Vụ muối năm nay ở các tỉnh ĐBSCL như Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu… khá thuận lợi. Nắng nóng gay gắt, độ mặn tăng cao nên mỗi mẻ muối chỉ mất khoảng 4 - 5 ngày, trong khi sản lượng lại tăng cao. Tuy nhiên, giá muối thấp chỉ bằng một nửa so với cùng kì năm trước trong khi chi phí tăng cao khiến nhiều người không có lãi.
Khoảng 2 tháng nay, giá muối tại Bến Tre chỉ còn khoảng 45.000 - 50.000 đồng mỗi giạ (khoảng 50kg). Mức giá này giảm phân nửa so với năm trước. Theo bà con diêm dân, chi phí sản xuất muối hiện nay tăng cao nên với giá bán hiện tại, mỗi giạ muối bà con chỉ lời vài nghìn đồng. Đó cũng là lí do nhiều hộ phải chấp nhận chở muối về trữ để chờ giá lên.
Tuy nhiên, việc bảo quản chỉ kéo dài tới mùa mưa và bắt buộc phải bán nếu không sẽ bị hư hỏng. Các địa phương khác như Trà Vinh, Sóc Trăng, diêm dân cũng gặp khó vì giá muối xuống thấp.
Giá muối hiện thấp chỉ bằng một nửa so với cùng kì năm trước.
Những kỳ vọng trên đồng muối Bạc Liêu
Nhắc đến muối thì không thể bỏ qua Bạc Liêu - địa phương có diện tích sản xuất muối lớn của cả nước với hơn 1.400 ha. Tuy nhiên, hiện nay đầu ra và giá cả bấp bênh đang là lực cản lớn đối với ngành nghề làm muối truyền thống nơi đây. Bà con đang kì vọng trên những cánh đồng muối sẽ có những tín hiệu đáng mừng.
Trên ruộng muối rộng 1,5 ha, từ đầu năm đến nay anh Phùng Văn Thùy (xã Điền Hải, Đông Hải, Bạc Liêu) đã cào được 3 vụ với hơn 20 tấn muối. Năm nay nắng nhiều, sản lượng cao nhưng giá bán lại giảm, phần nào khiến cho bà con "mất lửa".
"Năm trước 1kg được từ hơn 1.000 - 2.000 đồng. Nhưng năm nay bán ra mức giá chỉ 950 đồng/kg", anh Phùng Văn Thùy cho biết.
Năm nay nắng nhiều, sản lượng cao nhưng giá bán lại giảm, phần nào khiến cho bà con "mất lửa".
Có một thực tế là dù đã được công nhận chỉ dẫn địa lý vào năm 2013, công nhận Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia vào năm 2020, nhưng diêm dân Bạc Liêu vẫn chưa thể giàu lên từ muối.
Ông Phạm Xuân Quang - Giám đốc Hợp tác xã Đông Hà, Đông Hải, Bạc Liêu cho biết: "Giá này diêm dân không có lời bao nhiêu nhưng người ta yêu nghề. Hy vọng Nhà nước sẽ có kế hoạch đầu tư nào đó để mức sống của họ tăng lên".
Để phát triển ngành muối của tỉnh theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho diêm dân, Bộ NN&PTNT đã hỗ trợ triển khai thực hiện Dự án nâng cấp, cải tạo cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất muối giai đoạn 2021 - 2025 đồng muối Đông Hải, Bạc Liêu với tổng nguồn vốn hơn 100 tỷ đồng.
Tỉnh Bạc Liêu cũng quan tâm hỗ trợ các công ty muối đổi mới quy trình công nghệ để chế biến các sản phẩm theo hướng nâng cao giá trị, phục vụ nhu cầu trong nước cũng như xuất khẩu.
Đa dạng hóa sản phẩm muối
Theo các doanh nghiệp, muối nước ta bán ra chỉ vài nghìn đồng 1 kg, trong khi xuất khẩu sang Singapore, qua chế biến thì có giá bán đến 1,8 triệu đồng/1 kg. Điều này cho thấy, đa dạng hóa sản phẩm từ hạt muối sẽ là cách để nâng giá trị mặt hàng lợi thế.
Ngoài muối ớt, muối ớt tôm, muối tiêu, muối chay, Hợp tác xã Đồng Tiến, Bạc Liêu đang đưa ra thị trường sản phẩm mới - muối nâu hồng. Đây là muối được khai thác trên ruộng muối truyền thống của diêm dân. Muối nâu hồng được đánh giá là giàu vi chất khoáng biển và phù sa tự nhiên nên có giá trị dinh dưỡng khá cao. Tuy nhiên thời gian qua do diêm dân chưa biết về giá trị, chủ yếu bán muối thô nên hiệu quả kinh tế chưa cao.
Hợp tác xã Đồng Tiến, Bạc Liêu đang đưa ra thị trường sản phẩm mới - muối nâu hồng.
Với hơn 1.400 ha, Bạc Liêu cung cấp hàng chục nghìn tấn muối ra thị trường mỗi năm. Thời gian qua, việc quảng bá, mở rộng thị trường cho sản phẩm muối luôn được tỉnh quan tâm. Không chỉ chinh phục người tiêu dùng trong nước, với chất lượng được đánh giá cao, muối Bạc Liêu cũng đã được xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới, trong đó có Nhật Bản.
Tỉnh cũng đã có 10 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP, trong đó có 7 sản phẩm muối đạt chuẩn OCOP 4 sao. Chính vì thế, phát triển thêm các dòng sản phẩm từ muối sẽ là cơ hội để nâng giá trị hạt muối, nâng cao thu nhập cho bà con diêm dân.
Dự kiến, vào cuối năm nay, Festival nghề Muối Việt Nam sẽ được tổ chức tại Bạc Liêu. Sự kiện hướng tới tổ chức sản xuất ngành nghề muối theo hướng hiện đại, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất.
Bên cạnh đó, tăng cường liên kết hợp tác giữa các tác nhân sản xuất, chế biến, kinh doanh muối; đồng thời phát huy các giá trị lịch sử, văn hoá, di sản nghề muối ở Bạc Liêu và các địa phương tham gia.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!