Truyền thống quốc tế những ngày qua liên tục loan báo việc dường như một cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang rất cận kề sau khi Tổng thống Doanld Trump tuyên bố đánh thuế cao đối với nhiều hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào nước này.
Tuy nhiên, đây có thật sự là điều Mỹ muốn bởi sau vụ đánh thuế nhôm thép và miễn trừ cho những đối tác lớn của Mỹ có thể thấy nước này đang sử dụng con bài chính sách áp thuế như là vũ khí trên bàn đàm phán, không hề muốn có cuộc chiến thương mại với bất kể ai mà ở đây là Trung Quốc - đối tác thương mại lớn nhất của mình.
Các biện pháp Chính phủ Mỹ áp dụng đối với Trung Quốc bao gồm việc áp gói thuế quan trị giá 60 tỷ USD/năm đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc và hạn chế hoạt động đầu tư. Có một điểm chung giữa hai biện pháp này đều nhắm vào mục tiêu là ngành công nghệ cao của Trung Quốc. Đây vốn được coi là yếu tố then chốt trong chiến lược Made in China 2025 - chiến lược hướng tới một nền sản xuất công nghiệp tiên tiến dựa trên sự tiến bộ của khoa học công nghệ, đặt nền móng cho các nguồn tăng trưởng mới bền vững của Trung Quốc, được thông qua hồi năm 2015. Do vậy, chính sách của Washington được nhiều chuyên gia đánh giá sẽ có ảnh hưởng rất lớn tới tham vọng trở thành cường quốc sản xuất của Bắc Kinh.
Chính sách của Mỹ đe dọa ngành công nghệ Trung Quốc
Trong danh mục hàng hóa Trung Quốc có nguy cơ bị tăng thuế, các sản phẩm công nghệ hiện chiếm một tỷ lệ khá lớn. Nếu điều này trở thành hiện thực, những xe tự lái, sản phẩm viễn thông hay trí tuệ nhân tạo của Trung Quốc sẽ bị giảm thiểu đáng kể sức cạnh tranh nếu muốn tiến vào thị trường Mỹ.
Bên cạnh đó, Washington còn dựng lên một "bức tường" nhằm ngăn cản các doanh nghiệp Trung Quốc thâu tóm các công ty Mỹ hoạt động trong những lĩnh vực nhạy cảm. Những thương vụ bất thành như Alibaba mua lại MoneyGram đang ngày càng phổ biến, thách thức tham vọng trở thành cường quốc chế tạo của Bắc Kinh bởi dù đã đạt được nhiều tiến bộ trong các ngành công nghệ cao, Trung Quốc hiện vẫn phụ thuộc rất nhiều vào quá trình chuyển giao công nghệ từ phương Tây.
Mới đây nhất, Mỹ đã khởi kiện Trung Quốc lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) vì vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp Mỹ. Nhiều ý kiến cho rằng, áp lực này là nhằm mục đích buộc Trung Quốc phải có những chính sách cởi mở hơn về mặt quyền sở hữu trí tuệ. Hiện tại, các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Trung Quốc vẫn phải liên doanh với công ty địa phương và tiến hành chuyển giao công nghệ - một quy định Mỹ và các nước phương Tây cho là thiếu công bằng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!