Cam kết mua hàng lỏng lẻo
Con số 200 tỷ USD cam kết mua thêm hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc khiến nhiều người giật mình bởi đây được xem là một con số khá lớn so với những tuyên bố trước đó từng được đưa ra. Tuy nhiên, tại buổi họp báo sau lễ ký, chính Phó Thủ tưởng Lưu Hạc lại nhấn mạnh, các công ty Trung Quốc mua bao nhiêu hàng Mỹ là tùy thuộc vào nhu cầu thị trường trong nước.
Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc nhấn mạnh: "Nhập khẩu của Trung Quốc thực sự dựa trên nguyên tắc thị trường và quy luật cung cầu. Doanh nghiệp nhập khẩu theo nhu cầu của người tiêu dùng và mối quan hệ cung cầu của thị trường".
Theo GS. Lưu Thụy, Đại học Nhân dân Trung Quốc, nhiều cam kết sẽ khó thực hiện. "Ví dụ như đậu tương, Trung Quốc sẽ mua thêm của Mỹ, nhưng Bắc Kinh cũng phải tính đến an ninh lương thực của mình. Còn với dầu khí, Trung Quốc muốn mua thêm, nhưng dầu của Mỹ giá cao, lại nằm sâu trong lục địa, xa các cảng biển để xuất khẩu, Trung Quốc muốn mua nhưng chưa chắc Mỹ đã đáp ứng được".
Một số chuyên gia cũng cho rằng để đạt được mục tiêu đã hứa, Bắc Kinh sẽ phải giảm hoặc miễn thuế đối với nhiều mặt hàng Mỹ. Nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy Trung Quốc sắp sửa làm như vậy.
Chế tài lỏng lẻo
Theo Chương 7 về đánh giá song phương và giải quyết tranh chấp trong thỏa thuận giai đoạn 1, Mỹ và Trung Quốc quyết định tự giải quyết mọi tranh chấp bất kể đó là vấn đề về sở hữu trí tuệ hay chuyển giao công nghệ.
Một Văn phòng đánh giá và giải quyết tranh chấp song phương sẽ được thành lập để tiếp nhận và đánh giá các đơn kiện. Trong trường hợp, nếu các cuộc đàm phán này không thể giải quyết tranh chấp thì bên khiếu nại có quyền đơn phương trừng phạt bằng việc áp thuế quan tương xứng với những thiệt hại do sự vi phạm đó gây ra. Tuy nhiên, nếu bên còn lại phản đối chế tài này, họ cũng có quyền đơn phương rút khỏi thỏa thuận. chỉ bằng cách gửi văn bản thông báo.
Bà Melissa Duffy, chuyên gia luật kinh tế Công ty Dechert LLP cho rằng: "Cơ chế thực thi của thỏa thuận 1 quá đơn giản và đặt ra nguy cơ một trong hai bên sẽ phá nát toàn bộ thỏa thuận. Thỏa thuận cũng không nhắc tới bất kỳ biện pháp nào để ngăn chặn trợ cấp của Trung Quốc đối với ngành công nghiệp của mình".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!