Theo ghi nhận của báo chí Nga, tỷ trọng nguồn thu ngân sách từ dầu khí đang dần được thu hẹp, đạt tới tỷ lệ 1/3 tổng mức thu nhập ngân sách quốc gia, phần còn lại đang dần được lên kế hoạch chuyển sang các dự án ưu tiên khác.
Nhiều ý kiến cho rằng, sự phát triển của kinh tế Nga chỉ phụ thuộc vào hai loại tài nguyên chính là dầu mỏ và khí đốt. Thực tế có những giai đoạn, khoảng 50% nguồn thu ngân sách nước này đến từ dầu khí, nhưng lúc này chỉ còn chưa đến 1/3.
Theo Phó Thủ tướng Nga Alexander Novak, thị phần xuất khẩu dầu thô của Nga ở châu Âu đã giảm từ mức khoảng 40 - 45% xuống chỉ còn 4 - 5%. Số liệu của Bộ Tài chính cho thấy, doanh thu ngân sách liên bang từ dầu khí đã giảm 24%, xuống còn 8,8 nghìn tỷ Ruble (99,4 tỷ USD) vào năm ngoái, sau khi giá dầu và doanh số bán khí đốt sang châu Âu giảm.
Tạp chí Forbes phát hành tại Nga nhận định, tỷ trọng doanh thu từ dầu khí trong ngân sách Nga đã giảm xuống mức tối thiểu trong 16 năm qua và chỉ chiếm hơn 28% tổng doanh thu trong 9 tháng đầu năm 2023. Nguyên nhân được cho là giá dầu và hoạt động điều thuế trong ngành dầu khí.
Năm 2023, Nga ghi nhận thâm hụt ngân sách cao hơn dự kiến do doanh thu từ dầu và khí đốt giảm 24%. (Ảnh minh họa - Ảnh: istock)
Trợ lý Tổng thống Maxim Oreshkin cho rằng, nếu nhìn vào cơ cấu tăng trưởng kinh tế Nga năm 2023 thì mức đóng góp của các ngành sản xuất dầu khí bằng 0. "Chúng ta không nên mong đợi sự tăng trưởng nhanh chóng về nhu cầu "vàng đen" trong tương lai gần, tốt hơn nên tập trung vào sản xuất có mục tiêu hơn", Trợ lý Tổng thống Maxim Oreshki nói.
Theo tờ Kommersant, trong cuộc họp về dự thảo ngân sách 3 năm, Chính phủ Nga dự kiến doanh thu ngân sách năm 2024 sẽ lên đến 35.000 tỷ Ruble. Theo đó, doanh thu phi dầu khí phải cao gấp đôi doanh thu từ dầu khí.
Trước đó, tại diễn đàn đầu tư "Nước Nga kêu gọi" vào cuối năm 2023, Tổng thống Putin đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo ra thị trường nội địa năng động và phát triển sản xuất địa phương. Đáng chú ý là các ngành công nghiệp cơ bản phi tài nguyên đóng góp 54% vào mức tăng trưởng kinh tế của Nga trong năm qua.
Bộ Phát triển Kinh tế Nga dự báo, xuất khẩu và tiêu thụ dầu của nền kinh tế Nga sẽ giảm vào năm 2035 - 2040. Kích cầu tiêu dùng nội địa để tăng trưởng kinh tế cũng là một giải pháp được Chính phủ Nga ưu tiên thực hiện nhằm giảm lệ thuộc vào xuất khẩu dầu khí.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!