Phát biểu thảo luận tại hội trường Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội, ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai (đoàn Hà Nội) đã đề cập đến trách nhiệm quản lý Nhà nước trong lĩnh vực đất đai. Theo đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, trên thực tế, thời gian qua, trong lĩnh vực quản lý đất đai bên cạnh rất nhiều kết quả đạt được thì chúng ta cũng đang đối mặt với rất nhiều thách thức, hiệu quả sử dụng đất chưa cao.
Trong giai đoạn vừa qua, xét dưới góc độ số thu ngân sách liên tục tăng. Tuy nhiên, về căn bản số tăng thu là từ thị trường sơ cấp, 67% là tiền sử dụng đất, hơn 15% là tiền thuê đất và số thu tăng thêm từ đầu tư trên đất không tăng cao.
Ngoài ra, lãng phí đất đai cũng là một trong những thực trạng đang nhức nhối. Theo báo cáo của Bộ Tài chính thì hiện nay trên phạm vi toàn quốc có 743.786.825 m2 đất đang để hoang hóa, sử dụng sai mục đích. Tuy nhiên, số tiền thu được rất thấp, chỉ có 286 tỷ. Hiện nay, chỉ qua giám sát tại 7 địa phương thì đã có đến 1.739 dự án được coi là dự án treo, tương ứng với hơn 12.000 hecta đất.
"Ở đây tôi chỉ xin phép đề cập đến khía cạnh trách nhiệm quản lý nhà nước, có một thực tế đó là lối tư duy nhiệm kỳ là một trong những nguyên nhân dẫn đến lãng phí đất đai rất lớn", bà Mai nhấn mạnh.
Theo bà Mai, qua giám sát, bên cạnh rất nhiều địa phương đang tích cực thu hồi những diện tích đất hoang hóa thì vẫn còn những địa phương cứ sau mỗi một nhiệm kỳ thì số lượng các dự án treo lại tăng thêm.
Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn Hà Nội) phát biểu thảo luận tại hội trường Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội
Cũng theo nữ đại biểu, hiện có tình trạng lạm dụng quyền lực để trục lợi cá nhân từ đất đai. Theo Báo cáo số 599 của Kiểm toán nhà nước thì có biểu hiện lợi ích nhóm ở một số địa phương, vi phạm pháp luật về đấu thầu giao đất không qua đấu giá.
Bà Mai cho rằng hiện nay, việc giải quyết những vướng mắc về đất đai không chỉ là trách nhiệm của địa phương mà có trách nhiệm của rất nhiều bộ, ngành liên quan. Tuy nhiên, khi có vướng mắc, các địa phương gửi văn bản đề nghị làm rõ ý kiến đối với các bộ, ngành thì câu trả lời từ phía các bộ, ngành đó là cứ thực hiện theo quy định của pháp luật.
Ngay cả khi pháp luật không có quy định hoặc có quy định khác nhau thì câu trả lời trong nhiều trường hợp vẫn cứ là thực hiện theo quy định của pháp luật, như vậy thì vướng mắc không thể giải quyết, điều đó cũng gây bức xúc và thất vọng đối với nhiều địa phương.
"Cũng rất dễ hiểu rằng tại sao đến thời điểm hiện nay có những dự án trải qua hàng chục năm vẫn không tháo gỡ được vướng mắc", bà Mai nói.
Cần xử lý nghiêm đối với lối tư duy nhiệm kỳ
Về giải pháp, bà Mai cho rằng cần quyết liệt hơn nữa trong xử lý các vướng mắc về đất đai. Theo đó cần đưa ra một lộ trình cụ thể, một thời hạn cụ thể và điều này thì cần được nghị quyết hóa. Bởi vì đó là thước đo mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan công quyền.
"Cần xử lý nghiêm đối với lối tư duy nhiệm kỳ, cần đề cao trách nhiệm nhưng cũng rất cần một cơ chế minh bạch, ranh giới giữa đúng - sai phải rõ ràng, để tạo công cụ bảo vệ những người trong bộ máy công quyền, để không tạo một tâm lý e dè, lo lắng, khơi thông tư tưởng, vì có như vậy thì hiệu quả quản lý nhà nước mới không đi xuống", bà Mai nhấn mạnh.
Ngoài ra cần tăng cường hơn nữa trách nhiệm giám sát để đảm bảo không lạm dụng quyền lực để trục lợi cá nhân, không cho phép các thế lực thù địch có thể nói rằng nếu như đất đai này trong tay sở hữu tư nhân thì hiệu quả sẽ cao hơn nhiều trong tay nhà nước.
Liên quan đến thị trường bất động sản, đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Tây Ninh cho biết nhiều cử tri băn khoăn, bức xúc trước tình trạng "thổi giá đất", tạo cơn sốt ảo trên phạm vi cả nước.
Còn đại biểu Phan Viết Lượng (đoàn Bình Phước) cho biết, qua tiếp xúc cử tri, người dân mong muốn Chính phủ, Thủ tướng tiếp tục quyết liệt chỉ đạo xử lý các tồn tại, yếu kém kéo dài, gây bức xúc dư luận. Đơn cử như xử lý các công trình, dự án treo, thua lỗ, di dời trụ sở bộ, ngành khỏi nội đô thành phố Hà Nội.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!