Do không về đích đúng hẹn nên đến hết năm 2021 đã có 85 dự án năng lượng tái tạo gồm 77 dự án điện gió, 8 dự án điện mặt trời với tổng công suất 4.734 MW không được hưởng cơ chế giá ưu đãi. Còn với nhiều dự án dù hoàn thành đúng hẹn và đã vận hành thương mại, nhưng do nhiều vướng mắc phát sinh, nên đến nay vẫn phải đối mặt với những khó khăn không nhỏ về tài chính, gây lãng phí nguồn lực rất lớn của xã hội.
Dự án điện gió có tổng công suất 80MW nằm trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu đã phát điện và được hưởng cơ chế giá ưu đãi. Tuy nhiên, do gặp những hạn chế về truyền tải, khiến việc huy động công suất không như kế hoạch và phương án tài chính đề ra.
Ông Nguyễn Như Thức - Chủ đầu tư Dự án Điện gió Hòa Bình 5, Bạc Liêu cho biết: "Điểm nghẽn lớn nhất hiện nay đó là việc bị ưu tiên giảm phát công suất theo kế hoạch phát điện AGC. Nguyên nhân do tuyến đường dây 220KV từ Bạc Liêu đi Sóc Trăng vẫn chưa được Tập đoàn điện lực Việt Nam và Tổng công ty truyền tải điện quốc gia thực hiện đầu tư".
Khó khăn về tài chính hiện là điểm nghẽn lớn nhất đối với các dự án năng lượng tái tạo. Ảnh minh họa.
Còn với dự án điện mặt trời trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận có công suất 450 MW, sau 3 năm phát điện, những khó khăn về tài chính đã bộc lộ do dự án chỉ được EVN thanh toán 64% doanh thu phát điện, phần còn lại chưa được thanh toán và đang chờ sự điều chỉnh từ phía Bộ Công Thương.
Ông Nguyễn Tâm Tiến - Tổng Giám đốc Tập đoàn Trung Nam cho biết: "Phần 36% mà EVN giữ lại cho đến hôm nay cũng là gần 700 tỷ, rồi lại 172 MW chưa có giá, 2 năm liền chúng tôi phát với gần 820 tỷ thì đến nay EVN vẫn nói đang chờ cơ chế giá, thành ra gần 1.500 tỷ không thanh toán được".
Khó khăn không chỉ với các dự án, mà các địa phương cũng sẽ khó thu hút đầu tư vào lĩnh vực này. Như với Ninh Thuận, chỉ riêng 46 dự án điện gió và điện mặt trời đang vận hành, số tiền EVN nợ đọng, chưa thanh toán đã lên tới 2.700 tỷ đồng.
Khó khăn về tài chính hiện là điểm nghẽn lớn nhất đối với các dự án năng lượng tái tạo. Thực tế cho thấy, nếu không giải quyết được điểm nghẽn này, thì sự lãng phí về nguồn lực và sức hấp dẫn của năng lượng tái tạo sẽ giảm đi.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!