Ngày 21/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cảnh báo, các nước phải giảm đáng kể lượng dầu nhập khẩu từ Iran để tránh bị trừng phạt liên quan tới lệnh cấm vận dầu mỏ từ Iran. Tuyên bố được đưa ra khi chỉ còn 2 tuần nữa là đến thời điểm lệnh trừng phạt của Washington nhằm vào lĩnh vực dầu mỏ và tài chính của Iran chính thức có hiệu lực từ ngày 4/11.
Ông Mnuchin cho biết để được miễn trừ khỏi lệnh trừng phạt của Mỹ, các nước sẽ phải giảm khoảng 20% lượng dầu nhập khẩu từ Iran so với giai đoạn 2013-2015. Ước tính, lượng dầu xuất khẩu của Iran có thể giảm khoảng 2/3 do tác động của lệnh trừng phạt.
Người đứng đầu Bộ Tài chính Mỹ nhận định Iran sẽ phải đối mặt với sức ép về kinh tế khủng khiếp trong vòng 2 năm tới. Ngoài ra, Bộ Tài chính Mỹ đang yêu cầu dịch vụ viễn thông liên ngân hàng và tài chính toàn cầu (SWIFT) loại Iran khỏi hệ thống này.
Chính giới tại Mỹ và các nước liên quan nhất là OPEC đã có những phản ứng gì trước cảnh báo trên?
Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin đưa ra tuyên bố trên tại Jerusalem. Đến thời điểm này, những nhân vật có uy tín trong chính giới Mỹ chưa ai lên tiếng. Báo chí Mỹ cũng mới chỉ dừng lại ở việc đưa tin ngắn gọn. Tuy nhiên, ngay từ khi chính quyền Mỹ triển khai chính sách tái trừng phạt Iran, đã có nhiều ý kiến cho rằng, chính sách cứng rắn này sẽ đẩy Iran trở lại với đường lối ngoại giao kháng cự và độc lập. Ngoài ra, chính sách này có thể sẽ góp phần gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và các đồng minh phương Tây như các nước châu Âu, khi các nước này muốn bảo vệ các công ty của mình trong việc làm ăn với Iran. Bên cạnh đó, Trung Quốc và Ấn Độ, hai nước có quan hệ thương mại lớn với Iran, cũng có thể sẽ không dễ dàng đồng ý với chính sách của Mỹ.
Biện pháp trừng phạt gắt gao nhất của Mỹ với Iran dự kiến sẽ tác động thế nào đối với nguồn cung dầu thế giới cũng như giá dầu thế giới?
Ngay từ cuối tháng 9, giới phân tích đã đánh giá rằng các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào xuất khẩu dầu mỏ của Iran có thể gây ra sự thiếu hụt nguồn cung nghiêm trọng trên phạm vi toàn cầu. Giữa tháng 9, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kêu gọi OPEC tăng cường xuất khẩu dầu để bù lại sản lượng thiếu hụt từ Iran khi nước này bị trừng phạt, từ đó ngăn chặn dầu tăng giá. Tuy nhiên, OPEC khó có khả năng đáp ứng và luôn muốn giá dầu được duy trì ở mức cao nhằm thu nhiều lợi nhuận.
Trước tình hình đó, một báo cáo từ cuối tháng 9 đã đánh giá: Việc các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ không sẵn sàng tăng sản lượng xuất khẩu nhằm bù vào lượng dầu thiếu hụt từ Iran sẽ tạo ra một cuộc khủng hoảng thiếu trong quý IV năm nay. Kết quả là giá dầu có thể sẽ tăng lên tới 100 USD/thùng trong năm 2018.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!