Một dự án “nhỏ” nằm trong một kế hoạch lớn
*PV: Bạn có thể chia sẻ về những kinh nghiệm đã có được trước khi bắt tay thực hiện dự án cánh tay Robot Delta X?
- Startup Đoàn Hồng Trung: Trước đây, tôi từng học trường Bách khoa Đà Nẵng chuyên ngành cơ điện tử nhưng học 8 năm vẫn chưa lấy được bằng. Đó là lợi thế mà cũng như là bất lợi sau này của tôi trong quá trình khởi nghiệp. Tôi đã dành rất nhiều thời gian để tự học và nghiên cứu kĩ thuật từ khi bước chân vào năm thứ nhất Đại học. Kèm với đó, tôi đi làm bên ngoài rất nhiều và cũng có nhiều dự án riêng nên thời gian để ngồi trên giảng đường rất ít. Tôi có thể là một người rất giỏi chuyên môn kĩ thuật khi mới bắt đầu dự án Delta X Robot nhưng cũng là một người thiếu nhiều kiến thức và kĩ năng để có thể làm tốt công việc kinh doanh vào thời điểm đó. Thật may mắn là trong quá trình khởi nghiệp, tôi đã được học hỏi rất nhiều từ những người tôi tiếp xúc và từ những khó khăn mà tôi gặp phải. Quả thật là kinh nghiệm đến với tôi trong quá trình làm dự án Delta X Robot chứ không phải đến từ trước đó.
* Câu chuyện nào là khởi nguồn cho ý tưởng cánh tay Robot Delta X? Vai trò cụ thể của dự án này khi áp dụng trong cuộc sống?
- Delta X là một dự án “nhỏ” nằm trong một kế hoạch lớn. Có rất nhiều câu chuyện khởi nguồn cho ý tưởng cánh tay robot Delta X. Câu chuyện thứ nhất là khi làm việc cho dự án hầm Hải Vân 2, tôi chứng kiến rất nhiều bất lợi khi một dự án ở Việt Nam phụ thuộc quá nhiều vào máy móc nước ngoài. Việc cài đặt, vận hành, bảo trì, sửa chữa rất mất thời gian và tiền bạc khi phải cần sự có mặt của các kĩ sư nước ngoài. Nếu như Việt Nam tự chủ được công nghệ thì những dự án triển khai trong nước sẽ hiệu quả hơn rất nhiều.
Câu chuyện thứ hai là từ khi còn nhỏ, tôi đã chứng kiến Việt Nam đang thiếu những công ty có nền tảng cốt lõi trong sản xuất và tự động hóa. Công ty về robot cũng chỉ có 1 - 2 công ty. Người Việt Nam chưa có niềm tin rằng Việt Nam sẽ làm được “con ốc vít”. Nên tôi đã định hướng cho mình là mai này lớn lên mình phải xây dựng được doanh nghiệp sản xuất robot made in Vietnam (mục tiêu theo tôi là khó nhất vào thời điểm đó lẫn hiện tại).
Còn mẫu robot delta được tôi chọn để làm dự án khởi nghiệp bởi vì trên thị trường hiện nay thực sự không có robot delta nào dành cho các cá nhân, tổ chức có nguồn vốn hạn hẹp. Trong khi tiềm năng của nó là cực kì lớn. Với tốc độ cực cao và khả năng linh hoạt khi hoạt động, robot delta có thể được ứng dụng ở gần như mọi công đoạn trong sản xuất, đặc biệt là khâu phân loại, sắp xếp, đóng gói. Định hướng của dự án Delta X đó là sẽ không thay thế con người mà sẽ chỉ tập trung vào những ứng dụng không thể triển khai vì thiếu con người.
*Thời gian cho ý tưởng thành hiện thực kéo dài bao lâu? Những khó khăn, thách thức trong thời gian đầu đối với dự án này?
- Khi mới bắt đầu dự án, mọi kế hoạch đều rất lý tưởng. Gần như tôi chẳng nghĩ đến rủi ro nào khi thực hiện dự án nên dự tính khoảng 2 năm là chúng tôi sẽ làm được mẫu robot delta công nghiệp Made in Vietnam. Tuy nhiên, có những thứ mà thực sự tôi không ngờ tới như: sự thiếu hiểu biết trong kinh doanh, thiếu khả năng quản lý tài chính, thiếu khả năng gọi vốn rồi thế giới đối mặt với Covid, đối mặt với suy thoái kinh tế, startup đối mặt với mùa đông gọi vốn…
6 năm sau, chúng tôi mới thực sự tạo ra con robot Delta công nghiệp Made in Vietnam đầu tiên. Những thách thức, khó khăn ban đầu cũng như thời điểm hiện tại của chúng tôi sẽ vẫn luôn là thiếu vốn. Bởi vì dự án này thực sự rất khó, cần đến sự đồng lòng của cả một quốc gia mới làm được trong khi chúng tôi chỉ là một nhóm khởi đầu, là những sinh viên không có nguồn lực tài chính, không có kinh nghiệm. Tuy nhiên, tôi tin chúng tôi chỉ cần đi từng bước nhỏ và không bỏ cuộc thì cuối cùng cũng sẽ đến được đích.
Cánh tay Robot Delta X - cánh tay robot ứng dụng trong dây chuyền sản xuất công nghiệp
Tiềm năng của Delta X
* Bạn tự tin bao nhiêu phần trăm thành công trong dự án của mình? Điều gì khiến bạn tự tin dự án của mình phù hợp với thực tế, đặc biệt tại Việt Nam?
- Đã startup thì tôi phải tự tin 100% mới dám lao vào được. Tuy nhiên, những năm qua thật sự có quá nhiều khó khăn khiến tôi phải nghi ngờ mọi thứ. Nhiều lúc niềm tin giảm đi rất nhiều nhưng cứ mỗi lần có một khách hàng mới chia sẻ về khó khăn của họ và nói rằng Delta X sẽ giúp đỡ họ được rất nhiều nếu Delta X thành công thì tôi lại có thêm nhiều động lực để tin vào thứ mình đang làm hơn.
Cần phải nhìn nhận một sự thật Việt Nam là một nước rất yếu kém về sản xuất và tự động hóa. Chúng ta chưa có một nền tảng vững chắc để có thể đi lên công nghiệp 4.0, 5.0 như các nước phát triển khác. Nếu Delta X thành công, công ty tôi có thể sẽ là một nền tảng vững chắc trong tương lai giúp Việt Nam có thể tự tin tự cường hơn trong xây dựng đất nước. Đó là nói về tầm nhìn xa, còn về mỗi cánh tay robot Delta X, tôi tin là nó sẽ thay đổi cách các doanh nghiệp ở Việt Nam triển khai dự án tự động hóa của mình. Doanh nghiệp sẽ không còn phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài. Việc lắp đặt, vận hành, các dịch vụ bảo hành, bảo trì khi mua robot sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Doanh nghiệp Việt sẽ tự tin hơn khi đầu tư máy móc tự động hóa. Chưa kể, Delta X sẽ giúp các doanh nghiệp nhỏ, tổ chức kinh doanh hộ gia đình dễ dàng mở rộng quy mô và tiết kiệm được nhiều chi phí hơn trong sản xuất.
* Những ý kiến mà bạn đã nhận được về mô hình này sau thời gian đi vào thực tế?
- Từ khi đi bắt đầu dự án này, tôi đã nhận vô số lời nhận xét từ mọi người và 99% trong số đó là... chê. Cũng dễ hiểu vì bản thân sản phẩm là một thứ rất khó hiểu với dân kĩ thuật nên người bình thường cũng sẽ khó mà hiểu về nó lẫn tiềm năng thị trường. Thật may là tất cả những lời chê đó đều không phải đến từ khách hàng. Trong 5 năm trò chuyện với khách hàng tôi nhận được rất nhiều lời góp ý và động viên. Nếu không có họ, chắc chúng tôi đã bỏ cuộc ngay từ khi bắt đầu, khi bị đánh giá là “sinh viên ảo tưởng làm một thứ mà chả ai biết mua về để làm gì”. Theo thời gian, mọi thứ càng rõ ràng, Delta X dần chứng minh được tiềm năng của nó trên thị trường, trong sản xuất và phát triển các dự án mới hữu ích.
* Chia sẻ về những thành quả bạn đã và đang gặt hái được đối với dự án này?
- Đối với cộng đồng khởi nghiệp, dự án của tôi không có gì đặc biệt vì nó không có các công nghệ trending như “AI, Blockchain, Platform, Web3, NFT, Metaverse…”. Nhưng với tôi, nó thực sự rất đặc biệt vì chỉ từ những sinh viên vô danh, chúng tôi tạo ra được một doanh nghiệp Go Global ngay từ ngày nó ra mắt. Dù chưa bán hàng chính thức nhưng chúng tôi đã có khách hàng đến từ 60 nước. Doanh thu tuy thấp nhưng nó đủ để chúng tôi xoay vòng vốn để tiếp tục nuôi sống công ty và đầu tư vào nghiên cứu, sản xuất. Đặc biệt là sống sót qua thời kì khó khăn Covid và suy thoái kinh tế, điều mà hơn 95% startup ở Việt Nam không làm được. Và thành quả tự hào nhất là chúng tôi chưa từng trải qua vòng gọi vốn nào nhưng vẫn có thể làm được sản phẩm robot Delta cấp độ công nghiệp với gần như 100% là công nghệ Việt Nam. Sở hữu những công nghệ giúp giảm giá thành sản phẩm xuống rất nhiều lần, tạo lợi thế cạnh tranh gần như độc quyền trong phân khúc robot Delta giá thành thấp của thế giới. Việc này gần như là bất khả thi với một nhóm startup không có vốn, không có hồ sơ đẹp như chúng tôi.
Đoàn Hồng Trung trong chương trình Shark Tank
* Sau khi xuất hiện trên Shark Tank, bạn đã và đang triển khai dự án của mình như thế nào? Hướng đi trong tương lai với dự án này?
- Sau khi xuất hiện trên Shark Tank, công ty của tôi bị chệch hướng khá nhiều vì đó là lần đầu tiên tôi được tiếp xúc với nhiều luồng ý kiến và lời khuyên khác nhau. Chúng tôi phải mất 2 năm loay hoay để tiếp tục quay lại định hướng cũ, đó là thực hiện kế hoạch sản xuất robot công nghiệp Made in Việt Nam tại Đà Nẵng. Giờ tôi khá vững tin về lý tưởng ban đầu của mình là đúng đắn nên sẽ tìm mọi cách để thực hiện nó.
Việc huy động vốn từ các nhà đầu tư trong thời gian này là rất khó khăn do suy thoái kinh tế, chưa kể việc nhóm của tôi không có một hồ sơ đẹp và lĩnh vực kinh doanh dễ hiểu. Nên tôi sẽ tập trung vào việc xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng để tạo ra các hợp đồng tốt và mong chờ sự giúp đỡ từ phía họ. Sau nhiều năm nghiên cứu, sản phẩm chủ đạo là Delta X S - mẫu robot Delta công nghiệp giá thành thấp nhất thế giới đã hoàn thiện. Tôi tin chỉ cần tôi sản xuất được nó thì có thể tạo ra được một cuộc cách mạng trong tự động hóa, mở ra cơ hội cho nhiều công ty khác có thể tạo ra các hệ thống, giải pháp hữu ích với chi phí thấp.
Hướng đi tương lai của tôi là cố gắng hoàn thiện hệ sinh thái robot công nghiệp Made in Vietnam và định hướng phát triển sản phẩm của mình dễ sử dụng nhất có thể. Delta X Robot sẽ không chỉ được sử dụng bởi những kĩ sư mà còn có thể được vận hành bởi những người dùng cuối không am hiểu về kĩ thuật. Mở ra cơ hội mở rộng kinh doanh sản xuất cho những cá nhân và các tổ chức có nguồn vốn hạn hẹp, giới hạn về kĩ thuật và tự động hóa, mang lại lợi ích to lớn không chỉ cho Việt Nam mà cả thế giới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!