Theo lộ trình cắt giảm thuế tại Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (Gọi tắt là ATIGA), chỉ còn 8 tháng nữa, thuế nhập khẩu ôtô nguyên chiếc từ ASEAN về Việt Nam sẽ giảm về 0%. Con số mới nhất 3 tháng đầu năm nay cho thấy: Tổng lượng nhập ôtô nguyên chiếc cả nước là 28.000 xe, tăng hơn 43% về lượng, riêng xe dưới 9 chỗ, nhập nguyên chiếc về Việt Nam đã chiếm gần 70% tổng lượng nhập khẩu xe. Vấn đề đặt ra là với lượng xe nhập khẩu không bị đánh thuế tăng mạnh như vậy, các doanh nghiệp lắp ráp trong nước sẽ cạnh tranh như thế nào?
3 năm gần đây, khi thuế nhập khẩu xe bán tải từ Thái Lan giảm xuống 5%, các liên doanh đã ngừng lắp ráp loại xe này, chuyển sang nhập khẩu. Hiện đến xe du lịch. Năm nay, khi thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc còn 30%, công ty Toyota Việt Nam cũng đã nhập khẩu mẫu xe từ Indonesia thay vì lắp ráp trong nước với thuế nhập khẩu linh kiện khoảng 18%.
Xe nhập bán dễ bao nhiêu thì sức ép lên các nhà sản xuất và lắp ráp xe trong nước tăng lên bấy nhiêu, ngay cả khi đã được hưởng những chính sách hỗ trợ. Trong một động thái được coi là khá hiếm hoi mới đây, nhà sản xuất ô tô trong nước Trường Hải khởi công xây dựng nhà máy lắp ráp ô tô Mazda, công suất 100.000 xe/năm, với niềm tin Chính phủ rồi sẽ có chính sách phù hợp để duy trì chế tạo, lắp ráp trong nước.
Được biết một chính sách duy trì lắp ráp trong nước sẽ được nghiên cứu nhưng trong khi chờ đợi, sức ép cạnh tranh của ô tô ngoại nhập đang ngày càng gay gắt. Không nhiều doanh nghiệp ô tô trong nước trụ lại được và thành công, nhiều tên tuổi đã phải đóng cửa hoặc ngừng lắp ráp như Vinaxuki, Mekong Auto, VMC, Daihatsu.
Hiện nay Bộ Công Thương đã thành lập tổ công tác liên ngành, đánh giá toàn diện thị trường ô tô Việt Nam, làm việc cụ thể với các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô, xác định rõ kế hoạch kinh doanh của từng doanh nghiệp trong 2 năm tới, tổng hợp các khó khăn, vướng mắc đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước 1/5 tới.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!