Bộ Thương mại Mỹ mới đây cho biết sẽ tiến hành một cuộc điều tra để làm căn cứ cho chính phủ nước này xem xét áp thuế đối với các sản phẩm ô tô nhập khẩu vì lý do an ninh quốc gia. Quyết định của Washington ngay lập tức đã làm dấy lên những lo ngại mới về căng thẳng thương mại toàn cầu, đặc biệt là từ phía những quốc gia có thế mạnh là ngành công nghiệp sản xuất ô tô.
Cuộc điều tra của Mỹ vốn được coi là bước khởi đầu cho một quy trình nhằm tăng thuế nhập khẩu ô tô, ngay lập tức tác động tới tâm lý các nhà đầu tư, khiến cổ phiếu của nhiều hãng xe lớn sụt giảm. Tokyo đặc biệt lo ngại trước những diễn biến mới bởi sản xuất ô tô là ngành công nghiệp chủ đạo tại Nhật Bản, với doanh số xe con đóng góp 30% lượng hàng hóa xuất khẩu của nước này sang Mỹ.
Ông Hiroshige Seko - Bộ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản nói: "Việc Mỹ thực hiện việc áp thuế nhập khẩu sẽ làm hỗn loạn thị trường toàn cầu và gây ra tác động tiêu cực tới khung thương mại đa phương của hệ thống WTO. Theo tôi, đây là điều rất đáng tiếc".
Tại Hàn Quốc, Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng đã triệu tập một cuộc họp với đại diện từ các nhà sản xuất ô tô lớn để thảo luận về những tác động từ cuộc điều tra của Mỹ tới ngành công nghiệp sản xuất ô tô trong nước. Trong khi đó, Trung Quốc cũng lên phản đối việc Mỹ lạm dụng điều khoản cho phép điều tra can thiệp hoạt động thương mại vì lý do an ninh quốc gia.
Ông Lu Kang - phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói: "Chúng tôi sẽ giám sát chặt chẽ cuộc điều tra của phía Mỹ và đánh giá đầy đủ các tác động có thể xảy ra. Trung Quốc sẽ kiên quyết bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình".
EU - đồng minh quan trọng của Mỹ - cũng đã lên tiếng bày tỏ sự quan ngại và hy vọng điều này sẽ không làm xấu đi mối quan hệ giữa hai bờ Đại Tây Dương, vốn đang không mấy êm đẹp vì vấn đề thuế nhập khẩu nhôm thép.
Ông Jyrki Katainen - Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) cho biết: "Chúng tôi không hy vọng điều này sẽ làm trầm trọng thêm vấn đề, chúng tôi chỉ đang cố gắng tìm kiếm một giải pháp công bằng và phù hợp với các nguyên tắc của WTO về thương mại. Chúng ta có thể tìm ra một giải pháp nhưng tôi không biết đến bao giờ mới có thể đạt được điều đó".
Theo Wall Street Journal, chính quyền của Tổng thống Donald Trump có thể sẽ đề xuất mức thuế nhập khẩu ô tô lên tới 25% - một đòn đau đánh vào các nhà sản xuất ô tô châu Âu và châu Á, vốn coi Mỹ là thị trường chủ đạo. Đây là điều mà Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc hay EU chắc chắn không thể chấp nhận và có thể sẽ làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa các bên trong thời gian tới.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!