Với nhiều nhà đầu tư chứng khoán, nhân vật Warren Buffett chắc chắn là một huyền thoại, Warren Buffett - ông năm nay đã 93 tuổi và vẫn đang là một "tượng đài đầu tư" trên thị trường. Điều đặc biệt là phần lớn thành quả đầu tư của ông có được là sau tuổi 50, mặc dù ông đã biết đầu tư từ thời niên thiếu. Với ông thì đầu tư là việc nên làm càng sớm càng tốt và chính điều này đã truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ nhà đầu tư sau này, đặc biệt là thế hện GenZ.
Theo báo cáo của công ty Chứng khoán DNSE, trong 5 tháng đầu năm nay, số lượng nhà đầu tư GenZ (sinh năm 1995-2012) mở tài khoản chứng khoán tại công ty này đã tăng tới 25 lần so với cùng kỳ năm 2023, tương ứng hơn 122.000 tài khoản. Tổng số tài khoản các các nhà đầu tư GenZ hiện chiếm tới hơn 43% tài khoản chứng khoán tại công ty.
Ngọc Trường, sinh năm 2001 đã sớm phải bươn chải làm thêm ngay khi trở thành sinh viên, em bắt đầu với việc chạy xe ôm ngoài giờ, khi thì bốc vác, thu nhập cũng chỉ vừa đủ lo cho cuộc sống sinh viên. Tuy nhiên cuộc sống của em thay đổi rất nhiều sau hơn 4 năm bước chân vào thị trường chứng khoán.
"Khi mà em bảo bố mẹ em là đi làm chứng khoán, thì bố mẹ em bảo chứng khoán lừa đảo các thứ trên ti vi đầy kìa, bố mẹ em gần như cản trở em và gia đình không ủng hộ em về vấn đề đó", em Hoàng Ngọc Trường - Tư vấn đầu tư, Công ty CP Chứng khoán VPS chia sẻ.
Với Cẩm Ly, sinh năm 2003, hiện đang là sinh viên năm cuối, cơ duyên với chứng khoán bắt đầu từ dịch COVID-19.
"Những lần tiếp theo em đầu tư thì cắt lỗ liên tục, em mới nhận ra khi đầu tư thì cần phải có kiến thức", em Đào Thị Cẩm Ly - Tư vấn đầu tư, Công ty CP Chứng khoán VPS chia sẻ.
Theo báo cáo của công ty Chứng khoán DNSE, 5 tháng đầu năm, số lượng nhà đầu tư GenZ mở tài khoản chứng khoán tại công ty đã tăng tới 25 lần so với cùng kỳ năm 2023
Cũng có nhiều trường hợp như Thu Trà, sinh năm 2003, sinh viên Học viện Ngân Hàng, bắt đầu với số vốn 10 triệu đồng từ tiền công đi dạy thêm, đến nay danh mục của em đã đa dạng hơn, gồm cả chứng chỉ quỹ và cổ phiếu.
Em Đinh Thị Thu Trà - Sinh viên Học viện Ngân hàng cho hay: "Các bạn trẻ hiện nay thì các bạn đấy cũng rất thích thú trong việc đầu tư vào trị trường chứng khoán".
Chia sẻ với phóng viên, cơ hội trên thị trường chính là điều thôi thúc các em tham gia từ sớm.
Em Hoàng Ngọc Trường - Tư vấn đầu tư, Công ty CP Chứng khoán VPS chia sẻ: "Nó là về cái vị thế mà tiền em nghĩ không thể mua được, đó chính là những mối quan hệ chất lượng".
"Trước đây em có bán hàng và kinh doanh online, còn thu nhập hiện tại của em thì em có thể lo được cho cả em gái đang học đại học", em Đào Thị Cẩm Ly - Tư vấn đầu tư, Công ty CP Chứng khoán VPS cho hay.
