Hình ảnh gần chục nhà khoa học đạt giải Nobel ở sự kiện thường niên hàng năm được gọi là gặp gỡ Việt Nam tại Trung tâm quốc tế Khoa học và giáo dục liên ngành (ICISE) - một dự án khoa học phi lợi nhuận được đưa vào hoạt động từ 2013 tới nay đã để lại ấn tượng với nhều người. Không dễ để có trung tâm khoa học thu hút được các nhà khoa học hàng đầu trên thế giới như vậy, nhưng khi đã có trung tâm như vậy, quá trình hoạt động nhiều năm nay luôn vướng cơ chế miễn tiền thuê đất.
Mới đây, Thủ tướng đã đồng ý miễn tiền thuê đất cho diện tích gần 17 ha của trung tâm, từ năm 2011 đến 2020. Trung tâm cũng không bị tính tiền chậm nộp tương ứng số tiền thuê đất được miễn. Nhưng quyết định miễn tiền thuê đất cũng chỉ đến hết năm vừa qua, còn tương lai cũng chưa biết như thế nào.
Trung tâm khoa học phi lợi nhuận
Vào đầu những năm 2010, giới khoa học và công chúng yêu công nghệ của Việt Nam đặc biệt chú ý đến những cuộc gặp gỡ khoa học - một khái niệm như còn rất mới. Thành phố Quy nhơn của tỉnh Bình định được đón cùng 1 lúc 9 nhà bác học từng đoạt giải Nobel tới Việt Nam.
Ngoài ra, còn có những nhà khoa học của Việt Nam, trở về từ những Viện nghiên cứu hàng đầu trên thế giới như Giáo sư Lưu Lệ Hằng, Giáo sư Trịnh Xuân Thuận, Giáo sư Đàm Thanh Sơn, Tiến sỹ Nguyễn Trọng Hiền.
Nhờ khả năng thuyết phục chân tình và mãnh liệt của vợ chồng Giáo sư Trần Thanh Vân, tỉnh Bình Định đã cấp cho họ một mảnh đất để xây dựng trung tâm hội thảo khoa học quốc tế - Trung tâm quốc tế Khoa học và giáo dục liên ngành (ICISE), thành phố Quy Nhơn.
Thủ tướng đã đồng ý miễn tiền thuê đất cho dự án ICISE. Ảnh: NLĐ
Vướng mắc tài chính của trung tâm khoa học
Có thể tạo ra những cơ hội rất lớn đối với sự phát triển của khoa học Việt Nam nhưng hoạt động của Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành nhiều năm bị ảnh hưởng bởi việc thu thuế sử dụng đất ở phần diện tích giành cho khoa học.
Tháng 8/2011, UBND tỉnh Bình Định đã giao hơn 21,1 ha đất ở Quy Hòa trong thời hạn 50 năm để xây dựng trung tâm.
Gần 4,35 ha mà Hội khoa học Gặp gỡ Việt Nam dự kiến xây dựng khách sạn, bungalow có liên quan đến hoạt động kinh doanh thì đã trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê 50 năm.
Rắc rối nằm ở chỗ diện tích hơn 14,6 ha còn lại để xây dựng các công trình phục vụ khoa học, giáo dục và phục vụ môi trường, không kinh doanh, phi lợi nhuận thì ngành thuế liên tục có công văn đòi tiền thuê đất.
Từ khi chính thức đi vào hoạt động đến nay, Trung tâm tổ chức được hơn 40 hội nghị khoa học Quốc tế đỉnh cao với sự tham gia của 3.500 nhà khoa học Quốc tế, trong đó có nhiều nhà khoa học đạt giải Nobel, Fields. Nhưng thời gian qua, việc liên tục bị đòi nợ thuế, chờ đợi cơ chế miễn tiền sử dụng đất đã ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động của trung tâm.
Mới đây, Thủ tướng chính phủ quyết định miễn thuế sử dụng đất từ 2011-2020 cho trung tâm nhưng cũng chỉ giải quyết phần đã rồi nhưng còn tương lai thì vẫn chưa biết ra sao, trung tâm vẫn đang thấp thỏm.
Chương trình Vấn đề hôm nay ngày 9/4 với sự tham gia của ông Nghiêm Vũ Hải - Đại biểu Quốc hội TP Hải Phòng, Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đã có những phân tích bình luận xung quanh vấn đề trên!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!