Có hộ chiếu của một nước châu Âu, người nước ngoài được quyền đi lại tự do và cư trú bất cứ đâu trong lãnh thổ 28 nước châu Âu. (Ảnh minh họa: BBC)
Nghị viện châu Âu liên tục nhắc nhở các nước thành viên không biến chính sách thu hút, đầu tư, thành chuyện mua bán đơn thuần, cứ nộp tiền là được cấp thẻ cư trú trong lãnh thổ Liên minh châu Âu.
Vụ bê bối tại Cộng hòa Cyprus hồi cuối năm 2019 cho thấy lo ngại của Nghị viện châu Âu là có cơ sở. Cộng hòa Cyprus, thành viên Liên minh châu Âu, đã cấp hộ chiếu cho một tội phạm tài chính người Malaysia đang bị nhiều nước truy nã vì đã biển thủ 4,5 tỷ USD của một quỹ đầu tư Malaysia.
Đó là nội dung một bài trên tờ Tấm gương tài chính ra tại Cyprus. Một tội phạm đang bị truy nã mà vẫn được một nước thành viên Liên minh châu Âu "cấp hộ chiếu chỉ nhờ lý do là đã mang tiền tới mua một biệt thự sang trọng trị giá 5 triệu Euro". Lần này, Cộng hòa Cyprus buộc phải thu hồi cuốn hộ chiếu đã cấp và xem xét lại nhiều trường hợp tương tự.
Các nước châu Âu siết quy định cấp “thị thực vàng”, “hộ chiếu vàng”. (Ảnh minh họa: Schengen Visa)
Hiện, 17 nước châu Âu bán thẻ cư trú thời hạn tối đa 5 năm, thậm chí có 3 nước châu Âu bán hộ chiếu thời hạn 10 năm. Tờ Thế giới của Pháp cho biết, để có hộ chiếu Bulgaria, người mua chỉ cần nộp nửa triệu Euro, không nhất thiết là phải cư trú tại Bulgaria. Hộ chiếu Cộng hòa Cyprus đắt nhất 2,5 triệu Euro, trong đó tối thiểu phải dành nửa triệu Euro mua bất động sản tại Cyprus; hộ chiếu Malta 1.150 triệu Euro. Có hộ chiếu của một nước châu Âu, người nước ngoài được quyền đi lại tự do và cư trú bất cứ đâu trong lãnh thổ 28 nước châu Âu, có quyền làm việc hay học tập tại bất kỳ nước nào ở châu Âu.
Sau vụ bê bối ở Cyprus, nước này đã phải siết lại điều kiện cấp "hộ chiếu vàng" cho công dân nước ngoài. Theo tờ Thế giới, ngoài số tiền 2,5 triệu Euro vẫn phải mang vào Cộng hòa Cyprus, người mua phải có thẻ cư trú trong lãnh thổ Cyprus thời hạn 6 tháng trở lên, lý lịch tư pháp trong sạch, không phải là đối tượng đang bị điều tra ở bất cứ nước nào, trong quá khứ chưa từng bị nước nào trong khối Schengen từ chối visa và phải đang có một visa Schengen còn hiệu lực. Tuy nhiên Cộng hòa Cyprus vẫn không buộc người bỏ tiền mua hộ chiếu phải cư trú thực tế, giống như là Bulgaria và Malta.
Hy Lạp cũng đang hạn chế chương trình "thị thực vàng" một cách âm thầm, kéo dài thời gian nhận hồ sơ và xử lý hồ sơ. Tờ Kathimerini ra tại Hy lạp viết rằng: "Giờ đặt hẹn thì phải tới tháng 3 năm sau mới nộp được hồ sơ". Năm 2019, tại đây, các nghị sĩ đã nhấn mạnh rằng, nhận tiền để cấp hộ chiếu là quá coi rẻ quyền công dân châu Âu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!