Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 2, chiều nay (27/10), Quốc hội thảo luận trực tuyến về tình hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH), quản lý và sử dụng Quỹ BHXH năm 2020.
Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Nguyễn Hải Anh (Đồng Tháp) cho biết, qua báo cáo của Chính phủ cho thấy việc phát triển đối tượng tham gia BHXH trong năm 2020 đạt kết quả khả quan, với tổng số người tham gia là 16,176 triệu người, tăng gần 400 nghìn người so với năm 2019 và chiếm 33,5% lực lượng lao động trong độ tuổi.
Tuy nhiên, số người tham gia BHXH tự nguyện tuy có tăng so với năm 2019 nhưng mức đóng và số tiền đóng BHXH không cao. Chủ yếu, người tham gia chọn đóng BHXH tự nguyện ở mức chuẩn nghèo nông thôn 700 nghìn đồng/tháng. Mặt khác, tổng số người tham gia BHXH tự nguyện còn khá khiêm tốn, mới đạt 2,31% tổng lực lượng lao động trong độ tuổi.
Đại biểu Nguyễn Hải Anh (đoàn Đồng Tháp)
Theo đại biểu Nguyễn Hải Anh, một trong số những nguyên nhân khiến BHXH chưa được như mong muốn đó là những quy định và chính sách chưa đủ sự hấp dẫn thu hút người tham gia.
Trong đó có quy định về thời gian đóng 20 năm là tương đối dài. Chế độ hưởng còn hạn chế, đặc biệt là còn thiếu sự linh hoạt, đa dạng về hình thức đóng so với các loại hình bảo hiểm thương mại có tính chất tương tự trên thị trường.
Để thực hiện tốt mục tiêu Nghị quyết 28/2018, đại biểu Anh cho rằng cần có những giải pháp cả về chính sách và tổ chức thực hiện một cách mạnh mẽ để gia tăng tỷ lệ BHXH tự nguyện. Trong thời gian tới, cần sớm xem xét về chính sách rút ngắn thời gian đóng BHXH tự nguyện và đa dạng hóa hình thức tham gia.
Trong đó, ông cho rằng, cần có những phương thức và cách tính theo giá trị dòng tiền, tăng sự hấp dẫn, thu hút ngày càng nhiều người tham gia BHXH tự nguyện.
Đáng chú ý, đại biểu Nguyễn Hải Anh đề cập tới quy định về hưởng BHXH 1 lần. Đại biểu nêu thực tế, thời gian gần đây, số lượng hưởng BHXH 1 lần có xu hướng gia tăng. Năm 2020 là 860.741 người tăng 6,65% so với năm 2019 và tăng gấp 2 lần số người tham gia BHXH tăng thêm của năm 2020.
“Nghĩa là “cứ 1 người tham gia BHXH thì có 2 người rời hệ thống”. Đây là một thực tế đáng quan ngại bởi sẽ phá vỡ hệ thống BHXH. Người lao động rời bỏ hệ thống BHXH là tự tước quyền được tham gia thụ hưởng các chế độ BHXH đặc biệt là các chế độ dài hạn như hưu trí, tử tuất sẽ dẫn đến rủi ro đối với chính người lao động trong tương lai. Đồng thời tạo ra những thách thức lớn trong việc thực hiện mục tiêu mở rộng BHXH, cũng như đảm bảo an sinh xã hội của đát nước”, đại biểu Nguyễn Hải Anh nói.
Do đó, đại biểu đề nghị, tới đây khi sửa đổi Luật BHXH cần sửa đổi theo hướng quy định chặt chẽ hơn việc hưởng BHXH 1 lần. Sửa đổi điều kiện bảo hiểm hưu trí theo thời gian giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu, để giúp người lao động dễ dàng được hưởng lương hưu, hạn chế nhận BHXH 1 lần.
Đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Hòa Bình)
Còn đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Hòa Bình) cho rằng, năm 2020 chúng ta gặp rất nhiều khó khăn do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 đã tác động mọi mặt vấn đề của xã hội. Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt đông, người lao động mất việc làm đã làm ảnh hưởng đến chế độ thực hiện chính sách, chế độ BHXH.
Đại biểu Ngọc cho rằng, để đạt được mục tiêu 35% lực lượng lao động tham gia BHXH đòi hỏi sự vào cuộc tích cực của Chính phủ cũng như chính quyền các cấp.
Đại biểu đề nghị báo cáo cần phân tích, đánh giá những nguyên nhân để đưa ra các giải pháp đồng bộ, cụ thể, quyết liệt trong việc phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm bắt buộc. Đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế trong tình hình dịch bệnh còn hết sức phức tạp như hiện nay.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!