác ảnh hưởng đến những người phải di dời do chiến tranh.

3/4 số người tị nạn và những người phải di dời khác hiện đang sống ở các quốc gia phải đối mặt với nguy cơ cao hoặc cực đoan do các mối nguy hiểm liên quan đến khí hậu. Trong đó, tình trạng phải di dời liên tục ngày càng phổ biến.

Gần một nửa số người di cư trên thế giới đang phải đối mặt với xung đột và tác động của biến đổi khí hậu tại các quốc gia có nền chính trị bất ổn - bao gồm Sudan, Syria, Haiti, Cộng hòa Dân chủ Congo, Lebanon, Myanmar và Yemen. Những quốc gia này đóng góp không đáng kể vào lượng khí thải nhà kính toàn cầu nhưng lại bị hạn chế tiếp cận nguồn tài chính khí hậu và các giải pháp cần thiết để thích ứng.

Báo cáo cảnh báo nếu không có hành động quyết liệt để hạn chế khủng hoảng khí hậu và giúp các nước nghèo thích ứng, tình hình có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn nhiều.