Kiện chống bán phá giá dường như vẫn bất khả dụng trong thời gian qua tại Việt Nam.
Cùng với quá trình hội nhập kinh tế sâu rộng, cánh cửa vào thị trường Việt Nam đã mở cửa rộng mở hơn cho hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài. Tuy nhiên, khi hàng rào thuế quan gần như đã bị dỡ bỏ, nguy cơ cạnh tranh thiếu lành mạnh từ hàng hóa nước ngoài cũng trở nên cao hơn. Phòng vệ thương mại chính là những công cụ cuối cùng để bảo vệ nền sản xuất trong nước, liệu doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng tốt những công cụ này?
Đến tháng 10/2015, hàng hóa Việt Nam xuất khẩu đã là đối tượng của 94 vụ kiện phòng vệ thương mại ở nước ngoài. Trong khi đó, doanh nghiệp Việt Nam đến nay mới sử dụng công cụ này 4 lần với mặt hàng kính nổi, dầu ăn thực vật hay đùi gà Mỹ.
Kiện phòng vệ thương mại, cụ thể là kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ là những công cụ không mấy xa lạ với nhiều doanh nghiệp Việt Nam, thế nhưng dường như vẫn bất khả dụng trong thời gian qua. Có nhiều lý do dẫn đến thực tế này.
Bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam khuyến cáo: “Để đi kiện thì cần có một lực lượng doanh nghiệp đủ lớn theo quy định của pháp luật để đại diện ngành sản xuất trong nước. Thứ hai là vấn đề nguồn lực đi kiện - công cụ phòng vệ thương mại không phải là miễn phí, để sử dụng công cụ này doanh nghiệp phải có tiền. Thứ ba và rất quan trọng, để đi kiện được thì phải thu thập được bằng chứng cáo buộc đối với hàng hóa nước ngoài nhập khẩu vào Việt Nam”.
Trong 4 vụ kiện phòng vệ thương mại của Việt Nam, mới chỉ có 2 vụ dẫn đến được áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại, các công ty nguyên đơn với 2 vụ việc này đều là công ty lớn với sự chuẩn bị về tài chính và nhân lực tốt. Tuy nhiên, khi các doanh nghiệp Việt Nam hầu hết có quy mô nhỏ và vừa, cần có sự kết nối các doanh nghiệp để tập hợp lực lượng.
Ông Lê Phước Vũ, Chủ tịch Tập đoàn Hoa Sen cho biết: “Bản thân công ty Hoa Sen đang đối mặt với 4, 5 vụ kiện, đã vượt qua một số vụ kiện, nhưng khi vượt qua vụ kiện này lại đối mặt với vụ kiện khác. Vấn đề ở chỗ, bản thân doanh nghiệp phải tự chủ động và liên kết trong Hiệp hội và trong Hiệp hội phải có bộ phận chuyên trách về lĩnh vực này, phải thuê những luật sư chuyên nghiệp, có nhiều kinh nghiệm”.
Các hành lang pháp lý đã sẵn có, tuy nhiên làm thế nào để doanh nghiệp tiếp cận và tập hợp thông tin lại là một vấn đề khác. Nhận thức được điều này, phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đã công bố website chuyên về phòng vệ thương mại, công bố đầy đủ thông tin về việc sử dụng các công cụ này đến doanh nghiệp. Minh bạch và trao đổi thông tin hiệu quả cũng là một giải pháp được các chuyên gia đánh giá cao.
Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam!