Hàng chục triệu m2 đất thuộc các khu ga đường sắt đang nằm trên những vị trí "đắc địa" tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Nha Trang, Đà Nẵng, Hải Phòng… không phát huy được hiệu quả thương mại, lãng phí ước tính hàng nghìn tỷ đồng mỗi ga mỗi năm.
Tại ga Hà Nội, khu vực vốn dành cho các ki-ốt thương mại hiện khách thuê đều trả lại mặt bằng bởi nếu thuê sẽ phải sửa chữa nhiều, cộng với mức giá thuê mặt bằng thương mại chung tại đô thị khá cao không hiệu quả.
Ga Hà Nội có diện tích 20ha, được xây dựng từ 1902. Khu nhà có thể khai thác thương mại được nay đã xuống cấp trầm trọng.
Ga Hà Nội nằm ở vị trí đẹp của nội đô Hà Nội. Ảnh: Dân trí.
Ga Giáp Bát cũng nằm ở vị trí đẹp của trục đường lớn trong nội đô Hà Nội. Ga được xây dựng từ những năm 1970. Hiện 3.500 m3 nhà kho cũng rơi vào tình cảnh xuống cấp nghiêm trọng. Việc sửa chữa chỉ mang tính chất tạm thời, chắp vá, không đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng cho thuê thương mại.
Hạ tầng đường sắt hiện có quỹ đất khá lớn trên 6.000 ha, quản lý 297 nhà ga, kho hàng, bãi hàng. Kinh phí đầu tư cho phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt quá thấp, chỉ khoảng 2% trong tổng số kinh phí dành cho phát triển hạ tầng giao thông vận tải.
Một phần kinh phí rất nhỏ trong 2% đó dành cho việc duy tu sửa chữa đường sắt. Đây là điểm nghẽn lớn nhất đối với đường sắt. Bên cạnh đó chính là việc vướng cơ chế.
Ngành đường sắt chạy tàu hàng năm đều thua lỗ, trong khi những nhà ga nằm trên những khu "đất vàng" lại không khai thác thương mại hiệu quả. Ảnh minh họa - Dân trí.
Theo tính toán của ngành đường sắt, ga Hà Nội với diện tích 20 ha, nếu được phép đầu tư và cho thuê hạ tầng, mỗi năm sẽ thu được khoảng 1.000 tỷ đồng. Thành phố Hà Nội cũng sẽ có 100 tỷ tiền thuế giá trị gia tăng, Nhà nước thu ngân sách được 200 tỷ tiền cho thuê hạ tầng (thuê đất 20%), còn lại doanh nghiệp sẽ có khoảng 700 tỷ để tái đầu tư.
Để thoát khỏi nghịch cảnh chạy tàu bù lỗ trong khi bỏ phí cơ sở hạ tầng thương mại cả nghìn tỷ đồng mỗi năm đó chính là việc sớm tháo gỡ cơ chế cho ngành đường sắt.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!