Ảnh minh họa.
Phan Thị Thùy TrâmỞ ngoại thành Hà Nội, có một người mẹ tên Hạnh - công nhân may với mức thu nhập khiêm tốn. Một ngày, con chị sốt cao. Trong lo lắng, chị đưa con đi hết bệnh viện này đến bệnh viện khác chỉ vì không biết hồ sơ bệnh án điện tử nằm ở đâu. Mỗi nơi đến khám, chị phải kể lại từ đầu. Một chi tiết nhầm có thể dẫn đến đơn thuốc không phù hợp.
Nhưng khi hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử được kết nối, mọi thứ thay đổi. Chỉ 30 giây, chị có thể tra cứu toàn bộ lịch sử điều trị của con mình. Không cần hiểu "dữ liệu" là gì, chị vẫn cảm nhận rõ: cuộc sống dễ dàng hơn, an toàn hơn, công bằng hơn.
Câu chuyện của chị Hạnh không chỉ là chuyện của một người mẹ. Đó là minh chứng sinh động cho thấy dữ liệu đã và đang tác động trực tiếp đến chất lượng sống của từng gia đình Việt Nam.
Từ những dấu chân nhỏ đến sức mạnh quốc gia
Nếu nhìn đất nước từ trên cao, mỗi ngày có hàng trăm triệu "dấu chân số" được tạo ra: mỗi giao dịch thanh toán, mỗi lần người dân tra cứu thông tin, mỗi đơn hàng thương mại điện tử, mỗi chuyến xe công nghệ, mỗi chẩn đoán y tế.
Khi 100 triệu dấu chân ấy kết nối, chúng tạo thành một dòng chảy dữ liệu khổng lồ - nền tảng vận hành mới của quốc gia. Đó chính là kinh tế dữ liệu: nền kinh tế dựa vào tri thức, phân tích, dự báo và các quyết định dựa trên bằng chứng. Đây không chỉ là xu hướng toàn cầu mà là chuyển dịch mang tính tất yếu của thời đại.
Nền móng thịnh vượng của các quốc gia dẫn đầu
Những quốc gia thịnh vượng nhất hiện nay không phải nơi có nhiều tài nguyên dưới lòng đất, mà là nơi sở hữu dữ liệu chất lượng cao và năng lực khai thác dữ liệu hiệu quả.
Kinh tế dữ liệu tạo ra thịnh vượng qua bốn trục chính:
Thứ nhất, dữ liệu nâng năng suất quốc gia. Dự báo chính xác, tối ưu vận hành, giảm lãng phí - đó là nền tảng năng suất mới.
Thứ hai, dữ liệu giúp Nhà nước ra quyết định chính xác. Chính sách dựa trên bằng chứng thay cho cảm tính; điều hành thời gian thực thay cho phản ứng chậm trễ.
Thứ ba, dữ liệu bảo vệ người dân và nâng chất lượng sống. Từ y tế thông minh đến giáo dục cá nhân hóa, an sinh chính xác – tất cả dựa trên dữ liệu sạch, chuẩn hóa.
Thứ tư, dữ liệu tạo ra xã hội minh bạch và đáng tin cậy. Minh bạch chính là hạ tầng vô hình quan trọng nhất của thịnh vượng.
Quốc gia nào dùng dữ liệu tốt hơn sẽ phát triển nhanh hơn. Đây là thực tế đã được chứng minh.
Thách thức lớn nhất không nằm ở công nghệ mà ở tư duy
Để xây dựng nền kinh tế dữ liệu, dữ liệu không thể bị coi là tài nguyên cục bộ của từng cơ quan hay doanh nghiệp. Đó là tài sản quốc gia.
Điều này đòi hỏi sự thay đổi tư duy mạnh mẽ: Tư duy chia sẻ thay vì cát cứ; Tư duy phục vụ thay vì quan sát; Tư duy minh bạch thay vì đóng kín; Tư duy dựa trên bằng chứng thay vì dựa vào cảm tính. Chúng ta không thể bước vào tương lai bằng mô hình tư duy cũ.
Kỷ nguyên dữ liệu của Việt Nam
Với một dân số trẻ, mức độ kết nối Internet thuộc nhóm cao nhất khu vực, doanh nghiệp đang chuyển đổi mạnh mẽ và Chính phủ đầu tư liên tục vào hạ tầng số và hạ tầng dữ liệu, Việt Nam đang sở hữu những điều kiện thuận lợi hiếm có để kiến tạo một nền kinh tế dữ liệu đúng nghĩa.
Điều cần thiết lúc này không phải là thêm khẩu hiệu, mà là một tầm nhìn rõ ràng và quyết tâm hành động nhất quán: đi nhanh hơn, đi sâu hơn và đi đến cùng với lựa chọn dữ liệu làm nền tảng phát triển.
Kinh tế dữ liệu không còn là khái niệm mới. Đó là mô hình mà nhiều quốc gia đã sử dụng để vượt qua giới hạn của tăng trưởng truyền thống, mở ra một không gian phát triển mới dựa trên năng suất cao hơn, sáng tạo nhiều hơn và chất lượng sống tốt hơn cho người dân.
Câu hỏi của thời đại số
Điều quan trọng hôm nay không phải là "Việt Nam có thể xây dựng nền kinh tế dữ liệu hay không?" mà là: "Chúng ta có dám đặt dữ liệu vào đúng vị trí chiến lược như nền tảng mới của tăng trưởng và thịnh vượng quốc gia hay không?"
Thịnh vượng đến khi quốc gia có đủ dữ liệu, đủ bản lĩnh và đủ tầm nhìn để đưa ra những quyết định đúng.
Bình luận (0)