Trong vụ hè thu này, gần 500 ha dưa hấu trên địa bàn tỉnh Quảng Nam vừa đạt năng suất cao, vừa bán được giá.
Dưa hấu vụ hè thu của tỉnh Quảng Nam chủ yếu trồng tại các huyện Phú Ninh, Điện Bàn, Duy Xuyên và Đại Lộc. Mặc dù các hộ dân trồng dưa hấu trong điều kiện thời tiết không thuận lợi, song hầu hết diện tích dưa hấu đều đạt năng suất tương đối tốt.
Các hộ trồng dưa cho biết, năng suất trung bình khoảng 18 - 22 tấn quả/ha. Giá dưa được tư thương thu mua với mức dao động từ 4.000 - 7.000 đồng/ kg. Với mức giá này, người nông dân có lãi khoảng từ 72 - 100 triệu đồng/ha/vụ.
Khó khăn mở rộng vùng trồng dưa hấu
Dưa hấu là loại cây trồng có giá trị kinh tế cao rất thích hợp trên những cánh đồng bãi bồi ven sông ở Quảng Nam. Song do bấp bênh về đầu ra, khó khăn trong tưới tiêu, hay bất cập trong tích tụ ruộng đất là những nguyên nhân khiến dưa dấu ở Quảng Nam chưa thể mở rộng vùng trồng để tiến đến sản xuất hàng hóa.
Do có kinh nghiệm thâm canh cây dưa hấu trái vụ nên vụ hè thu năm nay gia đình ông Nguyễn Thu Oanh, thôn Hà Dục Đông, xã Đại Lãnh, huyện Đại Lộc có thu nhập khá. Với mức giá dao động tầm 6.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, gia đình ông thu nhập khoảng gần 50 triệu đồng/ha. Được mùa được giá, song ông Oanh chưa thể vui vì tương lai phát triển cây dưa hấu tại vùng đất này gặp nhiều khó khăn.
Sản xuất manh mún, nhỏ lẻ do khó khăn tích tụ ruộng đất, nên lợi thế về sản xuất hàng hóa đối với cây dưa hấu trên vùng đất bồi ven sông ở Quảng Nam chưa thể phát huy hiệu quả. Chính vì vậy, điệp khúc "Được mùa mất giá, được giá mất mùa" luôn lặp đi lặp lại đối với nhiều nông dân tại đây.
"Đầu ra không ổn định, nếu có giá thì các cây khác không bằng cây dưa được. Nông dân mong muốn có được hỗ trợ về đầu ra, kỹ thuật canh tác mới phát triển mạnh mẽ vùng trồng…", ông Võ Xuân Quang - xã Đại Lãnh, huyện Đại Lộc, Quảng Nam chia sẻ.
Ông Nguyễn Quốc Thận - Phó Chủ tịch UBND xã Đại Lãnh, huyện Đại Lộc, Quảng Nam cho biết: "Cái khó của cây dưa là phải thay đổi vùng canh tác liên tục để tránh sâu bệnh. Chúng tôi sẽ vận động người dân và ban hành các cơ chế để người dân tham gia tích tụ ruộng đất, phát triển chuỗi liên kết, tìm đầu ra ổn định cho cây dưa".
Trồng dưa hấu trên những bãi bồi ven sông, người nông dân phải đối mặt với nhiều rủi ro, bất lợi. Một trong những bất lợi lớn nhất là đất đai tại đây thường xuyên biến động do nguy cơ bị xói lở. Đây cũng là lý do khiến các vùng trồng dưa hấu tại các lưu vực sông chưa thể mở rộng và vì thế việc xây dựng thương hiệu cho dưa hấu Quảng Nam vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Nâng cao giá trị cho thương hiệu dưa hấu kỳ lý
Tại huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam, với đặc trưng về thổ nhưỡng thích hợp nên cây dưa hấu nhiều năm trở lại đây đã trở thành sản phẩm chủ lực giúp nhiều hộ nông dân thoát nghèo.
Để nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích đất, chính quyền địa phương đang tích cực hỗ trợ nông dân nâng cao giá trị và thương hiệu cho dưa hấu kỳ lý.
Trải qua nhiều lớp tập huấn chuyển giao công nghệ, đến nay đa phần nông dân huyện Phú Ninh đã nắm bắt được quy trình kỹ thuật sản xuất thông minh đối với cây dưa hấu. Từ việc chọn giống, áp dụng tưới tiêu tiết kiệm theo phương thức nhỏ giọt, nhiều nông dân còn chủ động lách vụ để tránh tình trạng ùn ứ sản phẩm, cũng như nâng cao giá trị cho dưa hấu kỳ lý, không cần phải phụ thuộc nhiều vào thị trường xuất khẩu.
Để thương hiệu dưa hấu kỳ lý vang xa, đủ sức cạnh tranh ngay tại thị trường trong nước, ngành nông nghiệp địa phương đã vào cuộc hỗ trợ tối đa cho nông dân trồng dưa.
Ngoài việc hỗ trợ dán nhãn truy xuất nguồn gốc vùng trồng, kiếm tìm đầu ra cho sản phẩm, ngành nông nghiệp còn thường xuyên hướng dẫn cho bà con phương thức thâm canh để nâng cao chất lượng sản phẩm.
Với sự hỗ trợ tích cực từ chính quyền và các nhà khoa học đến nay, thương hiệu dưa hấu kỳ lý đã được vang xa, những cánh đồng khô cằn, hoang hóa giờ đây đã lấp đầy màu xanh quanh năm, nhiều người dân đã từng bước vươn lên thoát nghèo nhờ trồng dưa hấu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!