Theo dữ liệu từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, trong danh sách học viên đăng ký thi chứng chỉ môi giới và đầu tư chứng khoán đợt tháng 4, tháng 5 này, có tới gần một nửa thí sinh thuộc thế hệ GenZ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, hạn chế về độ tuổi, kiến thức và kinh nghiệm chính là vấn đề đặt ra với thế hệ nhà đầu tư, tư vấn chứng khoán GenZ. Bên cạnh việc được hỗ trợ đào tạo từ công ty chứng khoán, từ những người có nhiều kinh nghiệm. Ngày càng có nhiều lớp học, các buổi hội thảo về thị trường chứng khoán được tổ chức, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, tham gia thị trường cho các em.
Ông Đào Thanh Bình - Trưởng bộ môn Quản lý tài chính, Viện Kinh tế quản lý, Đại học Bách Khoa Hà Nội cho biết: "Những kiến thức thực sự liên quan đến các vấn đề, ví dụ như là tài chính cá nhân hoặc khả năng tự chủ tài chính đối với các em nó dần trở thành một nhu cầu rất thiết thực".
"Thị trường chứng khoán Việt Nam đang là cận biên và dần dần sẽ chuyển sang mới nổi, quy mô thị trường sẽ ngày một lớn và cơ hội làm việc, hoạt động đầu tư, phân tích, mô hình ngân hàng đầu tư, sẽ mở ra nhiều cơ hội cho các em sinh viên hơn", ông Lê Đức Khánh - Giám đốc phân tích, CTCP Chứng khoán VPS cho hay.
Tự lập tài chính không đợi tuổi
Trẻ em ngày càng được tiếp cận sớm với kiến thức cơ bản về tài chính
Chúng ta nghĩ GenZ tham gia thị trường là sớm, nhưng hiện nay, thế hệ Alpha, nhiều em nhỏ mới 7 -10 tuổi hiện nay đã được đào tạo, hướng dẫn những kiến thức cơ bản đầu tiên về thị trường tài chính.
"Những chương trình liên quan đến giáo dục tài chính cá nhân đã được đưa vào các chương trình học bắt đầu từ lớp 4 ở trong môn Giáo dục công dân của bộ sách Cánh diều. Tuy nhiên những chương trình này số lượng rất ít, bắt đầu tập chung từ lớp 4 trở lên. Tôi hy vọng những chương trình này sẽ được đào tạo sớm hơn, từ khi các bạn bắt đầu từ 7 tuổi, các bạn đã hình thành tính cách, thói quen liên quan đến tiền, ngoài ra trong sách Giáo dục công dân hiện tại mới chỉ tập chung dạy về chi tiêu tiết kiệm. Hy vọng các chương trình sẽ được dạy về các chủ đề khác đa dạng hơn nữa liên quan đến tiền, ví dụ như quản lý rủi ro hoặc đầu tư", bà Đỗ Thu Hồng - Giảng viên giáo dục tài chính cá nhân, FIDT.
Theo nghiên cứu quốc tế, ở Mỹ đã có những chương trình giáo dục tài chính cho trẻ từ 3 tuổi. Từ đó trong chặng đường trưởng thành sau này, các bạn nhỏ thuộc đối tượng nghiên cứu cũng cho thấy khả năng sớm tự lập tài chính, tránh được rủi ro cạm bẫy về làm giàu nhanh, vay tín dụng đen.
"Một người được ngồi dưới bóng râm bởi vì ai đó đã trồng cây ở đây từ rất lâu rồi". Câu nói nổi tiếng của tỷ phú, "huyền thoại đầu tư" Warren Buffett cho thấy rằng, vũ khí mạnh nhất của bất kỳ nhà đầu tư nào đều là thời gian. Việc tham gia thị trường đầu tư từ sớm với GenZ và tương lai là Gen Alpha sẽ góp phần tạo nên một thế hệ nhà đầu trẻ trung nhưng cũng đầy kiến thức, năng lực và bản lĩnh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!